Mahkemesi :Asliye Hukuk Hakimliği

Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki davalı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:
- K A R A R -

Dava, eser sözleşmesinden kaynaklanan alacak istemine ilişkindir.
Davacı yüklenici davada; sözlü olarak kurulan eser sözleşmesi ile davalı iş sahibine ait soğuk hava deposunun yapım ve montajı işini üstlendiğini, işi sözleşme süresi içinde eksiksiz ve ayıpsız şekilde yapıp çalışır vaziyette teslim ettiği halde davalının hiçbir ödemede bulunmadığını iddia ederek 20.940,00 TL iş bedelinin 10.08.2004 tarihinden itibaren avans faiziyle tahsilini istemiştir.
Davalı cevabında; yapıldığı iddia olunan işlerle ilgili olarak davacının toplam 20.940,00 TL tutarında 2 adet fatura kesip gönderdiğini, işin yapımında 165 m2 panel kullanıldığı halde faturalarda bu miktarın 240 m2 olarak yer aldığını, faturada yer alan 1 adet ekovatın ise hiç teslim edilmediğini, 20.940,00 TL fatura bedelinden fazla gösterilen 75 m2 panel bedeli 3.907,50 TL ile teslim edilmeyen 1 adet ekovat bedeli 410,64 TL tenzil edildiğinde davacının alacaklı olduğu miktarın 17.431,86 TL olduğunu, davacıya 3 adet banka havalesiyle 6.000,00 TL, 2 adet müşteri çekiyle de 13.500,00 TL olmak üzere toplam 19.500,00 TL ödeme yaptığını, yapılan işin bedeliyle ödemeler mukayese edildiğinde borcu değil aksine fazla ödemesi bulunduğunu, istenen derecede soğutma sağlanamadığından yapılan işlerin de ayıplı olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
Davacı cevaba cevabında; sözleşme ilişkisinin 01.08.2003 tarihinde kurulduğunu ve teslimin bu tarihten itibaren 1 ay içinde yapıldığını, davalının süresinde herhangi bir ayıp ihbarında bulunmadığını, davalının banka havalesiyle 30.09.2003 tarihinde 1.500,00 TL ödeme yaptığını, bu ödeme dışında banka havalesi ya da çek verilmek suretiyle yapılmış başka bir ödeme bulunmadığını, faturalar 1.500,00 TL ödeme düşüldükten sonra kalan miktar için düzenlendiğinden kabul edilen ödemenin dava konusu alacaktan mahsup edilemeyeceğini ileri sürmüştür.
Mahkemece; işin 2003 yılında yapılıp teslim edildiği, süresinde ayıp ihbarında bulunulmadığından davalı iş sahibinin ayıba bağlı haklarının düştüğü, iş bedeline karşılık düzenlenen faturaların davalı iş sahibine 16.07.2004 tarihinde tebliğ edildiği ve itiraz edilmeksizin kesinleştiği, davacı yüklenicinin 2 adet fatura bedeli 20.940,00 TL"ye hak kazandığı, ödeme savunmasının ise kanıtlanamadığı gerekçeleri ile dava aynen kabul edilmiştir.
Yanlar arasında akdî ilişkinin varlığı çekişmeli değildir. Çekişme yapılan işin bedeli ile ödemeler konusundadır. Eser sözleşmelerinde işin yapıldığını ve teslim edildiğini ispat yükü yükleniciye, bedelin ödendiğini ispat yükü de iş sahibine aittir. Yazılı bir sözleşme, dolayısıyla mutabık kalınmış bir iş bedeli bulunmayan hallerde yapıldığı ve teslim edildiği kanıtlanan imalatın bedelinin yapıldıkları tarihteki serbest mahalli rayiçlere göre saptanması gerekir (BK.md.366). İş bedeli hesaplanırken imalâtın teslim günündeki durumunun, olumlu-olumsuz tüm özelliklerinin, varsa kusurlarının da gözetileceği kuşkusuzdur.
Somut olayda; davacı yüklenicinin hakettiği iş bedelinin belirlenmesi yönünde keşif ve bilirkişi incelemesi yapılmamış, davalının ödemelere ilişkin delilleri de toplanıp değerlendirilmemiştir.
İş bedeline yönelik uyuşmazlık; kullanılan panelin metrajına ve 1 adet ekovatın teslim edilip edilmediğine ilişkindir. O halde konunun uzmanı bilirkişi ile mahallinde keşif yapılarak kullanılan panel miktarı ölçüm yapılmak suretiyle belirlenmeli, 165 m2"yi aşan kısmın bedeli faturalardaki birim fiyata itiraz edilmemiş olması nedeniyle faturalarda yer alan birim fiyatla hesaplanmalıdır. 1 adet ekovatın da teslim edilip edilmediği araştırılmalı, teslim olgusu tanık dahil her türlü delille kanıtlanabileceğinden davacının teslimle ilgili tüm delilleri toplanarak değerlendirilmeli, yemin dışındaki delillerle teslimin kanıtlanamaması durumunda davacıya yemin teklif hakkı hatırlatılmalı, teslimin kanıtlanması durumunda 1 adet ekovatın bedeli BK."nın 366. maddesi uyarınca işin yapıldığı tarihteki serbest piyasa rayiçlerine göre hesaplanmalı, diğer bir anlatımla faturada yer alan 1 adet ekovat bedeli 348,00 + KDV = 410,64 TL"nin piyasa rayiçlerine uygun olup olmadığı denetlenmelidir. Neticede yapılan işin bedeli, dava konusu faturaların çekişmeli olmayan 17.431,86 TL"lik kısmına, çekişmeli kısımla ilgili yapılacak inceleme sonucu bir alacak doğarsa o alacağın eklenmesi suretiyle belirlenmelidir.
Ödemelere ilişkin uyuşmazlığa gelince; Türkiye ... Bankası ... Merkez Şubesi"ne ait 30.09.2003 tarihli dekontla yapılan 1.500,00 TL" lik ödeme taraflar arasında çekişmeli değildir. Çekişmeli ödemeler; ... Bankası İskenderun Şubesi"ne ait 23.02.2004 tarihli dekontla yapılan 2.000,00 TL"lik ödeme, aynı bankaya ait 09.03.2004 tarihli dekontla yapılan 2.500,00 TL"lik ödeme, keşidecisi ... Balıkçılık Gıda Ltd. Şti. olan... Şubesi"ne ait 08.05.2004 tarihli 6.000,00 TL"lik çekle yapılan ödeme ve aynı şirket tarafından keşide edilen aynı bankaya ait 07.08.2004 tarihli 7.500,00 TL"lik çekle yapılan ödemelerdir. Mahkemece bu ödemelerle ilgili bir araştırma ve inceleme yapılmamıştır. Mahkemece, sözü edilen dekont ve çek fotokopileri eklenmek
suretiyle ilgili bankalara müzekkere yazılarak dekont ve çeklerin doğru ve gerçek olup olmadığı, ödeme yapılmışsa hangi tarihte kime yapıldığı, yapılmamışsa nedenleri sorulup açıklığa kavuşturulmalı, gerekirse taraf defterleri üzerinde bilirkişi incelemesi yaptırılmalı, tüm deliller birlikte değerlendirilerek ödeme miktarı saptanmalıdır.
Sonuçta mahkemece yapılacak iş; davacının hak kazandığı iş bedelinden kanıtlanan ödemeler düşüldükten sonra varsa kalan miktara hükmetmek, temerrüt icra takibine geçilmekle 14.06.2006 tarihinde oluştuğundan faizi bu tarihten başlatmak, kalan miktar yoksa davayı reddetmekten ibarettir.
Mahkemece deliller toplanmadan, hakedilen iş bedeli ve ödemeler konusunda değinilen şekilde bir inceleme ve araştırma yapılmadan davanın aynen kabul edilmesi, takip öncesi temerrütün varlığı kanıtlanamadığı halde faizin de takip öncesi bir tarihten başlatılması doğru olmamış, kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ:Yukarıda açıklanan nedenlerle kararın temyiz eden davalı şirket yararına BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden davalıya geri verilmesine, 05.04.2012 gününde oybirliğiyle karar verildi.