Mahkemesi :Ticaret Mahkemesi

Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki davacı-k.davalı ... Tekstil San.ve Tic.A.Ş vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:

- K A R A R -

Asıl dava iş bedelinin ödenmeyen kısmının tahsili istemiyle başlatılan ilamsız icra takibine borçlu davalı tarafından yapılan itirazın iptali, takibin devamı ve icra inkar tazminatı istemine; birleşen karşı dava ise sözleşmenin geç ifasından ve boya baskı kalitesinin düşüklüğünden dolayı dava dışı ihracaatçı firmaya ödenen reklamasyon bedeli ile fazla fire nedeniyle eksik teslim edilen kumaş bedeline ilişkindir. Mahkemece her iki davanın ayrı ayrı kabulüne dair verilen karar davacı ve birleşen davada davalı yüklenici ... Tekstil San. ve Tic. AŞ. vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1- Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davacı ve birleşen davada davalı yüklenici ... Tekstil San. ve Tic. AŞ. vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazları yerinde görülmemiş, reddi gerekmiştir.
2- Mahkemece birleşen davada 586.588 DM tazminatın davalı yüklenici şirketten tahsili ile davacı iş sahibi şirkete verilmesine karar verilmiştir. Hüküm altına alınan bu miktarın 111.588,00 DM "si fazla fire nedeniyle uğranılan zarara, 475.000,00 DM "si de reklamasyon bedeline ilişkindir.
31.01.2002 günlü kök raporda piyasa şartlarına göre kabul edilebilir fire oranının %16 olup sözleşmede de bu oranın kararlaştırıldığı, fiili durumda ise fire oranının %18,9 olarak gerçekleştiği, %2,9 oranındaki fazla fireden dolayı 3.240 kg., ayıplı malların tamiri esnasında da 2.522,8 kg. olmak üzere toplam 5.762,8 kg. kumaşın yüklenicinin kusuru ile zayi olduğu belirtilerek fazla fireden dolayı davalı ve birleşen dosyada davacı iş sahibi şirketin uğradığı zarar 5.762,80 kg.x 2,65 TL/kg. = 15.300,23 TL olarak hesaplanmıştır. Yanlar arasındaki 11.03.1998 tarihli sözleşmede iş bedeli TL cinsinden kararlaştırılmıştır. Sözleşmede, sözleşme hükümlerinin ihlali sonucu zarar oluşması halinde bu zararın DM cinsinden hesaplanıp ödeneceğine dair bir hüküm bulunmamaktadır. Bu durumda iş sahibi şirketin fazla fire nedeniyle uğradığı zararın TL cinsinden hüküm altına alınması gerekirken sözleşme dışına çıkılarak zararın DM cinsinden hüküm altına alınması doğru olmamıştır.
Birleşen davada yapılacak iş; fazla fire nedeniyle oluşan 15.300,23 TL zararın davanın açıldığı 29.01.1999 tarihinden itibaren 3095 sayılı kanunun 2/II maddesi uyarınca değişen oranlarda avans faiziyle tahsiline karar vermekten ibarettir.
Reklamasyon bedeline gelince; Bu kalem alacağın dayanağını dava dışı ... Tekstil San. ve Dış Tic. Ltd. Şti tarafından davalı ve birleşen davada davacı iş sahibi ... Tekstil Ürünleri San. ve Tic. Ltd."ye kesilen 18.11.1998 tarihli 81.981,20 TL."lik reklamasyon faturası oluşturmaktadır. İş sahibi şirket sözleşmenin 9. maddesinde yer alan “Taahhütlerin aksamasından ötürü ..."in uğrayacağı her türlü zarar ... Tekstil tarafından karşılanır” hükmüne dayanarak 81.981,20 TL reklamasyon bedelinin DM karşılığı olan 475.000,00 DEM."in yüklenici şirketten tahsilini istemektedir. Reklamasyon faturasındaki açıklamalar ile dava dışı Vip Line Mode GmbH firması tarafından davalı ve birleşen dosyada davacı iş sahibi ... Tekstil"e yazılan 13.05.1998 ve 22.07.1998 tarihli yazılardan reklamasyon bedelinin geciken transport termini, çarpık eğri baskı ve teslim edilmeyen ürünler nedeniyle ödendiği iddia olunan cezai şart ve tazminatlar ile uğranılan kazanç kaybına ilişkin olduğu, reklamasyon bedelini zincirleme olarak nihai alıcı... firmasına, bu firmanın ... Tekstil San. ve Dış Tic. Ltd. Şti. "ye, bu firmanın davalı ve birleşen davada davacı ... Tekstil Ürünleri San. ve Tic. Ltd. Şti. "ye, bu firmanın da davacı ve birleşen davada davalı ... Tekstil San. ve Tic. AŞ. "ye yansıtmaya çalıştığı anlaşılmaktadır.
Davalı ve birleşen davada davacı ... Tekstil 04.10.1997 tarihli sözleşmeyle dava dışı Vip Line"ye karşı 226.000 adet ürünün imal ve teslimi işini üstlenmiştir. ... Tekstil ile dava dışı ... Tekstil arasında imzalanan 05.10.1997 tarihli protokolle de ihracaatın ... Tekstil üzerinden gerçekleştirilmesi, ifanın gecikmesinden veya ayıplı imalattan doğması muhtemel zararların ... Tekstil"e fatura edilmesi, ... Tekstil"in de rücuen ... Tekstil"e fatura etmesi kararlaştırılmıştır. Davanın tarafları arasında imzalanan 11.03.1998 tarihli sözleşme ile de davacı ve birleşen davada davalı ... Tekstil 1 tonu baskılı olmak üzere günlük 3 ton kumaş boyama işini üstlenmiştir. Görüldüğü gibi ... Tekstil"in dava dışı üçüncü kişilere olan taahhütleri ile ... Tekstil"in ... Tekstil"e olan taahhütleri aynı değildir. Somut olayda uyuşmazlık; davalı ve birleşen dosyada davacı ... Tekstil"in reklamasyon bedeli olarak dava dışı üçüncü kişilere ödediğini iddia ettiği tazminatın davacı ve birleşen davada davalı ... Tekstil"in sözleşmeyi ihlalinden, yani kumaşların ayıplı boyanması ve geç teslimden kaynaklanıp kaynaklanmadığı, sözleşmenin ihlali ile zarar arasında uygun illiyet bağının bulunup bulunmadığı ve zararın kanıtlanıp kanıtlanmadığı noktalarında toplanmaktadır. Dosyadaki deliller, dava dışı üçüncü kişiler tarafından talep edildiği iddia edilen reklamasyon bedelinin, münhasıran yüklenici ... Tekstil"in iş sahibi ... Tekstil"e karşı olan taahhütlerini ayıplı ve geç teslim etmesinden kaynaklandığını ve zararın ıspatlandığını kabule elverişli ve yeterli olmadığından reklamasyon bedeline ilişkin 475.000 DM."lik istemin reddi gerekir. Mahkemece somut delillere dayanmayan bilirkişi raporu ile doğrudan bağlı kalınarak bu kalem istemin kabulü doğru olmamış, kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda 1. bentte yazılı nedenlerle davacı ve birleşen davada davalı ... Tekstil San. ve Tic. AŞ. vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine, 2. bentte yazılı nedenlerle kararın davacı ve birleşen davada davalı yüklenici ... Tekstil San. ve Tic. AŞ. yararına BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden davacı-k.davalı ... Tekstil San.ve Tic.A.Ş’ye geri verilmesine, 16.02.2012 gününde oybirliğiyle karar verildi.