Yargıtay 7. Hukuk Dairesi 2022/2221 Esas 2022/2996 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Davacı, davalıların malların paylaşımı konusunda anlaşmazlık olduğunu belirterek babasından kalan tereke kalemleri üzerindeki ortaklığın satış yoluyla giderilmesini talep etmiştir. Davalılardan biri dava kabul etmiş diğer davalılar ise araştırma yapılmasını istemiştir. Mahkeme, taksim suretiyle giderilmesinin mümkün olmadığı tereke kalemlerinin açık arttırma ile satışını, bir taşınmazın ise feragat nedeniyle reddine karar vermiştir. Ancak, davacının feragat beyanının yanlış nitelendirildiği belirtilerek, paydaşların dahil edilmesi için süre verilmesi gerektiği belirtilmiştir. Ayrıca, tereke kalemleri arasında bulunan bir silahın yönetmelik gereğince mahkemece bir değerlendirme yapılması gerektiği de belirtilmiştir.
Kanunlar: 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 31. maddesi, 6136 sayılı Kanunun Uygulanmasına dair 1991/1779 sayılı Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkındaki Yönetmelik'in 18. maddesi.

MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi

Davacı tarafından, davalılar aleyhine 30/07/2018 gününde verilen dilekçe ile ortaklığın giderilmesi istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kısmen kabulüne dair verilen 03/09/2019 günlü temyiz edilmeden kesinleşen hükmün Adalet Bakanlığı Hukuk İşleri Genel Müdürlüğünün 06/04/2022 gün ve 39152028-153.01-1462-2021-E.821/12432 sayılı tebliğnamesi ile 1086 sayılı HUMK'nun 427/6. maddesi gereğince kanun yararına bozulması istenilmiş olmakla, dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, ortaklığın giderilmesi talebine ilişkindir.
Davacı ..., davalılarla ortak murisi olan babası ...’den mal varlığı olarak 428 ada 11 parsel, 117 ada 6 parsel ve 104 ada 9 parsel ile ... plaka sayılı kamyonet ve 1 adet ... seri numaralı Baretta marka silahın kaldığını, davalılarla malların paylaşımı konusunda anlaşma sağlanamadığını belirterek; muristen intikal eden adı geçen tereke kalemleri üzerindeki ortaklığın satış yoluyla giderilmesini talep etmiştir.
Davalılardan ...; eldeki davaya herhangi bir itirazının olmadığını, dahili davalı ... ise açılan davayı kabul ettiğini beyan etmiş; davalılardan ....; davacı tarafla uzlaşmaya çalıştığını ancak davacının kendisinden haklarından feragat etmesini istediğini, murisin bunlar dışında taşınmazları da olduğunu, bu malları başkaları adına geçirildiğini düşündüğünü beyan ederek araştırma yapılmasını istemiştir.
Mahkemece, davanın kabulü ile “... ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 428 ada 11 parsel sayılı ve ... ilçesi, ... Mahallesi, 104 ada, 9 parsel sayılı taşınmazlar ile ... plaka, ... motor, .... şasi numaralı fiat marka 2001 model otomobil ve Beratta Marka Pietro tipi ... seri numaraları 9mm çaplı tabanca üzerindeki ortaklığın aynen taksim suretiyle giderilmesi mümkün olmadığından varsa üzerindeki takyidatları ile birlikte İİK'ya göre umuma açık bir yerde yapılacak açık arttırma suretiyle satılarak ortaklığın giderilmesine; dava konusu ... ili, ... ilçesi, ... Mah. 117 ada 6 parsel sayılı taşınmaza dair talebin feragat nedeniyle reddine” karar verildiği ve hükmün istinaf kanun yoluna gidilmeksizin kesinleştiği anlaşılmıştır.
Somut uyuşmazlığa gelindiğinde; yargılamanın 28.02.2019 tarihli 2. oturumunda davacının “dava konusu 117 ada 6 parsel sayılı taşınmazdaki dava dışı hissedarı davaya dahil etmeyeceğim bu taşınmaz yönünden mevcut haliyle karar verilsin diğer iki taşınmaz 428 ada 11 ve 104 ada 9 parsel sayılı taşınmazlar ile aramızda müştereken tapuda kayıtlı olduğundan bu taşınmazlar hakkında hızlı bir şekilde karar verilmesini mahkeme gerekli görmesi halinde keşif kararı verilmesini talep ederim.” şeklindeki beyanının mahkemece, davayı sona erdiren taraf işlemlerinden olan feragat beyanı olarak nitelendirilmesi doğru değildir. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 31. maddesi “Hakimin davayı aydınlatma ödevi” başlığı altında, “Hâkim, uyuşmazlığın aydınlatılmasının zorunlu kıldığı durumlarda, maddi veya hukuki açıdan belirsiz yahut çelişkili gördüğü hususlar hakkında, taraflara açıklama yaptırabilir; soru sorabilir; delil gösterilmesini isteyebilir” şeklinde düzenlenmiştir. Yasanın bu hükmü gereğince, 117 ada 6 parsel sayılı taşınmaz için feragat nedeniyle karar vermek yerine, mahkemece ara karar ile 117 ada 6 parsel sayılı taşınmazın paydaşlarının davaya dahil edilmesi için davacı tarafa kesin sürenin verilmesi, mahkemenin bu ara kararında, dahil etmenin hükümleri ile davacının paydaşları dahil etmemesi halinde uygulanacak yaptırımı da hatırlatması gerekli olup, bundan sonra davacının bu parseldeki paydaşları dahil etmemesi durumunda ise davanın 117 ada 6 parsel sayılı taşınmaz açısından feragat nedeniyle değil; kamu düzenine ilişkin olan taraf teşkilinin sağlanamaması sebebiyle reddine karar verilmesi gerekmektedir.
Öte yandan; ortaklığın giderilmesi talep edilen murisin malvarlığı arasında 1 adet ... seri numaralı Baretta marka silahın bulunduğu görülmekte olup, ortaklığın giderilmesi kararı verilmeden önce 6136 sayılı Kanunun Uygulanmasına dair 1991/1779 sayılı Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkındaki Yönetmeliğin “Vefat halinde yapılacak işlemler” başlıklı 18. maddesi (Değişik: 17/7/2017- 2017/10643 K.), “Vefat eden kişilere ait silahın ruhsatı iptal edilerek silah emanete alınır. Mirasçılarına tebligat yapılarak, tebligat tarihinden itibaren mirasçılarının tamamının muvafakati ile altı ay içinde başvurulması halinde talepte bulunan mirasçısına veya üçüncü bir kişiye devri sağlanır. Bu süre içinde mirasçıları adına ruhsata bağlanamamış veya üçüncü bir kişiye devredilememiş silahlar müsadere edilmek üzere adli makamlara intikal ettirilir.” şeklindeki düzenlemesi doğrultusunda mahkemece bir değerlendirme yapılması gerekmektedir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle Adalet Bakanlığı Hukuk İşleri Genel Müdürlüğü'nün 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 363/1. maddesine dayalı kanun yararına bozma isteğinin kabulü ile hükmün sonucuna etkili olmamak üzere HMK’nın 363/2. maddesi gereğince BOZULMASINA, bozma kararının bir suretinin yayınlanmak üzere ADALET BAKANLIĞI HUKUK İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ'NE GÖNDERİLMESİNE, 20/04/2022 tarihinde oybirliği ile karar verildi.