Yargıtay 7. Hukuk Dairesi 2021/3952 Esas 2022/3553 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Davacı, Batman'daki bir taşınmazın içinde bulunan yapıların, su kuyusunun ve meyve ağaçlarının kendisi tarafından yapıldığını iddia ederek muhdesatın aidiyetinin tespiti istemiş, ilk derece mahkemesi bu istemi kabul etmişti. Ancak, tapu kaydındaki eksiklik nedeniyle tarafların tam olarak tespit edilememesi nedeniyle üst mahkeme kararı bozmuştur. Ayrıca, afet evi ve tuvalete ilişkin talebin bulunmamasına rağmen dava konusu yapılar için hüküm verildiği belirtilerek HMK'nın 26. maddesi ihlal edildiği vurgulanmıştır. Kararda, muhdesatın aidiyetinin tespiti istemli davaların tapuda kayıtlı maliklerine karşı açılması gerektiği ve taraf teşkili eksikliği nedeniyle kararın bozulduğu belirtilmiştir. HMK'nın 373. maddesi gereğince dosyanın yeniden Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesi kararlaştırılmıştır. Kanun maddeleri olarak HMK'nın 353/1-b/2. ve 373. maddelerine atıfta bulunulmuştur.

MAHKEMESİ : Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesi
MAHKEMESİ : Batman 1. Asliye Hukuk Mahkemesi

Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 03/02/2014 tarihinde verilen dilekçeyle muhdesatın aidiyetinin tespiti talep edilmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 30/05/2017 tarihli hükmün istinaf yoluyla incelenmesi davalılar Hazine ve ... vekili tarafından talep edilmiştir. Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesince istinaf talebinin kısmen kabulü ile ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına, kararın düzeltilerek HMK'nın 353/1-b/2. Maddesi gereğince yeniden esas hakkında karar verilmesine, davalılar ... ve ... Köyü Tüzel Kişiliği yönünden husumet yokluğu nedeniyle reddine, davanın kısmen kabulüne dair verilen kararın davalılar Hazine ve ... vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içeriğindeki tüm kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü.
K A R A R
Dava, muhdesatın aidiyetinin tespiti istemine ilişkindir.
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; dava konusu Batman ili, Merkez ilçesi, ... Köyünde bulunan 126 parsel sayılı taşınmaz içinde 120 m2'lik evi, bir adet su kuyusu ve 30 adet meyve ağacı bulunduğunu, bunların müvekkili tarafından meydana getirilmiş olduğunun tespitine karar verilmesini, 31/12/2014 tarihli beyan dilekçesiyle dava dilekçesine izahat getirerek; yapılan keşif sonucu taşınmaz ve ağaçların bir kısmının 127 ve 133 nolu parsellere de kaymış olduğunun tespit edildiğini, bu sebeple Batman ili, ... Köyü, 126, 127 ve 133 nolu parseller üzerinde bulunan ve müvekkili tarafından meydana getirilen taşınmazlar ve ağaçların, müvekkiline ait olduğunun tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
Davacı vekili 16/09/2015 tarihli ıslah dilekçesiyle; Batman ili, Merkez ... Köyü 121 ve 301 nolu parsellerde yer alan; 47,17 m2'lik 1 adet evin, 38,12 m2'lik sundurmanın, 47,00 m2'lik ahırın, 3,67 m2'lik 1 adet kümesin, 53,59 m2'lik yer betonunun, 26,05 m2'lik taş duvarın, 69,40 m2'lik asma çardağın, 202,07 m2'lik tel çitin, 1 adet demir bahçe kapısının, 1 adet su kuyusunun, 14 adet incir ağacının, 14 adet nar ağacının, 8 adet dut ağacının, 2 adet kayısı ağacının, 2 adet elma ağacının, 2 adet badem ağacının, 1 adet erik ağacının, 2 adet asma ağacının müvekkili tarafından meydana getirildiğinin tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı ... ve davalı ... vekili cevap dilekçesinde özetle; davanın reddini savunmuştur.
İlk derece mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiş, davalılar ... ve ... vekilinin istinaf talebi üzerine, Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesi tarafından istinaf talebinin kısmen kabulü ile kararın kaldırılmasına, kararın düzeltilerek HMK'nın 353/1-b/2.maddesi gereğince yeniden esas hakkında karar verilmesine; Çevre ve Şehircilik Bakanlığının ve ... Köyü Tüzel Kişiliğinin davada husumeti bulunmadığından davanın husumet yokluğundan reddine, davanın kısmen kabulü ile 126, 127 ve 133 parsel numaralı taşınmazların içinde bulunan inşaai yapıların(raporda belirtilen tek katlı afet evi, yeni yapı, sundurma, tuvalet, ahır, yer betonu, taş duvar, sac depo, demir kapı ve kuyu) ile ziraai muhdesatın(raporda belirtilen 16-17 yaşlarında 14 adet incir, 14 adet nar, 8 adet dut, 2 adet kayısı, 2 adet elma, 2 adet badem, 1 adet erik ve 2 adet asma ağacının) davacı tarafından meydana getirildiğinin tespitine, kümes, tel çit ve üç adet asma çardağı muhdesat olarak değerlendirilemeyeceğinden bu yapılar yönünden davanın reddine karar verilmiştir.
Hükmü ... ve ... vekili temyiz etmiştir.
Dava muhdesatın aidiyetinin tespiti isteminden ibarettir.
Taraf teşkili kamu düzenine ilişkin olup re’sen yargılamanın her aşamasında gözönünde bulundurulması gerekir.
Muhdesatın aidiyetinin tespiti istemli davaların muhtesatın üzerinde bulunduğu taşınmaz tapuda kimin adına kayıtlıysa ona karşı açılması gerekir.
Somut olay incelendiğinde; davacı muhdesatın aidiyetinin tespiti isteminde bulunmuştur. Tapu kaydı incelendiğinde bir kısım tapu kayıt maliklerinin davada taraf olarak gösterilmedikleri anlaşılmıştır.
Taraf teşkili tam olarak sağlandıktan sonra işin esası hakkında bir karar verilmesi gerekirken, eksik taraf teşkiliyle yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiş, bu sebeple kararın bozulması gerekmiştir.
Kabule göre de; davacı tarafın 16.09.2015 tarihli ıslah dilekçesinde afet evi ve tuvalete ilişkin talebi bulunmamasına rağmen 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 26. maddesine aykırı olacak şekilde davacının talebinden fazlasına hükmedilmiş olması da doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle ve HMK'nın 373. maddesi gereğince davalı ... ve ... vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile temyiz olunan Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesinin kararının BOZULMASINA; HMK'nın 373. maddesinin ikinci fıkrası uyarınca dosyanın kararı veren BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİNE GÖNDERİLMESİNE, 18/05/2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.