Yargıtay 7. Hukuk Dairesi 2022/2785 Esas 2022/3520 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Davacı vekili, bir taşınmazın ortaklığının giderilmesi için davalıya dava açmıştır. Mahkeme, davanın kabulüne karar vererek taşınmazın satış suretiyle giderilmesine karar vermiştir. Ancak davalı vekili ve davacı vekili bu kararı temyiz etmiştir. Davacı vekili sonradan taşınmazdaki hissesini üçüncü bir kişiye sattığını belirterek kararın bozulmasını istemiştir. Davalı vekili ise taşınmazın satış bedelinin nasıl dağıtılacağının gösterilmediğini, harç oranında hata yapıldığını ve hüküm sonucundaki 8. fıkranın hatalı olduğunu belirterek kararın bozulmasını istemiştir. Yargıtay kararı ise, davacı vekilinin temyizden feragat ettiği için temyiz dilekçesinin reddedildiğini, ancak davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabul edilerek hükmün bozulduğunu belirtmiştir. Kanun maddeleri ise, paydaşlığın (ortaklığın) giderilmesi davalarının mülkiyet ilişkisini sona erdirip ferdi mülkiyete geçmeyi sağlayan, iki taraflı, tarafları için benzer sonuçlar doğuran davalardan olduğunu belirten Madde 765/1 ve paydaşlığın (ortaklığın) satış yoluyla giderilmesi halinde dava konusu taşınmaz üzerinde bina, ağaç vs. gibi bütünleyici parçaların (muhdesat) varsa bunların arzla birlikte satılması gerektiğini, ancak muhdesatın bir kısım paydaşlara (ortaklara) ait olduğu konusunda tapuda şerh varsa veya bu hususta bütün paydaşlar ittifak ediyorlarsa ve muhdesat arzın değerinde bir artış meydana getiriyorsa bu artışın belirlenmesi için dava tarihi itibariyle arzın ve muhdesatın değerleri ayrı ayrı tespit edilmesi gerektiğini belirten Madde 862/1'dir.

MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi

Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 07.04.2010 gününde verilen dilekçe ile ortaklığın giderilmesi talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 01.12.2010 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı vekili ve davalı vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
KARAR
1.DAVA
1.1. Davacı vekili, Hatay ili, Antakya ilçesi, ... Mahallesi, 3335 parsel sayılı taşınmaz üzerindeki fabrikayı müvekkilinin yaptığını belirterek ortaklığın satış suretiyle giderilmesini istemiştir.
2. CEVAP
2.1. Davalı ... vekili, davacının muhdesat iddiasına yönelik bir itirazlarının olmadığını beyan etmiştir.
3. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
3.1. Mahkemece, davanın kabulü ile dava konusu 3335 parsel sayılı taşınmaz üzerindeki ortaklığın satış suretiyle giderilmesine karar verilmiştir.
4. TEMYİZ
4.1. Hükmü, davacı ... davalı vekili temyiz etmişlerdir.
4.2. Temyiz Nedenleri
4.2.1. Davacı vekili, gerekçeli kararın yazılmasından sonra ancak tebliğinden önce müvekkilinin taşınmazdaki hissesini 01.03.2019 tarihinde dava dışı ...'e sattığını, hisseyi satın alan ...'in davacı sıfatıyla davaya dahil edilmesinin gerekmesi nedeniyle kararın temyiz edildiğini, hükmün taraf teşkilinden bozulmasını istemiştir.
4.2.2. Davalı vekili, hüküm sonucunda taşınmazın satış bedelinin ne şekilde dağıtılacağının gösterilmediğini, harç oranında hata yapıldığını, hüküm sonucundaki 8. fıkranın hatalı olduğunu, davacı tarafın temyiz dilekçesindeki taşınmazdaki hissesini 3. kişiye sattığını söylediğini bu hususun da mahkemece araştırılmasını, kararın bozulmasını istemiştir.
5. YARGITAY KARARI
5.1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, ortaklığın giderilmesi istemine ilişkindir.
5.2. GEREKÇE
5.2.1. Davacı vekilinin temyiz itirazlarının incelenmesinde, davacı vekili Av. ...'nun 16.09.2020 tarihli dilekçesi ile temyizden feragat etmiş, dosyada mevcut 27.01.2009 tarihli ve 1847 yevmiye numaralı vekaletnamesinde temyizden feragate yetkili bulunduğu anlaşılmış olmakla, temyiz dilekçesinin reddine karar vermek gerekmiştir.
5.2.2. Davalı vekilinin temyiz itirazlarının incelenmesinde,
5.2.2.1. Hukuki Sebep
Paydaşlığın (ortaklığın) giderilmesi davaları, paylı mülkiyet veya elbirliği mülkiyetine konu taşınır veya taşınmaz mallarda paydaşlar (ortaklar) arasında mevcut birlikte mülkiyet ilişkisini sona erdirip ferdi mülkiyete geçmeyi sağlayan, iki taraflı, tarafları için benzer sonuçlar doğuran davalardır.
Paydaşlığın (ortaklığın) satış yoluyla giderilmesi halinde dava konusu taşınmaz üzerinde bina, ağaç vs. gibi bütünleyici parçalar (muhdesat) varsa bunların arzla birlikte satılması gerekir. Ancak muhdesatın bir kısım paydaşlara (ortaklara) ait olduğu konusunda tapuda şerh varsa veya bu hususta bütün paydaşlar ittifak ediyorlarsa ve muhdesat arzın değerinde bir artış meydana getiriyorsa bu artışın belirlenmesi için dava tarihi itibariyle arzın ve muhdesatın değerleri ayrı ayrı tespit edilir. Belirlenen bu değerler toplanarak taşınmazın tüm değeri bulunur. Bulunan bu değerin ne kadarının arza ne kadarının muhdesata isabet ettiği yüzdelik (%...) oran kurulmak suretiyle belirlenir. Satış sonunda elde edilecek bedelin bölüştürülmesi de bu oranlar esas alınarak yapılır. Muhdesata isabet eden kısım muhdesat sahibi paydaşa, geri kalan bedel ise payları oranında paydaşlara (ortaklara) dağıtılır.
Bütünleyici parçanın (muhdesat) arzın paydaşlarına (ortaklarına) değil de üçüncü şahsa ait olduğunun anlaşılması halinde bu kimseyi muhdesat sahibi olarak davaya dahil etmek ve ona satış bedelinden pay vermek mümkün değildir.
5.2.2.2. Somut olaya gelince; davacı vekili dava dilekçesinde, dava konusu 3335 parsel sayılı taşınmaz üzerindeki fabrikanın müvekkili tarafından yaptırıldığını, davalı ... vekili taşınmaz üzerindeki muhdesatların davacıya ait olduğunun belirlendiğini, bu konuda itirazlarının olmadığını beyan etmiştir. Buradan anlaşılacağı üzere muhdesat konusunda bütün paydaşlar ittifak etmiş bulunduğundan yukarıda açıklanan ilkeler doğrultusunda muhdesat oranı tespit edilerek bu oranda satış bedelinin davacıya, kalan miktarın ise tüm paydaşlara ödenmesine karar verilmesi gerekirken, mahkemece bu yönler üzerinde durulmaksızın eksik inceleme ile karar verilmesi doğru görülmemiş, hükmün bozulmasına karar vermek gerekmiştir.
6. SONUÇ: Yukarıda (5.2.1.) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davacı vekilinin temyiz talebinden feragat etmeleri nedeniyle temyiz dilekçesinin REDDİNE; (5.2.2.) numaralı bent uyarınca davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın yatırana iadesine, 18.05.2022 tarihinde oy birliği ile karar verildi.