Yargıtay 7. Hukuk Dairesi 2021/8709 Esas 2022/3831 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Davacılar, davalılar tarafından miras hisseleri alındığı halde tapu kayıtlarının değiştirilmediği gerekçesiyle tapunun iptal edilerek kendilerine kaydedilmesi talebiyle dava açmıştır. Yargıtay 8. Hukuk Dairesinin daha önceki bir bozma kararı sonucu, davacıların talebi kabul edilmişti. Ancak davalı vekili, bu hükmü temyiz etmiştir. Dosya incelendiğinde, harçların uygun ödenmediği ve dava konusu taşınmazın pay değerinin keşif sonucu belirlenmesi gerektiği ortaya çıkmıştır. Bu nedenle, hüküm bozulmuş ve taşınmazın pay değerinin keşfedilmesi ve harçların tamamlattırılması için yeniden yargılama yapılması kararlaştırılmıştır.
Kanun Maddeleri:
- 492 sayılı Harçlar Kanunu'nun 16. maddesi: Değer ölçüsüne göre harca tabi işlemlerde (1) sayılı tarifede yazılı değerler esastır.
- 492 sayılı Harçlar Kanunu'nun 32. maddesi: Yargı işlemlerinden alınacak harçlar ödenmedikçe müteakip işlemlerin yapılmayacağı vurgulanmıştır.
- 492 sayılı Harçlar Kanunu'nun 30. maddesi: Muhakeme sırasında tespit olunan değerin, dava dilekçesinde bildirilen değerden fazla olduğu anlaşılırsa, yalnız o celse için muhakemeye devam olunur, takip eden celseye kadar noksan değer üzerinden peşin karar ve ilam harcı tamamlanmadıkça davaya devam olunmaz.

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Davacılar vekili tarafından, davalı aleyhine 27.08.2014 gününde verilen dilekçe ile tapu iptali ve tescil talebi üzerine Yargıtay 8. Hukuk Dairesinin bozma ilamına uyularak yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 18.05.2021 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
KARAR
Davacılar vekili, davalının 15.01.2003 tarihinde .... Noterliğinde ... yevmiye no'lu Düzenleme Şeklinde Mirastan Feragat Sözleşmesi ile tarafların murisi ...’den intikal edecek dava konusu 301 parsel sayılı taşınmaz üzerindeki miras hissesinden feragat ettiğini, ancak tapuda işlemler görülürken bu sözleşme sunulmadığından davalı adına miras hissesi kadarıyla intikal yapıldığını, bu nedenle davalı adına kayıtlı tapu kaydının iptali ile davacılar adına tescilini talep etmiştir.
Davalı; her ne kadar okudum anladım diyerek imzalamışsa da babasının acısıyla imzaladığını belirterek, kabul etmediğini beyan etmiştir.
Mahkemece ilk olarak davanın kabulüne dair verilen karar, davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Yargıtay 8. Hukuk Dairesinin 30.04.2018 tarih ve 2018/1324 Esas, 2018/11860 Karar sayılı ilamı ile bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece, bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmü, davalı vekili temyiz etmiştir.
492 sayılı Harçlar Kanununun 16. maddesi gereğince "Değer ölçüsüne göre harca tabi işlemlerde (1) sayılı tarifede yazılı değerler esastır. Müdahalenin men'i tescil ve tapu kayıt iptali gibi gayrimenkulün aynına taalluk eden davalarda gayrimenkulün değeri nazara alınır." (1) sayılı Tarifede "Yargı Harçları" başlığı altındaki "III-Karar ve İlam Harcı" alt başlığında ise nispi harcın, konusu belli bir değerle ilgili bulunan davalarda esas hakkında karar verilmesi halinde hüküm altına alınan anlaşmazlık konusu değer üzerinden belirleneceği belirtilmektedir.
Harçlar Kanunu harç alınmasını veya tamamlanmasını yanların isteklerine bırakmamış; değinilen yönün mahkemece kendiliğinden (re'sen) gözetilmesi gerektiğini hükme bağlamıştır. 492 sayılı Harçlar Kanununun 32. maddesinde yargı işlemlerinden alınacak harçlar ödenmedikçe müteakip işlemlerin yapılmayacağı vurgulanmıştır. Aynı Yasanın 30. maddesinde ise; "Muhakeme sırasında tespit olunan değerin, dava dilekçesinde bildirilen değerden fazla olduğu anlaşılırsa, yalnız o celse için muhakemeye devam olunur, takip eden celseye kadar noksan değer üzerinden peşin karar ve ilam harcı tamamlanmadıkça davaya devam olunmaz. Hukuk Muhakemeleri Kanununun 150. maddesinde gösterilen süre içinde dosyanın muameleye konulması, noksan olan harcın ödenmesine bağlıdır.'' düzenlemesine yer verilmiştir.
Harç kamu düzenine ilişkin olup, taraflarca bu konu temyiz nedeni olarak ileri sürülmemiş olsa bile, temyiz incelemesi sırasında harç alınması gerekip gerekmediği Yargıtay'ca resen incelenir.
Somut olayda; dava değeri 4.000 TL olarak gösterilmiş ve bu miktar üzerinden harç alınmıştır. Mahkemece davaya konu taşınmazın tescili istenen pay değeri keşfen belirlenip bu miktar üzerinden harç tamamlattırılması ve bundan sonra esas hakkında hüküm kurulması gerekirken harcın tamamlattırılmadığı anlaşılmıştır.
Bu durumda mahkemece, taşınmazlar başında keşif yapılarak davaya konu payın değerinin belirlenmesi ve eksik harç tamamlattırıldıktan sonra bir hüküm kurulması gerekmektedir.
Harç tamamlattırılmadan esasa dair hüküm kurulması doğru görülmemiş, hükmün bu nedenle bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, bozma nedenine göre sair hususların bu aşamada incelenmesine yer olmadığına, peşin yatırılan harcın yatıranlara iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 30/05/2022 tarihinde oy birliği ile karar verildi.