Yargıtay 7. Hukuk Dairesi 2021/5273 Esas 2022/4117 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Asliye Hukuk Mahkemesi, paylı mülkiyete konu olan taşınmazda kullanım ve yararlanma biçiminin tespiti için açılan davayı kabul etmiştir. Dava Yargıtay 1. Hukuk Dairesi tarafından bozulmuş, ancak yeniden yapılan yargılama sonucunda hüküm yine davacı lehine olmuştur. Temyiz eden davalı vekili tarafından yapılan itirazlar reddedilmiş ve onama kararı verilmiştir. Ancak karşı oyda, mahkemenin önceki kararını tekrar ettiği ve TMK'nın 695/2 maddesi gereğince tapu kütüğüne şerh verilmesi gerektiği ifade edilmiştir. Ayrıca, geçici bir düzenleme için çok fazla harç alınmasının eşitlik ilkesine aykırı olacağı vurgulanarak, harcın maktu olarak belirlenmesi gerektiği belirtilmiştir.
Kanun Maddeleri:
- TMK 691 ve 693 maddeleri (paylı mülkiyet)
- TMK 695/2 maddesi (tapu kütüğüne şerh verilmesi)
- 492 sayılı Harçlar Kanunu 16. madde (malın aynına göre harç belirlenmesi)

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 19/01/2011 gününde verilen dilekçe ile paylı mülkiyete konu olan taşınmazda, kullanma ve yararlanma biçiminin tespiti talebi üzerine Yargıtay 1. Hukuk Dairesinin bozma ilamına uyularak yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 16/02/2021 günlü hükmün Yargıtayca duruşmalı olarak incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle, tayin olunan 07/06/2022 günü için yapılan tebligat üzerine temyiz eden (duruşma isteyen) davalı vekili Av. ... ile karşı taraftan (duruşmasız isteyen) davacı vekili Av. ... geldiler. Süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra gelenlerin sözlü açıklamaları dinlenildi. Açık duruşmanın bittiği bildirildi. İş karara bırakıldı. Bilahare dosya ve içeriğindeki tüm kağıtlar incelenerek gereği görüşülüp düşünüldü:
K A R A R
Mahkemece, Yargıtay 1. Hukuk Dairesinin bozma ilamı doğrultusunda araştırma ve inceleme yapılarak verilmiş olan karar usul ve yasaya uygun bulunduğundan yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddiyle hükmün ONANMASINA, 3.815,00 TL Yargıtay duruşma vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, aşağıda yazılı onama harcının temyiz edene yükletilmesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 07/06/2022 tarihinde oyçokluğu ile karar verildi.

KARŞI OY

Davacı vekili, paylı mülkiyete konu olan çok sayıdaki taşınmaz için, kullanma ve yararlanma biçiminin tespitini talep etmiş, ilk kararın bozulması sonrası, ilk derece mahkemesi aynı doğrultuda 2. kararı ile davanın kabulüne karar vermesi üzerine, davalı vekilinin talebi üzerine dosya temyiz incelemesi için Dairemize gelmiş olup, sayın çoğunluk kararın onanması yönünde görüş bildirmiş olmakla, karşı oyumuz aşağıdaki şekilde açıklanmıştır.
1. Tarafların ... ilçesi, ... Köyünde yer alan taşınmazlarda paydaş oldukları ve kullanım yönünden anlaşmazlık içinde bulundukları, bunun üzerine davacı paydaşın TMK 691 ve 693. maddeleri gereğince yönetim işlerinin düzenlenmesi için mahkemeye başvurması sonucu, mahkemece araştırma yapılarak neticeten parsellerin ne şekilde ve kim tarafından kullanılması hususlarını ihtiva eden karar tesis edildiği açıktır.
2. Mahkemece verilen 29/05/2014 tarihli ilk karar, Yargıtay 1. Hukuk Dairesinin 09/01/2017 tarihli ilamı ile “harca esas değerin gösterilmesi, bu hususun araştırılarak harcın tamamlattırılması” yönünden bozulmuş, sair temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına karar verilmiştir.
3. Mahkemece bozma ilamına uyulmasına karar verilmiş, harç tamamlattırılmış ve neticeten aynı karar tesis edilmiştir. Esasen mahkemece 2014 yılında verilen ilk karar sonrası yeni bir düzen oluştuğu halde, bu husus mahkemece dikkate alınmayarak, sanki hiçbir düzenleme yokmuş gibi önceki karar tekrar edilmiş olup, bu hususun mahkemece tartışılması ve buna bağlı olarak Dairemiz tarafından da, temyiz incelemesi sırasında değerlendirilmesi gerekirken, bundan sarfınazar edilerek onama kararı verilmesi hatalıdır.
4. Kabule göre mahkeme kararının bağlayıcılığı yönünden TMK 695/2 maddesindeki tapu kütüğüne şerh verilmesi hükmüne yer verilmemesi önemli bir eksiklik olmuştur.
5. Yargıtay 1. Hukuk Dairesi bozma gerekçesinde “... davanın taşınmaz malın AYNINA ilişkin olduğu ....” değerlendirilmesinde bulunduğu, bu hususun mahkemece benimsendiği gibi, sayın çoğunluk tarafından da benimsendiği görülmektedir. TMK. 691/3 maddesi eski Medeni Kanun zamanında bulunmayan yeni bir hükümdür. Pay ve paydaş çoğunluğunun sağlanamadığı ihtimallerde hakimden yardım istenmekte olup, bulunacak çözüm esasen geçici bir imkan sağlamaktadır. Çünkü her zaman paydaşlardan biri ortaklığın giderilmesini isteyerek, bu geçici düzenlemenin son bulmasını sağlayabilecektir.
6. Esasen taraflar arasında çok sayıda dava olup, bunlardan birisi de ortaklığın giderilmesi davası olup, o davada alınacak harç oranı özel olarak düzenlendiğine göre, geçici bir düzenleme için HAKİME başvurulmasında, amacı aşar şekilde çok fazla harç alınması eşitlik ilkesine aykırılık teşkil edecektir.
7. Mahkemece verilen karar ile mülkiyet durumu değişmediğine göre olayımızda 492 sayılı Harçlar Kanunu gereğince malın aynına göre harç belirlenmesine dair 16. maddesinin esas alınması açıkça kanuna aykırılık teşkil etmesi sebebiyle kararın harç yönünden bozulması, mevcut davada maktu harç alınması gerektiği kanaatindeyim.
8. Neticeten yukarıda açıklanan gerekçeler ışığında ilk derece mahkemesi kararının bozulması gerektiği kanaati ile sayın çoğunluğun onama kararına muhalifim.