Yargıtay 7. Hukuk Dairesi 2022/1980 Esas 2022/4199 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi

Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 28.02.2012 gününde verilen dilekçe ile ortaklığın giderilmesi talebi üzerine Yargıtay 14. Hukuk Dairesinin bozma ilamına uyularak yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 16.11.2021 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı ... vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, ortaklığın giderilmesi isteğine ilişkindir.
Davacı vekili; paydaşı oldukları 115, 180, 182, 1253, 1510, 2267 ve 2305 parsel sayılı taşınmazlarda ortaklığın satış suretiyle giderilmesini talep ve dava etmiştir.
Bir kısım davalılar, davanın reddini savunmuşlardır.
Mahkemece, davanın kabulü ile ortaklığın satış suretiyle giderilmesine karar verilmiştir.
Hükmün davalı ... tarafından temyiz edilmesi üzerine, Yargıtay 14. Hukuk Dairesinin 2016/4893 Esas, 2019/2323 Karar sayılı ilamıyla bir kısım tapu malikleri davada taraf olmadığından tapu kayıtları getirtilerek davada taraf olmayan tapu maliklerinin taraf olmasının sağlanması, öte yandan tapu kayıtlarının tetkikinde "... oğlu ..." isminde hissedarın olduğu, dosyada "... oğlu ..." isminde murise ait veraset ilamının olduğu ancak T.C. kimlik numarasının yazılı olmadığı anlaşılmakla, tapu kayıt maliki olan şahıs ile veraset ilamı dosya içinde bulunan murisin aynı kişi olup olmadığı belirlenerek sonucuna göre karar verilmesi gerekçeleri ile bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece davanın kabulü ile ortaklığın satış suretiyle giderilmesine karar verilmiştir.
Hükmü davalı ... temyiz etmiştir.
1) Yapılan yargılamaya, toplanan delillere ve dosya kapsamına göre davalı ...‘ın aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde görülmemiş, reddi gerekmiştir.
2) Paydaşlığın (Ortaklığın) giderilmesi davaları, paylı mülkiyet veya elbirliği mülkiyetine konu taşınır veya taşınmaz mallarda paydaşlar (ortaklar) arasında mevcut birlikte mülkiyet ilişkisini sona erdirip ferdi mülkiyete geçmeyi sağlayan, iki taraflı, tarafları için benzer sonuçlar doğuran davalardır.
Mahkemece paydaşlığın satış suretiyle giderilmesine karar verilmesi halinde satışın nasıl yapılacağının ve satış bedelinin ne şekilde dağıtılacağının hüküm sonucunda gösterilmesi gerekir.
Satışına karar verilen taşınmaz;
a) Paylı mülkiyet hükümlerine konu ise satış bedelinin paydaşların tapudaki payları oranında,
b) Elbirliği mülkiyeti hükümlerine tabi olması halinde satış bedelinin mirasçılık belgesindeki paylar oranında,
c) Hem paylı, hem de elbirliği mülkiyeti halinin bir arada bulunması halinde ise satış bedelinin tapudaki ve mirasçılık belgesindeki payları oranında paydaşlara dağıtılmasına karar verilmesi gerekir.
Somut olaya gelince; dava konusu taşınmazlar hem paylı, hem de elbirliği mülkiyetine konu olduğundan mahkemece, taşınmazların satışından elde edilecek bedelin tapudaki ve mirasçılık belgesindeki payları oranında paydaşlara dağıtılmasına karar verilmesi gerekirken, bu konuda hüküm kurulmaması doğru görülmemiş ve bu husus hükmün bozulmasını gerektirmiş ise de, yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden, Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 438/7. maddesi gereğince hüküm sonucunun aşağıdaki şekilde düzeltilerek onanmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı ...‘ın sair temyiz itirazlarının reddine, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle ...’ın temyiz itirazlarının kabulü ile hüküm sonucuna 8. bent olarak "8-Taşınmazların satışından elde edilecek bedelin tapu kaydı ve mirasçılık belgesindeki payları oranında paydaşlara dağıtılmasına" ibarelerinin eklenmesine, hükmün DÜZELTİLMİŞ ve DEĞİŞTİRİLMİŞ bu şekli ile ONANMASINA, peşin yatırılan harcın yatırana iadesine, 09.06.2022 tarihinde oy çokluğu ile karar verildi.

KARŞI OY

Dairemizce temyiz incelemesi yapılan Keşan Sulh Hukuk Mahkemesinin 16/11/2021 tarih 2019/348 Esas 2021/1304 Karar sayılı ilamında, üzerindeki ortaklığın satış yolu ile giderilmesine karar verilen taşınmazların "üzerindeki hak ve mükellefiyetler baki kalmak kaydı ile" satılmasına karar verilmiştir.
Bir taşınmaz üzerindeki hak veya mükellefiyet çok farklı sebeplerden kaynaklanıyor olabilir. Bu mükellefiyetler ayni hak veya şahsi bir haktan kaynaklanıyor olabileceği gibi, doğrudan yasadan kaynaklanan mükellefiyetler de olabilir. Bu mükellefiyetlerin bir kısmı taşınmazın satış ile ortadan kalkar, bir kısmı ise satıştan sonra da devam eder. Örneğin, taşınmazın hissedarlarından birisinin borcundan dolayı taşınmaz üzerinde haciz varsa, şahsi haktan kaynaklanan bu haciz, taşınmazın satışı ile sona erer. Satışı memuru, satış sonunda, o borçlunun hissesine düşen alacağı ilgili icra dosyasına gönderir ve taşınmaz üzerindeki haciz de kaldırılır. Taşınmazı satın alan satış bedelini satış memuruna ödedikten sonra, taşınmaz, hacizden arındırılmış şekilde alıcısı adına tescil edilir. Fakat taşınmaz üzerinde ayni hak niteliğinde örneğin bir irtifak hakkı mevcutsa, veya taşınmaz lehine bir geçit hakkı tesis edilmiş ve tapuya şerh verilmişse, bu mükellefiyet ve hak, satış ile de devam eder.
Ancak; satış yolu ile üzerindeki ortaklığın giderilmesine karar verilen taşınmazın üzerindeki hak ve mükellefiyetlerle birlikte mi, yoksa bu mükellefiyetlerden arındırılmış şekilde mi satılacağı bu davanın konusu değildir. Bu hak ve mükellefiyetlerin kaldırılması veya devamı konusunda karar verecek olan merci, işin niteliğine göre idari makamlar ya da mahkemelerdir. Mahkeme, taşınmaz üzerindeki ortaklığın satış yolu giderilmesine karar vermekle yetinmeli, her hangi bir talep olmadığı halde, re'sen ve kesin hüküm oluşturacak nitelikte karar vermemelidir.
Dairemizin düzelterek onama gerekçesine katılıyor olmakla birlikte, hüküm fıkrasının 1. Bendinde yer alan "üzerindeki hak ve mükellefiyetler baki kalmak kaydı ile.." ibaresinin hüküm fıkrasından çıkartılması gerektiği kanaati ile, sayın çoğunluğun, mevcut hali ile düzelterek onama görüşüne iştirak etmiyoruz.