Yargıtay 7. Hukuk Dairesi 2022/1130 Esas 2022/4631 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Dava, ortaklığın giderilmesi istemine ilişkindir. Davacı, belirli taşınmazlardaki ortaklığın aynen taksim olmadığı takdirde satış yoluyla giderilmesini talep etmiştir. Mahkeme, paydaşlığın satış suretiyle giderilmesine karar vermiş, ancak satış bedelinin paydaşlara hangi oranlarda dağıtılacağına ilişkin açık bir hüküm kurmamıştır. Karar Yargıtay'a götürülmüş ve hükmün düzeltilerek onanması kararlaştırılmıştır.
HUMK'nun 438/7. maddesi gereği, satış bedeli üzerinden hesaplanacak %011,38 (binde 11,38) oranındaki harçtan peşin alınan harcın mahsubu ile bakiyesinin taraflardan satış bedelinin dağıtılmasındaki oranlarda tahsil edilerek Hazineye gelir kaydına alınması gerekmektedir.

MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi

Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 11/05/2012 gününde verilen dilekçe ile ortaklığın giderilmesi istenmesi üzerine Yargıtay 14. Hukuk Dairesinin bozma ilamına uyularak yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 19/11/2021 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı ... tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün evrak incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, ortaklığın giderilmesi istemine ilişkindir.
Davacı vekili, ... Köyü, 138 ada 2 parsel, 138 ada 68 parsel, 119 ada 32 parsel, 101 ada 283 parsel, 125 ada 53 parsel, 125 ada 216 parsel, 128 ada 25 parsel, 142 ada 32 parsel, 128 ada 13 parsel, 142 ada 33 parsel ve 119 ada 23 parsel sayılı taşınmazlardaki ortaklığın aynen taksim olmadığı taktirde satış yoluyla giderilmesini talep etmiştir.
Mahkemece, ortaklığın satış suretiyle giderilmesine dair verilen kararın davalılardan ... tarafından 119 ada 23 parsel yönünden temyizi üzerine Yargıtay 14. Hukuk Dairesinin 22/03/2018 tarihli ve 2016/1824 Esas, 2018/2187 Karar sayılı ilamıyla “Somut olaya gelince; davalı ... dava konusu taşınmazlardan 119 ada 23 sayılı parsel üzerinde bulunan muhdesatlarda hak sahibi olduğunu iddia etmiş olup; mahkemece, tarafların bu hususta ittifak edip etmedikleri üzerinde durulmamış, ittifak etmiyorlarsa bu konuda adı geçen davalıya dava açmak üzere süre verilmemiştir. O halde; yukarıda değinilen ilkeler gözetilmek suretiyle davalı ...'in muhtesat iddiası konusunda ihtilaf varsa bu konuda dava açılması için süre verilmesi ve açıldığı takdirde sonucunun beklenmesi, muhtesatın aidiyeti konusunda ihtilaf yok ise gerekirse bilirkişiden ek rapor alınmak suretiyle taşınmazların tespit edilen toplam değerlerinin ne kadarının arza ne kadarının muhdesata isabet ettiğinin yüzdelik oran kurulmak suretiyle belirlenmesi ve bu oran uyarınca satış bedelinin paydaşlara dağıtılması gerekirken noksan soruşturmayla yetinilerek yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiş, bu nedenle kararın bozulması gerekmiştir. “ gerekçesiyle hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
Dava konusu 119 ada 23 parsel sayılı taşınmazlar üzerindeki muhdesatların aidiyetinin tespiti istemiyle açılan dava sonucunda, Hank Asliye Hukuk Mahkemesinin 27.12.2016 tarihli ve 2016/8 Esas, 2016/374 Karar sayılı ilamı ile verilen tespit kararının 21.12.2017 tarihinde kesinleştiği anlaşılmıştır.
Mahkemece bozma ilamına uyularak yeniden yapılan yargılama sonunda, davanın kabulüne, 119 ada 23 parsel sayılı taşınmazdaki oraklığın satış suretiyle giderilmesine, belirlenecek satış bedelinin %92,02 muhdesat oranına isabet eden kısmının muhdesat sahibi davalı ...'a verilmesine, kalan bedelin dava konusu taşınmaza ilişkin tapu kaydındaki hisseleri oranında taraflara paylaştırılmasına, karar verilmiş; hükmü davalı ... temyiz etmiştir.
Paydaşlığın (ortaklığın) giderilmesi davaları, paylı mülkiyet veya elbirliği mülkiyetine konu taşınır veya taşınmaz mallarda paydaşlar (ortaklar) arasında mevcut birlikte mülkiyet ilişkisini sona erdirip ferdi mülkiyete geçmeyi sağlayan, iki taraflı, tarafları için benzer sonuçlar doğuran davalardır.
Mahkemece paydaşlığın satış suretiyle giderilmesine karar verilmesi halinde satışın nasıl yapılacağının ve satış bedelinin ne şekilde dağıtılacağının ve harcın taraflardan hangi oranlarda tahsil edileceğinin hüküm sonucunda gösterilmesi gerekir.
Satışına karar verilen taşınmaz;
a)Paylı mülkiyet hükümlerine konu ise satış bedelinin ve harcın paydaşların tapudaki payları oranında,
b)Elbirliği mülkiyeti hükümlerine tabi olması halinde satış bedelinin ve harcın mirasçılık belgesindeki paylar oranında,
c)Hem paylı, hem de elbirliği mülkiyeti halinin bir arada bulunması halinde ise satış bedelinin ve harcın tapudaki ve mirasçılık belgesindeki paylar nazara alınarak dağıtılmasına ve tahsil edilmesine karar verilmesi gerekir.
Somut olayda mahkemece, dava konusu taşınmazın satış bedelinin paydaşlara dağıtılmasında muhdesatın aidiyetine ilişkin kesinleşen mahkeme ilamına göre oranlama yapılması yerinde ise de, dava konusu taşınmazın satışından elde edilecek bedelin paydaşlara hangi oranlarda dağıtılacağına ilişkin infazda tereddüt yaratmayacak şekilde açık bir hüküm kurulmaması ve taşınmazların satış bedeli üzerinden alınacak harcın paydaşlardan satış bedelinin dağıtılmasındaki oranlarda tahsiline karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiş; ancak belirtilen hususlar kararın bozulmasını ve yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden HUMK'nun 438/7. maddesi gereğince hüküm sonucunun aşağıdaki şekilde düzeltilerek onanmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, hüküm sonucunun 6. maddesinde yer alan "davalı ortaklardan payları oranında alınarak davacıya verilmesine," sözcüklerinin hükümden çıkarılarak yerine "paydaşlardan satış bedelinin dağıtılmasındaki oranlarda alınarak davacıya verilmesine”" sözcüklerinin eklenmesine; hüküm sonucunun 4. bendinin hükümden çıkartılmasına, yerine " Satış bedeli üzerinden hesaplanacak %011,38 (binde 11,38 ) oranındaki harçtan peşin alınan harcın mahsubu ile bakiyesinin taraflardan satış bedelinin dağıtılmasındaki oranlarda tahsil edilerek Hazineye gelir kaydına," cümlesinin yazılmasına; hükmün DEĞİŞTİRİLMİŞ ve DÜZELTİLMİŞ bu şekliyle ONANMASINA, peşin yatırılan harcın yatırana iadesine, 29/06/2022 tarihinde oy biriliği ile karar verildi.