Yargıtay 7. Hukuk Dairesi 2022/2036 Esas 2022/4618 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Davacı, bir taşınmazın davalı adına tescil edildiğini ve bu taşınmazın kadim mera olduğunu ileri sürerek tapu kaydının iptali ile mera olarak sınırlandırılmasını talep etmiştir. Davalı ise taşınmazın atalarından kaldığını ve 150 yıldır kullanıldığını belirterek davanın reddini savunmuştur. Mahkeme önce davanın reddine karar vermiştir, ancak Yargıtay'ın bozması üzerine davanın devamında taşınmazın üçüncü kişiye devredildiği ortaya çıkmıştır. Bu nedenle mahkeme, davanın üçüncü kişiye devredilmesi nedeniyle dava şartının ortadan kalktığını belirtmiş ve HMK'nın 125. maddesi uyarınca davacının yeni maliki usulüne uygun olarak davaya dahil edilmesi gerektiğini belirtmiştir. Bu maddeye göre dava konusu üçüncü kişiye devredilirse, davacı devralan kişiye karşı dava açarak devrede olanla birlikte dava konusunu da dava etmek zorundadır. Taşınmazı devreden kişinin de yargılama giderlerinden müteselsilen sorumlu tutulacağı maddede açıklanmıştır. Kararda, taşınmazın üçüncü kişiye devredilmesi nedeniyle mahkemenin kararının bozulması gerektiği kararlaştırılmıştır.
6100 sayılı HMK'nın 125. maddesi gereği, bir dava şartı olan davayı takip yetkisi üçüncü kişiye devredilirse, davacı devralan kişiye karşı davaya devam ederek devreye dahil etmek zorundadır. Davanın açıldığı haliyle devam etmesi mümkün değildir. Devreden taraf hakkında tazminat davası açma hakkı da vardır.

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 10/09/2015 gününde verilen dilekçe ile tapu iptali ve mera olarak sınırlandırılma talebi üzerine Yargıtay 14. Hukuk Dairesinin bozma kararına uyularak yapılan duruşma sonunda; davanın reddine dair verilen 04/11/2021 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı ... vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:

K A R A R

Davacı ... vekili; ... Köyü'nde 2008 yılında yapılan kadastro çalışmaları sırasında 125 ada 31 parsel sayılı taşınmazın davalı adına tescil edildiğini, bu taşınmazın kadim mera olduğunu ileri sürerek, tapu kaydının iptali ile mera olarak sınırlandırılmasını istemiştir.
Davalı, dava konusu taşınmazın atalarından kaldığını, 150 yıldır kullandıklarını, eski tapu kaydının bulunduğunu belirterek davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece 22/12/2015 tarihinde davanın reddine dair verilen karar Yargıtay 14. Hukuk Dairesinin 23/01/2019 tarihli Kararı ile bozulmuştur.
Bozmaya uyularak yapılan yargılama sonucunda davanın reddine karar verilmiştir.
Hükmü, davacı ... vekili temyiz etmiştir.
Dava, tapu iptali ve mera olarak sınırlandırılma istemine ilişkindir.
Dava konusu 125 ada 31 parsel sayılı taşınmaz davalı ... adına kayıtlı iken yargılama sırasında 18/04/2016 tarihinde tapuda ... oğlu ...'e satılarak adına tescil edildiği anlaşılmıştır.
Bir dava açıldıktan sonra da sahip olunan tasarruf yetkisi gereği dava konusu olan hak veya malın üçüncü kişilere devri mümkündür. Bu durumda bir dava şartı olan davayı takip yetkisi ortadan kalkmış olduğundan, davanın açıldığı haliyle devam etmesi düşünülemez.
Mahkemece, dava konusunun üçüncü kişiye temliki resen dikkate alınacaktır. Ancak hakim, dava şartının ortadan kalkması nedeniyle davayı reddetmeyip, davayı veya savunmayı değiştirme yasağının bir istisnası olan HMK'nın 125. maddesi uyarınca seçimlik hakkını kullanmak üzere diğer tarafa önel verecektir.
6100 sayılı HMK'nın 125. maddesine göre; "Davanın açılmasından sonra davalı tarafa dava konusunu üçüncü bir kişiye devrederse, davacı isterse, devreden tarafla olan davasından vazgeçerek, dava konusunu devralmış olan kişiye karşı davaya devam eder. Bu takdirde dava davacı lehine sonuçlanırsa, dava konusunu devreden ve devralan yargılama giderlerinden müteselsilen sorumlu olur. Davacı isterse, davasını devreden taraf hakkında tazminat davasına dönüştürür."
Somut olayda; dosya içerisindeki tapu kaydının incelenmesinde dava konusu taşınmazın tapuda ...'e satılarak adına tescil edildiği görülmüştür.
Bu durumda mahkemece yukarıda açıklanan ilkeler doğrultusunda ve 6100 sayılı HMK'nın 125. maddesi uyarınca davacıya yeni maliki usulüne uygun olarak davaya dahil ettirerek onun huzuru ile davanın kaldığı yerden devamına karar verilmesi gerekir.
Taşınmazı devreden kişinin huzuruyla davanın görülüp sonuçlandırılması doğru değildir.
Mahkemece, HMK'nın 125. maddesi hükmü gereğince işlem yapılmak üzere kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, bozma nedenine göre sair temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 29/06/2022 tarihinde oybirliği ile karar verildi.