Esas No: 2012/1361
Karar No: 2012/7694
Karar Tarihi: 06.12.2012
Yargıtay 15. Hukuk Dairesi 2012/1361 Esas 2012/7694 Karar Sayılı İlamı
"İçtihat Metni"
Davacılar 1..., 2-... İnş. Müh. Mak. San. ve Tic. Ltd. Şti. ile davalılar 1-..., 2-....İnş. Mob. Tic. Ltd. Şti.(Eski Ünvanı ... 95 İnş. Taah. Mob. Paz. Tic. ve Turizm Ltd. Şti.) arasındaki davadan dolayı ... 5. Asliye Ticaret Mahkemesince verilen 24.03.2011 gün ve 2007/714-2011/124 sayılı hükmü onayan Dairemizin 15.11.2011 gün ve 2011/6143-2011/6581 sayılı ilâmı aleyhinde davacılar vekili tarafından karar düzeltilmesi isteğinde bulunulmuş ve karar düzeltme dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:
- K A R A R -
Davada 45.810 DM karşılığı 39.942,56 TL alacağın tahsili istenmiş, mahkemece alacağın eser sözleşmesinden kaynaklandığı ve eser sözleşmesinden kaynaklanan davaların Borçlar Kanunu"nun 126/son maddesi uyarınca beş yıllık zamanaşımına tâbi bulunduğu kabul edilerek dava zamanaşımı yönünden reddedilmiş, davacılar vekilinin temyizi üzerine karar Dairemizce oy çokluğuyla onanmış, onama ilâmına karşı bu defa davacılar vekili tarafından karar düzeltme isteminde bulunulmuştur.
Somut olayda davacılardan ... İnş. Müh. Mak. San. ve Tic. Ltd. Şti. ile davalılardan ... İnş. Mob. Tic. Ltd. Şti. arasında doğalgaz tesisat yapımına ilişkin 27.05.1998 tarihli eser sözleşmesi, davacılardan ... ile davalılardan ... arasında da 29.05.1998 tarihli harici gayrimenkul satış sözleşmesi bulunmaktadır. Harici gayrimenkul satış sözleşmesinde satışa konu 13 nolu dairenin satış bedeli 60.000 DM olarak kararlaştırılmış, bu bedelin 35.000 DM"lik kısmının davacı ... İnş. Müh. Mak. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından davalı ... İnş. Mob. Tic. Ltd. Şti."ne iş yapılmak suretiyle, 25.000 DM"lik kısmın da nakit olarak ödenmesi kararlaştırılmıştır. İkinci sözleşmenin tarafı olan gerçek kişiler ilk sözleşmenin tarafı olan tüzel kişilerin ortağı ve yetkili temsilcisi olup, ilk sözleşmede kararlaştırılan iş bedelinin 35.000 DM"lik kısmı ikinci sözleşme ile daire satış bedeline dönüştürülmüştür. Davacılar davada iş yapılmak ve nakit ödeme yapılmak suretiyle daire satış bedelinin 45.810 DM"lik kısmı ödendiği halde davalıların sözleşme konusu daireyi 03.06.1998 tarihinde dava dışı bir üçüncü kişiye tapuda devretmek suretiyle harici satış sözleşmesini zımnen feshettiklerini ileri sürerek ödenmiş olan satış bedelinin istirdadını talep ve dava etmişlerdir.
Taraflar arasında iç içe geçmiş olarak hem eser sözleşmesi, hem de harici satış sözleşmesi bulunmaktadır. Eser sözleşmesinde kararlaştırılan iş bedeli, harici satış sözleşmesi ile kısmen satış bedeline dönüştürülmüştür. Davada harici satış sözleşmesinin feshi nedeniyle ödenmiş olan satış bedelinin istirdadı istendiğinden, bu nitelemeye göre uyuşmazlık harici satım akdinden kaynaklandığından BK"nın 125. maddesi uyarınca 10 yıllık zamanaşımına tâbidir. Harici satış sözleşmesinin şekil yönünden geçersiz olması uygulanması gereken zamanaşımını etkilemez. Harici satım sözleşmesi, sözleşme konusu
dairenin üçüncü kişiye devredildiği 03.06.1998 tarihinde feshedilmiş ve iadesi istenen satış bedeli yönünden alacak bu tarihte muaccel hale gelmiş olduğundan BK"nın 128. maddesi uyarınca zamanaşımının bu tarihten başlatılması gerekir. Eldeki dava 18.12.2007 tarihinde 10 yıllık süre içinde açılmış olup, zamanaşımına uğramamıştır. Bu durumda mahkemece davalıların zamanaşımı def"inin reddedilerek işin esasının incelenmesi gerekir.
Açıklanan nedenlerle davacılar vekilinin karar düzeltme istemi yerinde bulunarak onama ilâmının kaldırılması ve kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle; Dairemizin 15.11.2011 gün 2011/6143 Esas 2011/6581 Karar sayılı onama ilâmının kaldırılarak yerel mahkeme kararının temyiz eden davacılar yararına BOZULMASINA, bozma nedenine göre sair temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına, fazla alınan temyiz peşin ve ödediği karar düzeltme peşin harcının istek halinde karar düzeltme isteyen davacılara geri verilmesine, 06.12.2012 gününde oyçokluğuyla karar verildi.
-KARŞI OY YAZISI-
Dava 818 Sayılı Borçlar Yasası"nın 355 ve devamı maddelerinde düzenlenen eser sözleşmesinden kaynaklanan iş bedeli alacak istemine ilişkindir.
Yerel mahkemede görülen davanın yapılan açık yargılaması sonucunda zamanaşımı nedeniyle davanın reddine karar verilmiş, davacı tarafın temyizi üzerine yapılan inceleme sonucunda Dairemizin 15.11.2011 tarih 2011/6143 Esas 2011/6581 Karar sayılı ilâmı ile oyçokluğu ile onanmış, yine davalı yanın karar düzeltme istemi üzerine oyçokluğu ile bozulmuştur.
Davacı yükleniciler davalı iş sahiplerine ait dört adet daire ile bir adet villanın kombi ve radyatör montajının yapımı ile villaya ait yer tipi cihazın montajının yapılması işini üstlenmişlerdir. 27.05.1998 tarihinde düzenlenen sözleşmeyi davacı yüklenici ... İnş. Müh.
Mak. San. ve Tic. Ltd. Şti. adına ... ile davalı iş sahibi ... 95 İnşaat Limited Şirketi adına ... imzalamışlardır. Bu sözleşme uyarınca işe 10.06.1998 tarihinde başlanıp 30.06.1998 tarihinde bitirileceği iş bedelinin 36430 DM olduğu kararlaştırılmıştır.
29.05.1998 tarihinde adiyen düzenlenen sözleşmeyi davacılardan ... ile davalılardan ... imzalamışlardır. Bu sözleşmeye göre imarın 36186 Ada 1 parselde kayıtlı bulunan 13 nolu dairenin 60.000 DM bedelle ...udak"a satıldığı, ancak 35.000 DM karşılığı 4 adet daire, 1 adet villa ... İnş. Müh. Mak. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından verilen sözleşme gereği bahsi geçen dairelerin yapımıyla ilgili olan 27.02.1998 tarihli sözleşmede belirtildiği, kalan miktarın 10.000 DM"sinin 31.12.1998 tarihinde 15.000 DM"sinin 03.07.1998 tarihinde ödeneceği belirlenmiştir.
Davacı işe başlamış, edimini önemli oranda ifa etmiştir.
Somut olaya ilişkin temel uyuşmazlık iş bedeli alacakla ilgilidir.
Taraflar arasında düzenlenen 27.05.1998 tarihli sözleşme 818 Sayılı Borçlar Yasası"nın 355"inci maddesinde tanımlanan eser sözleşmesi niteliğindedir. Kural olarak;
Eser sözleşmesi taraflara karşılıklı haklar ve borçlar yükleyen bir iş görme akdidir. Yüklenici yapımını üstlendiği eseri sözleşmeye teknik ve sanatsal ilkelere ve amaca uygun olarak imâl edip iş sahibine teslim etmekle, iş sahibi de teslim aldığı eserin bedelini ödemekle mükelleftirler. 27.05.1998 tarihli asıl sözleşmede yapılacak işin konusu, süresi bedeli açıkça kararlaştırılmıştır. 29.05.1998 tarihli sözleşmede 27.05.1998 tarihli eser sözleşmesine atıf yapılarak 13 nolu dairenin ..."a 60.000 DM bedelle satıldığı, 35.000 DM"nin 27.12.1998 tarihli eser sözleşmesindeki bedelle karşılandığı, kalan 25.000 DM"nin de 10.000 DM"sinin 31.12.1998 tarihinde, 15.000 DM"sinin ise 03.07.1998 tarihinde ödeneceği ifade edilmiştir. Bu sözleşmeye konu edilen daire eser sözleşmesine konu edilen iş bedeliyle ilgilidir. Anılan bu sözleşme haricen düzenlenmiş olup, taşınmazın devri bakımından geçersizdir. Geçerli olabilmesi için Borçlar Yasası"nın 213., Türk Medeni Yasası"nın 607., Noterlik Yasası"nın 60. ve Tapu Yasası"nın 26. maddeleri uyarınca resmî biçimde yapılması gereklidir. Nitekim eser sözleşmesine konu edilen işin yapım bedelini kısmen karşılayacak olan bu dairenin tapuda devir temlik işlemi yapılmamıştır. Bunun üzerine davacı taraf eser sözleşmesine konu olan ve ifa ettiği işin bedelini talep etmiştir. Zaten taraflar arasındaki asıl temel ilişki de eser sözleşmesine dayanmaktadır. Yüklenicinin istemi üzerine ... 15. Asliye Hukuk Mahkemesi"nin 1999/154-155-156 Değişik İş sayılı dosyalarında yapılan işlerle ilgili tespitler yapılmış, işin durumu saptanmıştır.
Borçlar Yasası"nın 126/IV. maddesinde ticari olsun olmasın, bir şirket akdine dayanan ve ortaklar arasında veya şirketle ortaklar arasında açılmış bulunan bütün davalar ile bir şirketin müdürleri, temsilcileri, murakıplarıyla şirket veya ortaklar arasındaki davalar, vekâlet akdinden, komisyon akdinden, acentelik mukavelesinden, ticari tellalık ücreti davası hariç tellalık akdinden doğan bütün davalar müteahhidin kasıt veya ağır kusuru ile akdi hiç ve gereği gibi yerine getirmemiş, bilhassa ayıplı malzeme kullanmış veya ayıplı bir iş meydana getirmiş olması sebebiyle açılacak davalar hariç olmak üzere istisna akdinden doğan bütün davaların beş yıllık zamanaşımı süresine tâbi olduğu düzenlemesine yer verilmiştir.
Borçlar Yasası"nın 128. maddesinde ise zamanaşımı süresinin alacağın istenebilir olduğu tarihten başlayacağı hükme bağlanmıştır.
Dava konusu somut olaya ilişkin zamanaşımı olgusunun da bu kapsamda incelenip değerlendirilmesi gerekmektedir. Buna göre imâl edilen eserle ilgili olarak 1999 yılında kanıt tespitleri yapılmış, eser sözleşmesine konu olan alacağın istenebilir hale geldiği 1999 yılında belirlenmiştir. Eldeki bu dava ise 08.12.2007 tarihinde açılmıştır. Bu haliyle beş yıllık zamanaşımı süresi dolmuştur.
Açıklanan nedenlerle yerel mahkemenin zamanaşımı nedeniyle davanın reddine yönelik kararının usul, yasaya ve yönteme uygun olduğu, karar düzeltme isteminin reddi gerektiği görüş ve kanaatindeyiz, bu nedenle kararın bozulması yönündeki çoğunluk görüşüne katılmıyoruz.