Esas No: 2012/2137
Karar No: 2012/7553
Karar Tarihi: 03.12.2012
Yargıtay 15. Hukuk Dairesi 2012/2137 Esas 2012/7553 Karar Sayılı İlamı
"İçtihat Metni"
Mahkemesi :Asliye Hukuk Hakimliği
Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki davalı vekili tarafından duruşmalı olarak istenmiş ise de davetiye masrafı bulunmadığından duruşma isteğinin reddiyle incelemenin evrak üzerinde yapılmasına karar verildikten ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:
- K A R A R -
Davada ihale dışı yapılan bir kısım işlerin bedelinin tahsili istemiyle başlatılan ilâmsız icra takibine davalı borçlu tarafından yapılan itirazın iptâli ile takibin devamı ve icra inkâr tazminatı istenmiş, mahkemece davanın kabulüne dair verilen karar davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davalı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazları yerinde görülmemiş, reddi gerekmiştir.
2-Davacı 03.07.2007 tarihli sözleşme ile ... Mahallesi cadde ve sokaklarına yaya kaldırımı yapım işini üstlenmiş, 01.08.2007 tarihinde işi tamamlayarak teslim etmiş, 01.08.2007 tarihi itibar edilerek işin geçici kabulü yapılmış, düzenlenen ara ve kesin hakedişlerle davacının sözleşmeden kaynaklanan alacakları ödenmiştir. Bu konularda yanlar arasında bir dava ve çekişme bulunmamaktadır. Eldeki davada yanlar arasındaki uyuşmazlık anılan sözleşmenin dışında yapıldığı ve teslim olunduğu iddia olunan ... Mahallesi ve civarı bordür, tretuar ve yol yapım işleriyle ilgili bulunmaktadır. Davacı bu işlerle ilgili olarak 10.03.2009 tarihli KDV dahil 201.852,01 TL bedelli 1 ve kesin nolu hakediş düzenlemiş, hakedişin davalı belediyece kabul edilmemesi üzerine de 03.04.2009 tarihinde ... 2. Asliye Hukuk Mahkemesi"nin 2009/8 D.iş sayılı dosyası ile tespit yaptırılmış, harita mühendisi ve inşaat mühendisi bilirkişilerden ayrı ayrı rapor alınmıştır. Harita mühendisi bilirkişi tarafından düzenlenen 16.04.2009 tarihli raporda sökülüp temizlenerek tekrar yerine uygulanan imalatın metrajı 8.746,02 m2, yeni yapılan imalatın metrajı da 3.350,06 m2 (toplam 12.350,08 m2) olarak belirlenmiştir. İnşaat mühendisi tarafından düzenlenen raporda da aynı miktar iş yapıldığı kabul edilmiş, sözleşme dışı yapılan imalatın bedeli 2009 yılı ... ve ... Bakanlığı birim fiyatları ve serbest piyasa rayiçleri dikkate alınarak KDV dahil 220.467,84 TL hesaplanmıştır. Davalı ... tespit bilirkişi raporuna itiraz etmiş, itirazında 03.07.2007 tarihli sözleşme kapsamında hakedişlere dahil edilerek bedeli ödenen bir kısım imalât için sözleşme dışı
yapıldığından bahisle yeniden bedel hesaplandığını, sözleşme birim fiyatları bordür sökülmesi için 1.40 TL/m2, döşenmesi için de 3,80 TL/m2 olmak üzere toplam 5,20 TL/m2 iken raporda hesaplamanın 16,00 TL/m2 ve 14,00 TL/m2 birim fiyatlarla yapıldığını, bu birim fiyatların çok fahiş olduğunu ileri sürmüştür. Yargılama aşamasında mahkemece 2 kez bilirkişi incelemesi yaptırılmıştır. 19.04.2010 tarihli birinci bilirkişi raporunda tespit raporundaki metraj ve birim fiyatlar aynen benimsenerek davacının alacağı KDV dahil 220.467,84 TL olarak hesaplanmıştır. İkinci bilirkişi kurulundan alınan 13.12.2010 tarihli kök raporda ise tespit raporundaki metrajlar aynen alınarak hesaplama 03.07.2007 tarihli sözleşmenin birim fiyatlarıyla yapılmış, davacının alacağı KDV dahil 29.470,09 TL bulunmuştur. İkinci bilirkişi kurulu 26.05.2011 tarihli birinci ek ve 14.11.2011 tarihli ikinci ek raporlarında işin 2009 yılında yapılmış olması nedeniyle sözleşme fiyatlarının uygulanamayacağını belirterek önceki görüşlerinden dönmüş, davacının alacağını işin yapıldığı 2009 yılının ... ve ... Bakanlığı birim rayiçleri ve serbest piyasa fiyatlarıyla 220.467,84 TL olarak hesaplamıştır. Davalı ... bilirkişi raporlarına itiraz etmiş, itirazında dava konusu sözleşme dışı işlerin 2009 yılında yapılmadığını, sözleşme dışı yapıldığı kabul edilen bir kısım işlerin sözleşme dışı olmayıp 03.07.2007 tarihli sözleşme kapsamında kaldığını ve hakedişlerle bedelinin ödendiğini, hesaplamaya esas alınan birim fiyatların da fahiş olduğunu ileri sürmüştür. Mahkemece, sözleşme dışı işler bedelini 220.467,84 TL olarak hesaplayan raporlar dayanak alınarak hüküm kurulmuş, davalı belediyenin raporlara yönelik itirazları karşılanmadığı gibi kararın gerekçesinde de neden yerinde bulunmadığı açıklanmamıştır.
Yukarıda yapılan açıklamalardan da anlaşılacağı gibi taraflar arasındaki uyuşmazlar sözleşme dışı işlerin hangi tarihte yapıldığı, yapılan iş miktarının kaç m2 olduğu ve iş bedeli hesabında uygulanacak birim fiyatın ne olduğu konularında toplanmaktadır.
Davacı sözleşme dışı işlere ilişkin olarak düzenleyip, ... 2. Asliye Hukuk Mahkemesi"nin 2009/8 D.iş Sayılı delil tespit dosyasına ibraz ettiği 10.03.2009 tarihli 1 ve kesin nolu hakedişte uygulama yılını 2007 olarak göstermiştir. Davacının tespit başvuru dilekçesi ile dava dilekçesindeki açıklamalarından da işin 2007 yılında yapıldığı anlaşılmaktadır. Hükme dayanak alınan raporlarda hesaplama 2009 yılı fiyatlarıyla yapıldığından bu raporlar hüküm tesisine elverişli bulunmamaktadır. Sözleşme dışı yapılan işlerin bedelinin 818 sayılı Borçlar Kanunu"nun 410 ve devamı maddeleri uyarınca işin yapıldığı 2007 yılının serbest piyasa rayiçleriyle hesaplanması gerekmektedir. Davalı ..., sözleşme dışı olduğu kabul edilen bir kısım işlerin 03.07.2007 tarihli sözleşme kapsamında kaldığını ve bedelinin ödendiğini savunduğu halde bilirkişilerce bu yönde bir inceleme yapılmamış, sözleşme dışı yapıldığı iddia olunan işlerle sözleşme uyarınca düzenlenen hakedişler karşılaştırılmak suretiyle durum açıklığa kavuşturulmamıştır. Bu haliyle de rapor hüküm tesisine elverişli bulunmamaktadır.
Mahkemece yapılacak iş; yeniden oluşturulacak üç kişilik bilirkişi kurulu ile mahallinde keşif yaparak davacının 03.07.2007 tarihli sözleşmenin dışında yaptığı işlerin miktarını sözleşme kapsamında düzenlenen ara ve kesin hakedişler, davacının sözleşme dışı işlere ilişkin düzenlediği 10.03.2009 tarihli 1 ve kesin nolu hakediş, tespit bilirkişi raporu vs. deliller incelenip değerlendirilmek ve davalının itirazları karşılanmak suretiyle mahallinde fiilen ölçüm yaparak belirlemek, sözleşme dışı işlerin kesin metrajı belirlendikten sonra bedelini işin yapıldığı 2007 yılındaki serbest piyasa rayiçleriyle hesaplamak ve sonucuna göre hüküm kurmaktan ibarettir. Alacak miktarı bilirkişi raporu ile belirleneceğinden ve bu durumda alacağın likid olduğundan söz edilemeyeceğinden icra inkar tazminatının ise reddi gerekir.
Mahkemece, eksik inceleme araştırma yapılarak ve hüküm tesisine yeterli bulunmayan raporlar dayanak alınarak yazılı şekilde davanın kabulü doğru olmamış, kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ; Yukarıda 1. bentte yazılı nedenlerle davalı vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine, 2. bentte yazılı nedenlerle kararın temyiz eden davalı yararına BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden davalıya geri verilmesine, 03.12.2012 gününde oybirliğiyle karar verildi.