İhale Şartlarına Uyulmaması-Tapu İptal ve Tescil-Ödenen Bedelin İadesi - Yargıtay 13. Hukuk Dairesi 2018/6641 Esas 2019/7487 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Davacı, davalı belediyeden meyve entegre tesisi kurulması şartıyla satın aldığı taşınmazın şartının gerçekleşmemesi nedeniyle bedelinin geri ödenmesini talep etmiştir. Mahkeme davacının yaptığı masrafların gündelik değerini belirleyerek 639.551,20 TL alacağının davalıdan tahsiline karar vermiştir. Ancak, tapunun davacının kusuru ile davalıya iadesi sonucunda, yalnızca ödenen bedelin iadesine karar verilmesi gerektiği, diğer masrafların tazminine hükmedilemeyeceği belirtilerek karar bozulmuştur. Davalının diğer temyiz itirazları reddedilmiştir.\r
\r
HUMK madde 440/I - Kararın düzeltilmesi için tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde başvurulması gerektiği belirtilir. \r
\r
Tapu Kanunu madde 35 - Tapu siciline tescil edilmiş veya sözleşmeye dayanan hakların sonradan iptal edilmesi veya reddolunması hallerinde, akdin yapıldığı tarihten itibaren hak sahibi adına tahsis edilen taşınmazın rayiç bedeli ile bu bedelin bulunamaması veya bulunsa bile yüksek veya düşük olduğunun tespiti halinde bu bedelin uygun olduğunun değerlendirilmesi suretiyle, cebri icra yoluyla tahsil edilmesi gerekir. Bu bedel, tahsil vazifesi ile görevli memura sorulmak suretiyle tespit ettirilir.

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki alacak davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı avukatınca temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği konuşulup düşünüldü.

KARAR

Davacı, davalı belediyenin mülkiyetinde bulunan ... mevkii, 0 ada, 6754 parsel sayılı taşınmazın meyve entegre tesisi kurulması şartıyla ihale sonucunda kendisine satıldığını, ilk olarak 25/02/2005 tarihinde ... Asliye Hukuk Mahkemesi’nde 2005/23 Esas sayılı dosyası ile taşınmazın meyve entegre tesisi kurulması şartı ile satış yapıldığı ve şartın gerçekleşmediği gerekçesiyle tapu iptal tescil davası açıldığını, yargılama sırasında yapılan 23.05.2006 tarihli sulh sözleşmesi neticesinde 15/03/2009 tarihinde kadar yapılması şartı ile davadan feragat edildiğini, iş bu kararın kesinleştiğini, yine daha sonra açılan ... Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2011/29 Esas numaralı tapu iptali ve tescili davasında, taşınmazın davalıya tesciline karar verildiğini, ancak karşılık olan bedelin kendisine ödenmesine karar verilmediğini, satış bedeline ilişkin talebinin ayrı bir davanın konusu oluşturacağı gözetilerek Yargıtayca tapu tescil kararının onandığını belirterek taşınmazın ve üzerinde inşa ettiği çit ve su kuyusunun güncel değerlerinin tespiti ile güncel değer karşılığı olarak şimdilik 450.000,00-TL'nin dava tarihinden itibaren işleyecek en yüksek ticari avans faiziyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiş, 10.06.2015 tarihli ıslah dilekçesiyle talebini artırarak toplam 639.551,20-TL’ye yükseltmiştir.

Davalı, öncelikle zamanaşımı itirazında bulunarak davacının güncel rayiç değeri istemesinin haksız kazanç sağlayarak sebepsiz zenginleşmeye neden olacağını, geçen zaman içinde davacının taşınmazı kullandığını ve bunun için bir bedel ödemediğini, davacının talep ettiği tel çitin gayrimenkulün etrafında tamamen bulunmadığını, söküp götürme hakkının bulunduğunu, davacının açtırdığı su kuyusunun da verimli olmadığını, suyun randımanlı olarak çıkmadığını, davacının satışta verdiği 10.000,00-TL’yi yasal faiziyle birlikte talep etme hakkının bulunduğunu ancak diğer haklarının bulunmadığını savunup davanın reddini dilemiştir.

Mahkemece, ıslah talebi de gözetilerek açılan davanın kabulü ile 639.551,20-TL alacağın dava tarihi 23/01/2015 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine karar verilmiş; hüküm, davalı tarafından temyiz edilmiştir.

1-Davacı, eldeki dava ile birtakım zorunlu ve faydalı masraflar yapmış olduğu taşınmazın tapusunun iptali ve davalıya geri tescili nedeniyle taşınmaz için ihale bedeli olarak ödediği miktarın rayiç değeri ile taşınmaza yaptığı masrafların güncel değerinin davalıdan tahsilini istemiştir. Davalı ise, davacının ihale şartını gerçekleştirmemesi nedeniyle tapunun geri adına tescil edildiğini, davacının ihale nedeniyle taşınmaz için ödediği 10.000,00 TL bedeli isteyebileceğini, fazlasını istemenin sebepsiz zenginleşme olacağını savunmuştur. Mahkemece taşınmazın rayiç değerinin 600.086,70 TL, tel, çit ve demir kapı bedelinin 4.464,50 TL ruhsatlı soğuk su kuyu bedelinin 35.000,00 TL olduğu belirlenerek, davacının bu miktarlar üzerinden yaptığı ıslah talebi doğrultusunda 639.551,20-TL alacağın dava tarihi olan 23/01/2015 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmiştir. Dosya kapsamına göre taraflar arasında yapılan ihale sonucu; meyve entegre tesisi kurulması şartıyla 10.000,00 TL bedel karşılığında taşınmazın 06.01.2002 tarihinde davacı adına tescil edildiği; ancak 23.05.2006 tarihli sulh sözleşmesinde belirtilen ek süreye rağmen meyve entegre tesisi kurma şartının gerçekleşmediği anlaşıldığından ... Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2012/364 Esas ve 2013/181 Karar sayılı ilamı ile davacı adına tescil edilmiş olan tapunun davalı Belediye’ye iadesine ve yeniden davalı adına tesciline karar verildiği, söz konusu kararın Yargıtay incelemesinden geçerek kesinleştiği anlaşılmıştır. Taraflar arasında tapunun devrine ilişkin satış işleminin şekli nitelikte olup, şarta bağlandığı, şartın gerçekleşmemesinin ise, davacının kusurundan kaynaklandığı ve bu nedenle davacının sebebiyet vermesi nedeniyle davacı üzerindeki tapunun davalıya iadesi ile tesciline karar verildiği görülmektedir. Bu durumda ihalenin gereği olarak şekli anlamda davacı adına yapılan tapu tescilini takiben davacının ihale konusu şartı yerine getirmediğinden dolayı kusurlu eylemleri ile tapunun yeniden davalı Belediye’ye iade edilmesi karşısında davalı aldığını iade ile yükümlüdür. Hal böyle olunca, mahkemece, taşınmazın tapusunun iptali ve davalı adına tesciline davacının kendi kusurlu eylemleri ile sebep olduğu gözetilerek taşınmaz için ödediği bedel olan 10.000,00-TL bedelin dava tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile iadesine karar verilmesi gerekirken, yanılgılı değerlendirme sonucu şeklen yapılan tapu tescilinin iptali sonucunda taşınmazın rayiç bedeli belirlenerek bu miktarın davacıya iadesine karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirmiştir.

2-Davacı tarafından taşınmaza yapılan masraflara yönelik davalının temyiz itirazlarının incelenmesi sonucunda dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davalınınbu husustaki sair temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.

SONUÇ:

Yukarıda 1. bentte açıklanan nedenlerle temyiz olunan kararın davalı yararına BOZULMASINA, 2. bentte açıklanan nedenlerle davalının sair temyiz itirazlarının reddine, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, HUMK’nun 440/I maddesi uyarınca tebliğden itibaren 15 gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 20/06/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi