Yargıtay 7. Hukuk Dairesi 2022/1582 Esas 2022/5204 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Asliye Hukuk Mahkemesi'nde açılan mirasın hükmen reddi davasında, miras bırakanın ödemeden aczi açıkça belli veya resmen tespit edilmesi gerektiği belirtilmektedir. Ayrıca, terekenin pasifinin aktifinden fazla olması durumunda terekenin borca batık olduğu ve tereke mallarını gizleyen veya kendine maleden mirasçının mirası reddedemeyeceği vurgulanmaktadır. Ancak, hükümde terekenin pasif miktarının net olarak belirlenmemesi ve pasif miktarının netleştirilmeden karar verilmesi nedeniyle hükmün bozulması gerekmiştir. Türk Medeni Kanunu'nun 605/2 ve 610/2 maddeleri, Velayet Vesayet ve Miras Hükümlerinin Uygulanmasına İlişkin Tüzüğün 39/2. fıkrası hakkında da bilgi verilmiştir.

7. Hukuk Dairesi
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
DAVACILAR : ... vd.
BİRLEŞTİRİLEN DAVADA
DAVACILAR : ... vd.
BİRLEŞTİRİLEN DAVADA

Davacı vekili tarafından davalı aleyhine 11/03/2015, birleştirilen davada davacılar vekili tarafından birleştirilen dava davalısı aleyhine 13.05.2016 tarihlerinde verilen dilekçe ile mirasın hükmen reddi istenmesi üzerine Yargıtay 14. Hukuk Dairesinin bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda; davanın kabulüne dair verilen 01/12/2021 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı SGK vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:

KARAR
1.DAVA
1.1.Davacı ve birleştirilen davada davacılar vekili, müvekkillerinin miras bırakanı ...’in 10.03.2010 tarihinde vefat ettiğini belirterek terekenin borca batık olduğunun tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
2.CEVAP
2.1. Davalı ve birleştirilen dava davalısı vekili, davanın reddini savunmuştur.
3. MAHKEME KARARI
3.1. Mahkemenin davanın kabulüne dair verdiği hükmün, Yargıtay 14. Hukuk Dairesince bozulmasına üzerine, bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda davanın kabulüne karar verilmiştir.
4. TEMYİZ
4.1. Hükmü, davalı ve birleştirilen dava davalısı Sosyal Güvenlik Kurumu vekili temyiz etmiştir.
4.2.TEMYİZ NEDENLERİ
4.2.1. Davalı ve birleştirilen dava davalısı Sosyal Güvenlik Kurumu vekili temyiz dilekçesinde, mirasın reddi için gereken yasal hak düşürücü sürenin geçmiş olması nedeniyle davanın reddedilmesi gerektiğini, terekenin aktif ve pasifinin ve terekenin davacı tarafından benimsenip benimsenmediğinin yeterince araştırılmadığını belirterek hükmün bozulmasını istemiştir.
5.YARGITAY KARARI
5.1.Dava, terekenin borca batık olduğunun tespiti hukuksal nedenine dayalı olarak TMK'nun 605/2. maddesi gereğince açılan mirasın hükmen reddi davasıdır.
5.2.Türk Medeni Kanununun 605/2. maddesi gereğince açılan mirasın hükmen reddi davasında, ölüm tarihinde miras bırakanın ödemeden aczi açıkça belli veya resmen tespit edilmiş ise, miras reddedilmiş sayılır (TMK. 605/2 madde). Bu maddeye dayanan talepler süreye tabi olmayıp, mirasçıların iyi niyetli ya da kötü niyetli olmalarının bir önemi bulunmamaktadır. Mirasbırakanın ödemeden aczi ölüm tarihine göre belirlenir. Ölüm tarihi itibariyle, mirasbırakanın tüm malvarlığı terekenin aktifini, tüm borçları ise terekenin pasifini oluşturur. Terekenin pasifinin aktifinden fazla olması; terekenin ödemeden aczini ve dolayısıyla da terekenin borca batık olduğunu gösterir. Ancak, tereke borca batık olmasına rağmen Türk Medeni Kanununun 610/2. maddesinde açıklandığı şekilde tereke işlemlerine karışan, tereke mallarını gizleyen veya kendine maleden mirasçı, mirası reddedemez. Ayrıca Türk Medeni Kanununun Velayet Vesayet ve Miras Hükümlerinin Uygulanmasına İlişkin Tüzüğün 39/2. fıkrası gereğince mirasın reddi yetkisini içeren özel vekaletname sunulması da zorunludur.
5.3.Somut olayda, mirasbırakanın pasif miktarı net olarak belirlenmemiş ve mirasbırakanın bankalarda aktifinin bulunup bulunmadığı tespit edilmemiştir. Davacı ve birleştirilen davada davacılar vekili, dava dilekçesinde miras bırakanlarının Sosyal Güvenlik Kurumu’na olan borç miktarının 121.843 TL olduğunu bildirmiş ise de, Sosyal Güvenlik Kurumu’nun 07.10.2021 tarihli yazı cevabına göre mirasbırakanın borcunun 82.661,59 TL olduğu belirtilmiştir. Mahkemece terekenin pasifine ilişkin çelişki giderilmeksizin ve pasif miktarı netleştirilmeden karar verilmiştir. Mirasbırakana ait taşınmazın ölüm tarihi itibari ile değerinin 95.000 TL olarak tespit edilmiş olması karşısında terekenin borca batık olup olmadığı net olarak tespit edilememiştir. Açıklanan eksiklikler nedeniyle hükmün bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün BOZULMASINA, davalı kurum harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 15.09.2022 tarihinde oybirliği ile karar verildi.