Yargıtay 7. Hukuk Dairesi 2022/1163 Esas 2022/6292 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Mahkeme, davacı tarafından yapılan başvuruda, davacının taşınmazının genel yola bağlantısının bulunmadığından dolayı davalıya ait taşınmazdan geçit hakkı kurulmasını istediğini belirtiyor. Davalı, davanın reddini savunuyor. Mahkeme, verilen kararda davacı lehine karar veriyor ve davalının taşınmazındaki yerden geçit hakkının kurulmasına karar veriliyor. Ancak davalı tarafın temyizi üzerine karar, Yargıtay 14. Hukuk Dairesi tarafından bozuluyor çünkü geçit bedeli hüküm tarihine yakın alınmadan belirlenmiş.
Kararda belirtilen kanun maddeleri:
- Türk Medeni Kanunu'nun 747. maddesi: Geçit hakkı kurulması istemine ilişkin davalarda, geçit bedelinin belirlenmesinden sonra hüküm tarihine kadar değerinde önemli derecede değişim yaratabilecek uzunca bir süre geçmiş veya bedel tespitinden sonra yörede taşınmazın değerini artıracak değişiklikler meydana gelmiş olabilir. Bu gibi durumlarda mülkiyet kısıtlanan taşınmaz malikinin mağduriyetine neden olmamak ve diğer tarafın hakkın kötüye kullanılması sonucunu doğuracak olası davranışlarını önlemek için hüküm tarihine yakın yeni bir değer tespiti yapılmalıdır.
- Türk Medeni Kanunu'nun 748/3 ve 1012. maddeleri ile yeni Tapu Sicil Tüzüğü'nün \"irtif

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 04.08.2014 gününde verilen dilekçe ile geçit ... kurulması talebi üzerine Yargıtay 14. Hukuk Dairesinin bozma ilamına uyularak yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 06.07.2021 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı ... vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Davacı vekili, davacıya ait 145 ada 23 parsel sayılı taşınmazın genel yola bağlantısının bulunmadığını belirterek, davalıya ait 145 ada 17 parsel sayılı taşınmazdan geçit ... kurulmasını istemiştir.
Davalı davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece davanın kabulüne dair verilen 22.03.2016 tarihli karar davalı vekilinin temyizi üzerine Yargıtay 14. Hukuk Dairesinin 30.09.2020 tarihli kararı ile ilamda yazılı nedenlerle bozulmuştur.
Bozmaya uyularak yapılan yargılama sonucunda davanın kabulüne, davacıya ait 145 ada 23 parsel sayılı taşınmaz lehine 22.04.2021 havale tarihli fen bilirkişi raporunun eki krokide 1. alternatif olarak ... renkte gösterilen davalı ...'e ait 145 ada 17 parseldeki yerden geçit ... kurulmasına karar verilmiştir.
Hükmü davalı ... vekili temyiz etmiştir.
1- Yapılan yargılamaya, toplanan delillere ve tüm dosya kapsamına göre davalı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde görülmemiş reddi gerekmiştir.
2- Dava Türk Medeni Kanunu'nun 747. maddesi gereğince geçit ... kurulması istemine ilişkindir.
Geçit ... kurulmasına ilişkin davalarda, geçit bedelinin belirlenmesinden sonra hüküm tarihine kadar taşınmazın değerinde önemli derecede değişim yaratabilecek uzunca bir süre geçmiş veya bedel tespitinden sonra yörede taşınmazın değerini artıracak değişiklikler meydana gelmiş olabilir. Bu gibi durumlarda mülkiyet ... kısıtlanan taşınmaz malikinin mağduriyetine neden olmamak ve diğer tarafın hakkın kötüye kullanılması sonucunu doğuracak olası davranışlarını önlemek için hüküm tarihine yakın yeni bir değer tespiti yapılmalıdır.

Somut olayda geçit bedeli dava tarihine göre belirlenmiş olup, yukarıda açıklanan ilke gereğince bilirkişiden ek rapor alınarak geçit bedelinin hüküm tarihine yakın olacak şekilde belirlenmesi ve bu bedel depo ettirilerek hüküm kurulması gerekirken bu yön göz ardı edilerek, yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiş hükmün bozulması gerekmiştir.
Diğer yandan, kurulan geçit hakkının Türk Medeni Kanununun 748/3 ve 1012. maddesi ile yeni Tapu Sicil Tüzüğünün "irtifak hakları ve taşınmaz yükünün tescili" başlıklı 30. maddesi gereğince kütük sayfasında ayrılan özel sütununa tesciline karar verilmelidir. Bu hususta bir hüküm kurulmamış olması da doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1). bentte açıklanan nedenlerle davalı vekilinin temyiz itirazlarının reddine, (2). bentte açıklanan nedenlerle davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın yatırana iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 26.10.2022 tarihinde oy birliği ile karar verildi.