Yargıtay 7. Hukuk Dairesi 2022/3975 Esas 2022/6254 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Davacılar, Baskil ilçesi, Alangören-Deliktaş ve diğer köyler arasında bulunan mera olarak kullanılan taşınmazların tapu kaydının davalılar adına olduğunu belirterek kaydın iptal edilmesi ve üç köy adına tescil edilmesi için dava açmıştır. Hazine ise meraların mülkiyetinin kendisine ait olduğunu savunarak dava konusuna müdahil olmuştur. İlk derece mahkemesi, davacıların dava konusu taşınmazların tapu kaydının iptali için açtığı davayı kabul ederken Hazine tarafından açılan 674 ve 675 parseller ile ilgili Kadastro Mahkemesi tarafından alınan kararın kesinleştiğini ve kararın verildiği taşınmazların mera olduğunu belirterek buna ilişkin dava açılmamasına karar vermiştir. Davalı ... vekili istinaf talebinde bulunmuştur. Ancak Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesi istinaf talebini esastan reddetmiştir. Temyiz edilen kararda ise, mahkemenin davanın kabulüne karar vermesinde bir isabetsizlik olmadığı ancak dava konusu taşınmazların baraj suları altında kalmaları nedeniyle mera vasfını yitirdiklerinin tespit edildiği ve tespit dışı bırakılmaları gerektiği belirtilmiştir. Bu nedenle, hüküm sonucunda yer alan \"Hazine adına mera vasfıyla tapuya kayıt ve tesciline\" kısmı hüküm fıkrasından çıkarılarak yerine \"tespit dışı bırakılmasına\" ibaresinin eklenmesi kararı verilmiştir.
Kanun Maddeleri: HMK 370/2

MAHKEMESİ : Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesi
İLK DERECE
MAHKEMESİ : Elazığ 3. Asliye Hukuk Mahkemesi

Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 24/12/1980 tarihinde verilen dilekçeyle tapu iptali ve mera olarak tescil talep edilmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; Hazine tarafından açılan davanın kabulüne dair verilen 18/12/2018 tarihli hükmün istinaf yoluyla incelenmesi davalı ... vekili tarafından talep edilmiştir. Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesince istinaf talebinin esastan reddine dair verilen kararın davalı ... vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içeriğindeki tüm kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü.
K A R A R
Davacılar Baskil ilçesi, Alangören-Deliktaş ve ... Köyleri arasında bulunan doğusu Kırmızı çay, batısı ... Gürsul bahçesi, kuzeyi Değirmen yolu, güneyi ...-Alangören köy yolu ile çevrili meraların Alangören, ... ve Deliktaş köylüleri tarafından ortaklaşa kullanıldığı, Baskil Asliye Hukuk Mahkemesinin 1963/85 Esas-1978/96 Karar sayılı ilamı ile taşınmazların mera olarak belirlenmesine rağmen 686 ve diğer parsellerin davalılar adlarına tespit edildiğini belirterek davalılar adına olan tapu kaydının iptali ile üç köy adına tescili talebinde bulunmuşlardır.
Hazine vekili dava konusu olan ... Köyü 686 ve diğer parsellerin mera ve Hazine arazisi niteliğinde oldukları, meraların mülkiyetinin Hazineye, intifa hakkının köy tüzel kişiliğine ait olduğu iddiası ile davaya asli müdahil olmuştur.
Davalı taraf davanın reddini savunmuştur.
İlk derece mahkemesi tarafından davacı ... Tüzel Kişiliği ve ... Meydan tarafından açılan davanın açılmamış sayılmasına, Hazine tarafından açılan 674 ve 675 parseller ile ilgili Kadastro Mahkemesi tarafından karar verildiği ve kararın kesinleştiği anlaşıldığından karar verilmesine yer olmadığına, 680 ve 686 parseller ile ilgili davanın kabulüne, Elazığ ili, Baskil ilçesi, ... Köyü 680 ve 686 parsellerin tapu kayıtlarının iptali ile Hazine adına mera vasfıyla tapuya tesciline karar verilmiştir.
Davalı ... vekili istinaf talebinde bulunmuştur.
Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesi tarafından davalı ... vekilinin istinaf talebinin esastan reddine karar verilmiştir.
Hüküm davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Somut olayda; 24.06.1963 tarihinde davacılar Sosikan Köyü (Deliktaş Köyü) Kırlot Köyü (Alangören Köyü) vekilleri tarafından Baskil ilçesi, Kırlot, Sosikan, ... Köyleri arasında davacı köylere ait şarken kırlot arazisi, garben sosikanlı ... bahçesi ve ... mülkü, şimalen değirmene giden yol, cenuben ... nehri ile çevrili meralarına ... ve diğer davalılar tarafından müdahale edildiği iddiası ile dava açıldığı, yapılan yargılama sonucu Baskil Asliye Hukuk Mahkemesinin 04.10.1978 tarih, 1963/85 E. 1978/96 K. sayılı ilamı ile davanın kabulüne karar verildiği, kararın Yargıtay onamasından geçerek kesinleştiği, yörede 1978 tarihinde yapılan kadastro çalışmasında dava konusu taşınmazların davalılar adına tespit gördüğü ve tespitin 1980 tarihinde kesinleştiği anlaşılmıştır.
Dosyadaki bilgi ve belgelerden; Baskil Asliye Hukuk Mahkemesine ait 1963/85 Esas sayılı dosyasında müdahalenin meni kararı verildiği ve akabinde yapılan kadastro çalışmasında 668, 669, 670, 671, 672, 673, 674 ve 675 parsel sayılı taşınmazların mera olarak tespit gördüğü bu taşınmazların dava konusu taşınmazlar ile bir bütünlük arz ettiği, dava konusu taşınmazların Baskil Asliye Hukuk Mahkemesinin 1963/85 Esas sayılı dosyasında düzenlenen rapora ekli kroki kapsamında kaldığı, dava konusu taşınmazların geçmişinin mera olduğu, taşınmazların meradan açılmak sureti ile kullanıldığı anlaşılmaktadır.
O halde mahkemece davanın kabulüne karar verilmesinde bir isabetsizlik bulunmamakta ise de dava konusu taşınmazların baraj suları altında kalmaları nedeniyle mera vasıflarını yitirdikleri anlaşılmakla tespit dışı bırakılmalarına karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiş ise de, bu husus yeniden yargılamayı gerektirmediğinden HMK 370/2. maddesi uyarınca hüküm sonucunun aşağıdaki şekilde değiştirilmesine karar verilmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesinin 06.12.2021 tarihli, 2019/1546 Esas, 2021/1773 Karar sayılı ilamının KALDIRILMASINA, HMK 370/2. maddesi gereğince yerel mahkeme hüküm sonucunun 4. bendinde yer alan "Hazine adına mera vasfıyla tapuya kayıt ve tesciline" kısmının hüküm fıkrasından çıkarılarak yerine "tespit dışı bırakılmasına" ibaresinin eklenmesine, hükmün DÜZELTİLMİŞ ve DEĞİŞTİRİLMİŞ bu şekli ile ONANMASINA, peşin yatırılan harcın yatırına iadesine, dosyanın İLK DERECE MAHKEMESİNE, kararın bir örneğinin ilgili Bölge Adliye Mahkemesine GÖNDERİLMESİNE, 26.10.2022 tarihinde oy birliği ile karar verildi.