Yargıtay 7. Hukuk Dairesi 2022/4769 Esas 2022/6376 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki ecrimisil davasından dolayı mahal mahkemesinden verilen yukarıda gün ve sayısı yazılı hükmün; Dairemizin 30/05/2022 gün ve 2022/2320 Esas, 2022/3847 Karar sayılı ilamı ile onanmasına karar verilmişti. Süresi içinde davacılar vekili tarafından kararın düzeltilmesi istenilmiş olmakla, dosya içerisindeki bütün evrak incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, ecrimisil istemine ilişkindir.
Davacılar vekili, müvekkillerinin davaya konu 142 ada 3 parsel sayılı taşınmazın 04.04.2001 tarihinden beri malikleri olduklarını, aynı zamanda davalılardan ...’nun annesi olan taşınmazın önceki maliki ... Şaduman Karaosmanoğlu’nun adı geçen taşınmazı müvekkillerine bağışladığını, kendi lehine 07.05.1999 tarihinde payına düşen 2500 m2 için (2500/9715) davalılardan ... Petrolcülük A.Ş. lehine 12 yıllığına intifa ... tesis ettiğini, davalılardan ... Petrolcülük A.Ş.’nin de kendi rızası ile 17.09.2010 tarihinde taşınmazın yeni malikler olan müvekkilleri lehine intifa hakkından resmi olarak feragat ettiğini belirterek 17.09.2010 tarihinden işleyecek yasal faiziyle birlikte şimdilik 20.000,00 TL tazminat bedelinin davalılardan tahsilini talep etmiştir.
Davalılardan ... Petrolcülük A.Ş. vekili, zararın belirsiz olması sebebiyle davanın kısmi olarak açılamayacağı ve talebin haksız olduğu gerekçesiyle davanın reddini savunmuş; diğer davalı vekili ise davacı tarafın ecrimisil talebinin haksız olduğunu, önceki malikin davaya konu taşınmazı müvekkiline vereceği inancı ile taşınmaz üzerinde 270.000,00 TL tutarında harcama yaptığını, arsa vasfından akaryakıt istasyonuna müvekkilinin dönüştürdüğünü ve diğer davalı ...Ş. ile aralarında bayilik sözleşmesinin bulunduğunu belirterek davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece ilk olarak, davalılardan ... Petrolcülük A.Ş. yönünden davanın pasif husumet yokluğundan reddine, diğer davalı aleyhine ise 591.856,05 TL ecrimisilin yasal faizi ile birlikte tahsiline karar verilmiştir. Hükmü, davacılar vekili ile davalılardan ... vekilinin temyiz etmesi üzerine hüküm, Yargıtay 8. Hukuk Dairesinin 2018/2175 Esas ve 2018/17095 Karar sayılı ilamıyla bozulmuştur. Davacılar vekili ile davalılardan ... Petrolcülük A.Ş. vekilinin Yargıtay ilamına karşı karar düzeltme yoluna başvurmaları üzerine davalılardan ... Petrolcülük A.Ş. vekilinin karar düzeltme talebi kabul edilerek Yargıtay 8. Hukuk Dairesinin 2019/1184 Esas ve 2019/10188 Karar sayılı ilamıyla “Dairenin 10.10.2018 tarihli ve 2018/2175 Esas, 2018/17095 Karar sayılı bozma ilamının davalı ...Ş. ile ilgili 1 numaralı bendinin bozma ilamından çıkartılmasına” karar verilmiştir.
Yapılan yargılama sonunda mahkemece, “davacıların davasının davalı ... yönünden kısmen kabul kısmen reddi ile 4.001,01 TL ecrimisil bedelinin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı ...'ndan alınarak davacıya ödenmesine, davalı ... yönünden husumetten davanın reddine” yönelik verilen hüküm, davacılar vekili tarafından temyiz edilmiştir. Yargıtay 8. Hukuk Dairesinin 2022/1608 Esas ve 2022/2572 Karar sayılı ilamıyla “...Yargıtay Birinci Başkanlık Kurulu’nun 26.01.2022 tarihli ve 2022/1 sayılı kararı ile hazırlanan, 28.01.2022 tarihli ve 31733 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Hukuk Dairelerine ilişkin iş bölümü uyarınca...” yargılamaya ilişkin dosya Dairemize gönderilmiş olup hüküm, Dairemizin 2022/2320 Esas ve 2022/3847 Karar sayılı ilamıyla onanmış ve Dairemiz ilamına karşı davacılar vekili karar düzeltme yoluna başvurmuştur.
Somut olaya gelince; davaya konu 142 ada 3 parsel sayılı taşınmazın, 2019 yılında 3402 sayılı Kanunun 22-A maddesine istinaden yapılan kadastro güncelleme çalışmaları sonucunda 3335 ada 1 parsel sayılı taşınmaz numarasını aldığı görülmüş olup taşınmazın UYAP TAKBİS sistemi üzerinden temin edilen tapu kaydına göre hukuki niteliğinin “kuyuyu havi 24 zeytinli tarla ve bağ ve benzin istasyonu” olduğu öte yandan Urla Belediye Başkanlığı’nın 28.12.2020 tarihli yazısına göre adı geçen taşınmazın 20.04.1998 tarih ve 167 karar sayılı onaylı imar planında “Turistik Tesisleri ve Benzin İstasyonu” olarak ayrıldığı görülmektedir. Mahkemece yapılan keşif sonucunda tanzim edilen bilirkişi raporuna göre taşınmaz üzerinde bulunan benzin istasyonunun taşınmazda hakim olarak kullanıldığı anlaşılmıştır.
Ecrimisil hesabı uzmanlık gerektiren bir husus olup, taşınmazın niteliğine uygun bilirkişi marifetiyle keşif ve inceleme yapılarak ve taleple bağlı kalınarak haksız işgal tazminatı miktarı belirlenmelidir. Alınan bilirkişi raporu, somut bilgi ve belgeye dayanmalı, tarafların ve hâkimin denetimine açık olmalı ve değerlendirmenin gerekçelerinin bilimsel verilere uygun şekilde 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 266 vd. maddelerine uygun olarak açıklanması gereklidir.
Eğer, özellikle arsa ve binalarda kira esasına göre talep varsa, taraflardan emsal kira sözleşmeleri istenmeli, gerekirse benzer nitelikli yerlerin işgal tarihindeki kira paraları araştırılıp, varsa emsal kira sözleşmeleri de getirtilerek re'sen emsal araştırılmalı, dava konusu taşınmaz ile emsalin somut karşılaştırması yapılmalı, üstün veya eksik tarafları belirlenmelidir.
İlke olarak, kira geliri üzerinden ecrimisil belirlenmesinde, taşınmazın dava konusu ilk dönemde mevcut haliyle serbest şartlarda getirebileceği kira parası, emsal kira sözleşmeleri ile karşılaştırılarak, taşınmazın büyüklüğü, niteliği ve çevre özellikleri de nazara alınarak yöredeki rayice göre belirlenir. Sonraki dönemler için ecrimisil değeri ise ilk dönem için belirlenen miktara ÜFE artış oranının tamamının yansıtılması suretiyle bulunacak miktardan az olmamak üzere takdir edilir. Bunun yanı sıra, aynı yere ilişkin olarak önceki dönem ecrimisil bedeline ilişkin sonuçlanmış davalar bulunduğu takdirde; kural olarak önceki dönemin son dönemi için kabul edilen (ve kesinleşen) miktara ÜFE’nin tamamının yansıtılması suretiyle bulunacak miktar, sonraki dönem ecrimisil bedelini oluşturur. Kural bu olmakla beraber, ecrimisil bedelinin en az kira bedeli olması ve kira sözleşmelerinde TBK’nın 344. maddesine göre 5 yıl geçtikten sonra rayice göre kira tespitinin istenebilmesi nedeniyle, daha önce rayice göre belirlenen dönem ile dava konusu edilen ilk dönem arasında 5 yıllık sürenin geçmesi veya taşınmazın bulunduğu yerde imar, sanayileşme, yerleşim vs. özel nedenlerle değişimden dolayı rayiç ve emsal kiralar arttığı takdirde kesinleşen döneme ilişkin değerler nazara alınmadan, toplanacak somut verilere göre yeniden bilirkişi incelemesi yapılarak yeni dönem (sonraki dönem) ecrimisil bedeli belirlenerek hüküm altına alınabilir.
Tüm bu nedenlerle, taşınmazın tarla vasfında olduğu gözetilerek gelir metoduna göre ecrimisil hesaplanması doğru olmayıp temyiz incelemesi sonucunda yukarıda yazılı sebeplerle hükmün bozulması gerekirken maddi hata nedeniyle onandığı bu kez yapılan inceleme ile anlaşıldığından, davacılar vekilinin karar düzeltme talebinin kabulü ile Dairemizin 30/05/2022 tarihli, 2022/2320 Esas ve 2022/3847 Karar sayılı onama ilamının kaldırılarak kararın yukarıdaki gerekçeyle bozulmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davacılar vekilinin karar düzeltme isteminin kabulü ile Dairemizin 30/05/2022 tarihli, 2022/2320 Esas ve 2022/3847 Karar sayılı onama ilamının KALDIRILMASINA, hükmün açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, peşin alınan karar düzeltme harcının ilgiliye iadesine 27.10.2022 tarihinde oy çokluğu ile karar verildi.
KARŞI OY
Dairemizin 30/05/2022 tarihli ve 2022/2320 Esas, 2022/3847 Karar sayılı ilamı ile onama kararı verilmiştir. Davacının karar düzeltme istemleri temyiz incelemesi sırasında incelenmiş ve yerinde görülmediğinden yerel mahkeme kararı onanmıştır. Aynı gerekçelerle karar düzeltme isteminde bulunulduğundan talebin reddi görüşünde olduğumdan değerli çoğunluğun karar düzeltme kabul bozma görüşüne iştirak edemiyorum.