Yargıtay 7. Hukuk Dairesi 2022/3521 Esas 2022/6543 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Dava, paydaşlık (ortaklık) giderilmesine ilişkindir. Tarafların 2408 ada 2, 3 ve 4 parsel sayılı taşınmazlarda hissedar oldukları ve satış suretiyle ortaklığın giderilmesi talep edildiği belirtilmiştir. Bozma ilamına uyulduktan sonra mahkemece, ortaklığın satış suretiyle giderilmesine ve satış bedelinin bilirkişi raporuna göre paylaştırılmasına karar verilmiştir. Ancak muhdesatlarla ilgili yüzdelik oran kurulmadan hüküm kurulması nedeniyle karar bozulmuştur. Kanun maddeleri ise şöyledir: Paydaşlığın (ortaklığın) giderilmesi davaları, Medeni Kanun'un 720-724. maddelerinde düzenlenmektedir.

MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi

Davacılar vekili tarafından, davalılar aleyhine 21.04.2014 gününde verilen dilekçe ile ortaklığın giderilmesi talebi üzerine Yargıtay 14. Hukuk Dairesinin bozma ilamına uyularak yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 28.09.2021 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi bir kısım davalılar vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, ortaklığın giderilmesi istemine ilişkindir.
Davacılar vekili, tarafların 2408 ada 2, 3 ve 4 parsel sayılı taşınmazlarda hissedar olduklarını, davacıların taşınmazlarda bulunan binalara yönelik mülkiyet iddiasının bulunmadığını, ortaklığın mümkünse aynen taksim, aksi durumda satış suretiyle giderilmesini talep etmiştir.
Davalılardan ..., ... ve ... vekili muhdesat iddiasında bulunarak ortaklığın aynen taksim suretiyle giderilmesini istemiştir.
Davalı şirket vekili, davalının boş tarla üzerinde mülkiyet iddiasının olduğunu, taşınmazın satılmasını istediğini belirtmiştir.
Mahkemece, davanın kabulü ile ortaklığın satış suretiyle giderilmesine dair verilen kararın bir kısım davalılar vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine Yargıtay 14. Hukuk Dairesinin 06.03.2019 gün, 2016/4704 Esas, 2019/2059 Karar sayılı ilamıyla “ ...Davalılardan ... ve ... vekili 2 katlı ev, ahır, samanlık, garaj, su pompası ve ağaç muhdesatlarının davalılara ait olduğunu; davalı ... vekili ise taşımazda bulunan 2 katlı ev, 11 adet meyve ağacı, garaj, odunluk, kömürlük ve ekmekliğin ise davalı ...’a ait olduğunu iddia etmiş; davacılar vekili ile diğer davalı şirket vekili ise muhdesat iddiasında bulunmamıştır. Mahkemece, hükme esas alınan bilirkişi raporları incelendiğinde; davalılar vekilince, davalı ... lehine iddia edilen ahır ve samanlığın; ... lehine ağaç, odunluk ve kömürlük gibi bir takım muhdesatların raporlarda dikkate alınmadığı ve bu sebeple hükümde belirtilmediği anlaşılmıştır. Mahkemece tüm muhdesatlar tespit edilerek, her biri için taraflardan beyanları sorularak, muhdesatlara ilişkin çelişki veya itiraz olduğu takdirde taraflara muhdesatın aidiyeti davası açmak üzere süre verilmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiş, kararın bu sebeple bozulması gerekmiştir.
Kabule göre de, muhdesat oranının yukarıda açıklanan usule aykırı olarak hesaplanması da doğru değildir.” gerekçesiyle hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
Bozma ilamına uyulması sonrasında mahkemece davanın kabulü ile ortaklığın satış suretiyle giderilmesine, satış bedelinin 16/02/2021 havale tarihli ek bilirkişi raporunda belirlenen hisselere ve miktarlara göre paylaştırılmasına, karar verilmiştir.
Hüküm bir kısım davalılar vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Paydaşlığın (ortaklığın) giderilmesi davaları, paylı mülkiyet veya elbirliği mülkiyetine konu taşınır veya taşınmaz mallarda paydaşlar (ortaklar) arasında mevcut birlikte mülkiyet ilişkisini sona erdirip ferdi mülkiyete geçmeyi sağlayan, iki taraflı, tarafları için benzer sonuçlar doğuran davalardır.
Paydaşlığın (ortaklığın) satış yoluyla giderilmesi halinde dava konusu taşınmaz üzerinde bina, ağaç vs. gibi bütünleyici parçalar (muhdesat) varsa bunların arzla birlikte satılması gerekir. Ancak muhdesatın bir kısım paydaşlara (ortaklara) ait olduğu konusunda tapuda şerh varsa veya bu hususta bütün paydaşlar ittifak ediyorlarsa ve muhdesat arzın değerinde bir artış meydana getiriyorsa bu artışın belirlenmesi için dava tarihi itibariyle arzın ve muhdesatın değerleri ayrı ayrı tespit edilir. Belirlenen bu değerler toplanarak taşınmazın tüm değeri bulunur. Bulunan bu değerin ne kadarının arza, ne kadarının muhdesata isabet ettiği yüzdelik (%...) oran kurulmak suretiyle belirlenir. Satış sonunda elde edilecek bedelin bölüştürülmesi de bu oranlar esas alınarak yapılır. Muhdesata isabet eden kısım muhdesat sahibi paydaşa, geri kalan bedel ise payları oranında paydaşlara (ortaklara) dağıtılır.
Bütünleyici parçanın (muhdesat) arzın paydaşlarına (ortaklarına) değil de üçüncü şahsa ait olduğunun anlaşılması halinde, bu kimseyi muhdesat sahibi olarak davaya dahil etmek ve ona satış bedelinden pay vermek mümkün değildir.
Somut olaya gelince; mahkemece bozma ilamına uyulduğu halde bozma gerekleri tam olarak yerine getirilmemiştir. Dairemizin yukarıda belirtilen ilkeleri uyarınca satış bedelinde yüzdelik oran kurulmak suretiyle bedelin bölüştürülmesine karar verilmesi gerekirken muhdesatlarla ilgili oran kurulmaksızın 16.02.2021 tarihli bilirkişi raporuna atıf yapılarak hüküm kurulması doğru görülmemiş, kararın bu nedenle bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle bir kısım davalıların temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın yatırana iadesine, 02/11/2022 tarihinde oy birliği ile karar verildi.