Yargıtay 7. Hukuk Dairesi 2022/2735 Esas 2022/6491 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Diyarbakır ili, Bağlar ilçesi, Kaynartepe Mahallesinde bulunan 951 ada 129 parsel (951 ada 140 parsel 5.307,00 m2 ) 5.800,00 m2 olan gayrimenkul üzerinde Bayındırlık ve İskan Bakanlığı tarafından 3 Blok halinde 40 adet T.E.Y ve 12 adet Sosyal Halk Konutu olarak yapılan dairelerin satışıyla ilgili dava açılmıştır. Mahkeme, davacılara isabet eden dairelere ait ücret ve belgeleri ilgili kuruma verildiğini, hak sahipliklerinin sabit olduğunu ve davalıların tapu devir işlemlerini yapmadığını tespit etmiştir. Ancak hak sahiplerinin hangi dairelerde hak iddia ettikleri ve devirleri ne şekilde ve ne zaman yapıldığı tespit edilemediği için, mahallinde yapılacak keşifle bağımsız bölümlere isabet eden arsa payı hesaplatılarak tescil edilmesi gerektiği kararlaştırılmıştır. Hazineye ait olan taşınmazın Toplu Konut İdaresine devredildiğine dair de bilgi yer almaktadır. Kararda, 775 sayılı Yasa hakkında herhangi bir bilgi bulunmamaktadır.

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Davacılar vekili tarafından, davalılar aleyhine 19/12/2012 gününde verilen dilekçe ile tapu iptali ve tescil talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 01/02/2022 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalılar vekilleri tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
I-DAVA
Davacılar, mülkiyeti Hazine'ye ait olup, Bayındırlık ve İskan Bakanlığına tahsisli Diyarbakır ili, Bağlar ilçesi, Kaynartepe Mahallesinde bulunan 951 ada 129 parsel (951 ada 140 parsel 5.307,00 m2 ) 5.800,00 m2 olan gayrimenkul üzerinde Bayındırlık ve İskan Bakanlığınca 775 sayılı Yasa kapsamında 3 Blok halinde 40 adet T.E.Y ve 12 adet Sosyal Halk Konutu olarak yapılan dairelerden noter huzurunda yapılan kura ile daire satın aldıklarını, kendilerine isabet eden dairelere ait ücret ve belgeleri ilgili kuruma verdiğini, davalı kurum kayıtlarında da hak sahipliklerinin sabit olduğunu, bir kısım davacıların ise hak sahibi olan kişilerden daireleri devralmak suretiyle hak sahibi olduklarını, davalıların tapu devir işlemlerini yapmadığını, yasal değişiklik ile yetki ve görevin Bayındırlık ve İskan Bakanlığından Toplu Konut İdaresine devredildiğini, bu nedenle husumetin Toplu Konut İdaresine de yöneltildiğini, Diyarbakır ili, Bağlar ilçesi, Kaynartepe Mahallesinde bulunan 951 ada 129 parsel (951 ada 140 parsel 5.307,00 m2 ) 5.800,00 m2 yerin tapu kaydının iptali ile hisseleri oranında tesciline karar verilmesini istemiştir.
II-CEVAP
A-Davalı ... vekili, Hazine tarafından yapılan işlemlerin idari işlem niteliğinde olup, yargı yolu yönünden görevsizlik kararı verilmesi gerektiğini, dava konusu Diyarbakır ili, Bağlar ilçesi, Kaynartepe Mahallesi'nde bulunan 937 ada 47 parsel sayılı taşınmazın Bayındırlık ve İskan Bakanlığı'na Sosyal Halk Konutları yapılmak üzere tahsis edildiğini, taşınmazın daha sonra ifraz gördüğünü ve 129 parsel numarası ve 5.880,10 m2 olarak tescil edilen taşınmaz üzerinde 3 binada toplam 52 adet Sosyal Halk Konutu yapıldığını, 129 parsel sayılı taşınmazın daha sonra tevhit ve ifraz görerek 951 ada 140 parsel ve 5.307,36 m2 olarak tescil edilmek suretiyle Toplu Konut İdaresi tarafından bedelsiz devrinin talep edildiğini, Toplu Konut İdaresine devredildiğini, muhatabının Hazine olmayıp taşınmazların maliklerine devrinin Toplu Konut İdaresi tarafından yapılacağını, davanın husumet yokluğundan reddine karar verilmesi gerektiğini, davanın yasal şartları oluşmadığından usulden ve esastan reddine, karar verilmesini savunmuştur.
B-Davalı ... vekili, taraf sıfatı bulunmadığından dolayı husumet itirazında bulunduklarını, Diyarbakır ili, Bağlar ilçesi, 3 Nolu gecekondu önleme bölgesinde bulunan mülkiyeti Maliye Hazinesine, kullanımı Mülga Bayındırlık ve İskan Bakanlığı'na ait olan ve Gecekondu Kanunu kapsamında inşa ve tahsis edilen 52 konutun bulunduğu, 951 ada 129 sayılı taşınmazın ifraz sonucu 951 ada 140 parsel 5.307 m2 yüz ölçümlü 3 adet kargir bina ve arsası vasıflı taşınmazın Toplu Konut İdaresi'ne devrinin ve devir sonrasında kat mülkiyeti tesis edilerek Gecekondu Kanunu uyarınca adlarına konut tahsis edilen 52 kişiden tahsisle ilgili yasal yükümlülüklerini yerine getirenlere tapularını verilmesi için Maliye Bakanlığı'ndan talepte bulunulduğunu, davacıların hak sahibi olduklarını ispat etmeleri gerektiğini, tahsis sahiplerinin idareye herhangi bir başvurularının bulunmadığını, usul ve esas açısından haksız ve yasal dayanaktan yoksun davanın reddine karar verilmesini savunmuştur.
III-İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
Mahkemece, dava konusu taşınmaz üzerindeki binanın bağımsız bölümlerinin Bayındırlık ve İskan Bakanlığı tarafından muhtelif kişilere satışının yapıldığı ve satış bedelinin ilgili Bakanlığa ödendiği taşınmazın imar hudutları dahilinde bulunduğu, şahsi hak sahibi davacılara bağımsız bölümlere bağlı olarak arsa payı tesciline yasal bir engel bulunmadığı, bir kısım davacıların hak sahiplerinden pay satın alan kişiler olduğu satışın da zilyetliğin devri şeklinde gerçekleştiği, satışa dair akdi halefiyete dayandıkları, taşınmazın toplam konut sayısına göre davacılara düşecek pay hisselendirilmek ve hisse oranı gösterilmek suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ
Hükmü davalı ... Toplu Konut İdaresi vekili cevap dilekçelerinde belirttikleri nedenlere dayanarak temyiz etmişlerdir.
V-GEREKÇE
1-Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, şahsi hakka dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
Çekişme konusu 951 ada 140 parsel sayılı taşınmaz 5307,36 m2 yüzölçümündedir. Tapuda ve zemin üzerinde üç adet kargir bina bulunmaktadır. Mülkiyeti Hazine'ye ait bu taşınmaz üzerine Bayındırlık ve İskan Bakanlığı tarafından 1963-1964 yıllarında 3 blok halinde 40 adet T.E.Y ve 12 adet Sosyal Halk Konutu daire inşa edildiği, İl İmar Müdürlüğü tarafından iki blok halinde yirmişer'den toplam kırk daire için 27/06/1974 tarihinde noterde çekilen kura ile hak sahiplerinin belirlendiği, dava konusu parselin imar hudutları içinde bulunduğu ve hak sahipleri adına bağımsız bölümlere bağlı olarak arsa payı tesciline yasal bir engelin bulunmadığı anlaşılmaktadır. Ancak ilk hak sahipleri ve hak sahiplerinden devir alanların devirleri ne şekilde ve ne zaman yapıldığı hangi dairelerde hak sahibi oldukları her bir davacı için tek tek anlaşılır bir şekilde belirlenmemiş, bu konuda yapılan araştırma ve inceleme yeterli görülmemiştir.
2-Değerlendirme
Mahkemece yapılması gereken iş, mahallinde yapılacak keşifde hak sahipliği iddiasında bulunan davacıların işgal ettiği her bir daire ayrı ayrı belirlenmeli, kura ile hak sahibi olup olmadığı ya da kura ile hak sahiplerinden temlik alan davacıların usulüne uygun devir alıp almadığı hangi bağımsız bölümlerde hak iddia ettikleri belirlenmelidir.
Davacıların bağımsız bölümlerinin bulunduğu yapı ve bu yapıların zorunlu kullanma alanı dikkate alınmak suretiyle burada kat mülkiyeti kurulacak imiş gibi bağımsız bölümlere isabet eden arsa payını bilirkişilere hesaplatmak, bu arsa payını ilgili davacılar adına tescil etmek olmalıdır. Bu çözüm şeklinin sebepsiz zenginleşmeye neden olmadan davacıların şahsi hakkını koruyacağı açıktır.
Değinilen yön bir yana bırakılarak davanın yazılı bazı gerekçelerle kabulü doğru olmadığından karar bozulmalıdır.
VI-KARAR
Açıklanan sebeplerle davalı ... Toplu Konut İdaresi vekillerinin temyiz itirazlarının kabulü ile temyiz edilen kararın BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz harcının iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 02/11/2022 tarihinde oy birliği ile karar verildi.