11. Hukuk Dairesi 2020/4643 E. , 2020/5620 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :TİCARET MAHKEMESİ
Taraflar arasında görülen davada Gaziantep 2. Asliye Ticaret Mahkemesi"nce verilen 19.11.2015 tarih ve 2015/617-2015/735 sayılı kararın Yargıtay"ca incelenmesinin davacı vekili tarafından istenildiği ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, bazı noksanlıkların ikmali için mahalline gönderilen dosyanın eksikliklerin giderilmesinden sonra gönderildiği anlaşılmakla,
dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı vekili, davalı Özrenk Boya Ltd. Şti. ve Gaziantep Boya Ltd. Şti. ile Haziran 2014 yılına kadar ticari ilişkilerinin olduğunu, davalı şirketlerle yapılan 04.09.2014 tarihli sözleşme ile davalılara herhangi bir mal veya hizmat alımı olmaksızın hatır çekleri verildiğini, verilen çeklerden 23.01.2015 keşide tarihli keşidecisinin davacı, lehdarı Özrenk Boya Ltd. Şti. olan 62.000.- TL"lik çek ile 06.03.2015 keşide tarihli keşidecisi davacı, lehdarı ve ilk cirantası Gaziantep Boya Ltd. Şti. olan iki adet çekin mal alımı yapılmadığı halde davalı Özrenk Boya Ltd. Şti. tarafından düzenlenen sahte faturalarla diğer davalı ... firmasına ciro edilerek verildiğini, çek keşide tarihleri ile fatura tarihlerinin ve tutarlarının birbiriyle örtüşmediğini, mal alış verişi olmadığı halde düzenlenen faturalar dayanak gösterilerek davalı ... şirketine ciro edilen iki adet çekten dolayı borçlu olunmadığının tespitini talep ve dava etmiştir.
Davalı Özrenk Boya ve Gaziantep Boya Ltd. Şti. cevap sunmamıştır.
Davalı ... vekili, davalı Özrenk Boya Ltd. Şti. ile imzalanan 25.09.2014 tarihli faktoring sözleşmesi uyarınca davaya konu çeklerin alındığını ve her bir çek için tevsik edilen faturalar olduğunu, 6361 sayılı Kanun gereği davacının faturaların sahteliğine ilişkin defi"leri davalıya ileri süremeyeceğini savunarak davanın reddini istemiştir.
Mahkemece yapılan yapılan yargılama ve toplanan delillere göre, TMK’nun 2. maddesi kapsamında davacının kendi muvazasına dayanmasının hakkın kötüye kullanımı teşkil ettiğini ve davacının kendi muvazası ile yarattığı durumdan sorumlu olacağı, borcun ifası için verilen çekin ödeme aracı olduğu, temeldeki ilişki nedeniyle şahsi defi"lerin, iyiniyetli 3. kişilere karşı ileri sürülemeyeceği, davalı ... şirketinin yasa ve yönetmelik hükümlerine uygun olarak alacağı temlik aldığı gerekçesiyle her bir davalı yönünden davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava konusu iki adet çekten 23.01.2015 tarihli 62.000.-TL’lik çekin keşidecisi davacı, lehdarı ve 1. cirantası davalı Özrenk Boya Ltd. Şti. olup, hamili davalı ... şirketidir. Davacı ile davalılardan Özrenk Boya...Ltd. Şti. arasında çeklerin bedelsiz olduğu ve hatır çeki olarak düzenlendiği konusunda 04.09.2014 tarihli sözleşme imzalanmıştır. Bu durumda davacı tarafından çeklerin bedelsizliği davalılardan Özrenk Boya...Ltd. Şti.’ne karşı şahsi defi olarak her zaman ileri sürülebilir. 6361 sayılı Finansal Kiralama Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu"nun 9/2. maddesi ""Faktoring şirketi kurulca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde kambiyo senetlerine dayalı olsa bile, bir mal ve hizmet satışından doğmuş fatura ile tevsik edilemeyen alacaklar ile kurulca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde tevsik edilemeyen mal veya hizmet satışına bağlı doğacak alacakları devir alamaz veya tahsilini üstlenemez"" hükmünü içermektedir. Yasa metninden de anlaşılacağı üzere, faktoring şirketinin, faktoring işlemi ile devraldığı alacak, alacağın temliki hükümlerine tabidir. Nitekim, faktoring işlemlerinde alacağın temliki hükümlerinin uygulandığı Yargıtay Hukuk Genel Kurulu"nun 03.11.2010 tarih, 2010/19-488 E, 2010/557 K. sayılı kararında da açıkça belirtilmiştir. Öte yandan aynı kararda faktoring işleminin müşteri (firma), faktoring şirketi (faktor) ve borçlu olmak üzere üç tarafının bulunduğu da açıklanmıştır. Faktoring işleminin bu tarafları arasındaki ilişkiler yönünden 6361 sayılı Yasanın 9/2 ve 6098 sayılı TBK"nın 188/1.maddesi hükümlerinin uygulanması gerekir. Buna göre borçlu, faktoring işlemini öğrendiği sırada önceki alacaklısına karşı sahip olduğu def"ileri, alacağı faktoring sözleşmesine dayanarak devralmış olan faktoring şirketine karşı da ileri sürebilecektir. 6361 sayılı Yasanın 9/2. ve TBK"nın 188/1. maddesi karşısında faktoring işleminin tarafları arasındaki ilişkiler yönünden şahsi def"ilerin ileri sürülebilmesinde faktoring şirketinin iyiniyetli ya da kötüniyetli olmasının sonuca etkisi bulunmamaktadır. Bu açıklamalar karşısında bu çek bakımından; davacının, davalılardan faktoring işleminin tarafı olan Özrenk Boya...Ltd. Şti. "ne borçlu olmadığı aralarındaki sözleşme ile belirlenmiş olup davacının bedelsizlik defi"ni davalı ... şirketine karşı ileri sürmesi mümkün olduğundan davanın kabulü gerekirken somut olaya uygun düşmeyen gerekçelerle davanın reddi doğru görülmemiştir.
Dava konusu 06.03.2015 tatihli 55.000 TL’lik çek bakımından ise; bu çekte keşideci davacı, lehdar ve 1. cirantası Gaziantep Boya Ltd. Şti., 2. ciranta davalı ... firmasına ciro yapan Özrenk Boya Ltd. Şti. olup davalı ... ise yetkili hamildir. Davacı (keşideci), çekin lehdarına borçlu olmadığını iddia etmektedir. 6361 sayılı Finansal Kiralama Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu"nun 9/3 maddesi “Bir kambiyo senedinin ciro yoluyla faktoring şirketine devri hâlinde, kambiyo senedinden dolayı kendisine başvurulan kişi, düzenleyen veya önceki hamillerden biriyle kendi arasında doğrudan doğruya var olan ilişkilere dayanan def’ileri faktoring şirketine karşı ileri süremez; meğerki, faktoring şirketi kambiyo senedini iktisap ederken bile bile borçlunun zararına hareket etmiş olsun.” hükmünü içermekte olup iş bu çek yönünden davanın bu gerekçe ile reddi gerekirken yazılı şekilde reddedilmesi doğru olmamıştır.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün BOZULMASINA, ödediği peşin temyiz harcının isteği halinde temyiz eden davacıya iadesine, 02.12.2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.