Yargıtay 7. Hukuk Dairesi 2022/5536 Esas 2022/6927 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Ankara Gölbaşı ilçesindeki bazı taşınmazlarda, ortaklığın giderilmesi talebiyle açılan davada, bir kısım davalılar vekili hükmün temyiz edilmesini istedi. Mahkeme, dava konusu olan bazı taşınmazlar yönünden temyiz itirazı reddederken, diğer taşınmazlar için kararı bozdu. Bozma gerekçesi ise, taraf olmayan üçüncü kişilerin de malik olduğu taşınmazlar için dava açılmadan önce davacıya süre verilerek, dava dışı malikleri davaya dahil etmesi gerektiğiydi. Kanun maddeleri açısından ise, dava açmakta hukuki yararın bulunması dava şartıdır ve mahkeme, dava şartlarının mevcut olup olmadığını davanın her aşamasında kendiliğinden araştırır ve dava şartı noksanlığının tespiti halinde davanın usulden reddine karar verir. Davada bütün paydaşların yer alması zorunludur ve davanın tarafları, müdahiller ve yargılamanın diğer ilgilileri, kendi haklarıyla bağlı olarak hukuki dinlenilme hakkına sahiptirler. Hukuki dinlenilme, Anayasanın 36. maddesinde ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin 6. maddesinde düzenlenen yargılama hakkının en önemli unsurudur.

MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi

Davacılar vekili tarafından, davalılar aleyhine 11/11/2009 gününde verilen dilekçe ile ortaklığın giderilmesi talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kısmen kabulüne dair verilen 25/06/2015 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi bir kısım davalılar vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R

Davacılar vekili Ankara ili, Gölbaşı ilçesi, ... Köyü 112, 1387, 1418, 1429, 1452, 1884, 329, 55, 410, 1851, 586, 1863, 609, 1879, 670, 1882, 702, 1139, 1820, 1190, 1177, 1180, 1200 ve 1209 parsel sayılı taşınmazlarda ortaklığın giderilmesini talep etmiştir.
Mahkemece 112 parsel hakkında feragat nedeniyle davanın reddine; diğer taşınmazlar yönünden davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hüküm bir kısım davalılar vekil tarafından temyiz edilmiştir.
1- Yapılan yargılamaya, toplanan delillere ve dosya kapsamına göre dava konusu 1418, 1429, 1452, 1884, 329, 55, 410, 1851, 586, 1863, 1879, 670, 1882, 702, 1139, 1820, 1190, 1177, 1180, 1200 ve 1209 parsel sayılı taşınmazlar yönünden yapılan temyiz itirazları yerinde görülmemiş reddi gerekmiştir.
2- Dava konusu 121842 ada 22 parsel (eski 1387), 121900 ada 7 parsel (eski 609) sayılı taşınmazlar yönünden yapılan incelemede;
Paydaşlığın (ortaklığın) giderilmesi davaları, paylı mülkiyet veya elbirliği mülkiyetine konu taşınır veya taşınmaz mallarda paydaşlar (ortaklar) arasında mevcut birlikte mülkiyet ilişkisini sona erdirip ferdi mülkiyete geçmeyi sağlayan, iki taraflı, tarafları için benzer sonuçlar doğuran davalardır.
Paydaşlığın giderilmesi davasını paydaşlardan biri veya birkaçı diğer paydaşlara karşı açar. HMK'nın 27. maddesi uyarınca davada bütün paydaşların yer alması zorunludur. Paydaşlardan veya ortaklardan birinin ölümü halinde alınacak mirasçılık belgesine göre mirasçılarının davaya katılmaları sağlandıktan sonra işin esasının incelenmesi gerekir. Paylaşma davasında taraf olanlar tapu kaydında paydaş olan kimselerdir.
HMK'nın 27. maddesi hükmü uyarınca, davanın tarafları, müdahiller ve yargılamanın diğer ilgilileri, kendi haklarıyla bağlı olarak hukuki dinlenilme hakkına sahiptirler. Hukuki dinlenilme ..., Anayasanın 36. maddesinde ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin 6. maddesinde düzenlenen ... yargılama hakkının en önemli unsurudur.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 114. maddesinin (h) bendine göre, davacının, dava açmakta hukuki yararının bulunması dava şartıdır. Aynı Kanunun 115. maddesi uyarınca mahkeme, dava şartlarının mevcut olup olmadığını davanın her aşamasında kendiliğinden araştırır ve dava şartı noksanlığının tespiti halinde davanın usulden reddine karar verir.
Yukarıdaki açıklamalar ışığında somut olaya gelindiğinde; dava konusu 121900 ada 7 parsel (eski 609 parsel) ve 121842 ada 22 parsel (eski 1387 parsel) sayılı taşınmazda taraflar dışında dava dışı üçüncü kişilerin de malik oldukları anlaşılmaktadır.
O halde mahkemece dava dışı tapu kayıt maliklerine davayı yöneltmek için davacıya süre verilmeli, dava dışı malikler davaya dahil edilip taraf teşkili sağlandıktan sonra işin esasının incelenmesi gerekirken bu husus gözardı edilerek yazılı şekilde karar verilmiş olması doğru görülmemiş, hükmün bu nedenle bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle dava konusu 1418, 1429, 1452, 1884, 329, 55, 410, 1851, 586, 1863, 1879, 670, 1882, 702, 1139, 1820, 1190, 1177, 1180, 1200 ve 1209 parsel sayılı taşınmazlar yönünden bir kısım davalılar vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile hükmün ONANMASINA; taşınmaz malın satış bedelinden payına düşecek paranın %011,38 oranında hesaplanacak onama harcından peşin alınan 29,20 TL’nin mahsubu ile bakiyesinin temyiz edene yükletilmesine,
(2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle 121842 ada 22 parsel (eski 1387), 121900 ada 7 parsel (eski 609) sayılı taşınmazlara yönelik temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın yatırana iadesine, 16/11/2022 tarihinde oy birliği ile karar verildi.