Yargıtay 7. Hukuk Dairesi 2022/3642 Esas 2022/7124 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Davalı belediyenin yaptığı imar düzenlemelerinin idari yargıda iptal edilmesi sonucu, davacı Hazine vekili, kadastral parselin ihyası ile Hazine adına tescilini talep etti. İlk karar bozulduktan sonra yapılan duruşmada, davanın imar parselinin kadastral parsele ihyasına yönelik olması nedeniyle, kanun değişikliği nedeniyle reddine karar verilmesi gerektiği belirtildi. Buna göre, davacı vekilinin temyiz itirazları kabul edilerek hüküm bozuldu ve konuyla ilgili kanun maddesi detaylı bir şekilde açıklandı. Kanun maddesi, 3194 sayılı İmar Kanunu'nun 18. maddesine eklenen 7. fıkrayı içeriyor ve kesinleşmiş mahkeme kararları sonucu imar uygulamalarının iptal edilmesi durumunda, geri dönüşüm işlemleri yapılarak uygulama öncesi kök parsellere dönülemeyeceği belirtiyor. Bu durumda, dava konusu talebin idareye başvuru yoluyla çözülmesi gerektiği vurgulanıyor.

MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi

Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 14/03/2013 gününde verilen dilekçe ile tapu iptali ve tescil talebi üzerine Yargıtay 1. Hukuk Dairesinin bozma ilamına uyularak yapılan duruşma sonunda; davanın reddine dair verilen 16/09/2014 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı vekili ve davalı ... Belediyesi vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:

K A R A R
Dava, imar uygulamasının iptali nedeniyle kadastral mülkiyetin ihyasına yönelik tapu iptali ve tescil isteğine ilişkindir.
Davacı Hazine vekili 993(21) sayılı parselin içinde bulunduğu alanda davalı belediyeler tarafından yapılan imar düzenlemelerinin idari yargı yerinde iptal edildiğini ileri sürerek; kadastral parselin ihyası ile Hazine adına tescilini talep etmiştir.
Davalılar davanın reddini savunmuşlardır.
Mahkemece davanın kabulüne dair verilen ilk karar Yargıtay 1. Hukuk Dairesinin 20.12.2012 tarih, 2012/15596 Esas, 15500 Karar sayılı ilamı ile "...mahkemece yapılan inceleme, araştırma ve uygulamanın hüküm kurmaya elverişli olduğunu söylebilme olanağı yoktur. Çekişme konusu taşınmazın imar uygulamalarından önceki vasfı, kadastro harici bırakılan bir yer olup olmadığı ve Hazine ile ilgisinin bulunup bulunmadığının kuşkuya yer bırakmayacak şekilde saptanmadığı, ayrıca Belediyeye devri gereken yerlerden olup olmadığı hususu üzerinde de durulmadığı..." gerekçesiyle bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozma ilamına uyularak davanın reddine karar verilmiştir.
Hüküm davacı vekili ile davalı ... Belediyesi vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1) Yapılan yargılamaya, toplanan delillere ve dosya kapsamına göre davalı ... Belediyesi vekilinin tüm, davacı vekilinin sair temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2) Davacı vekilinin temyiz itirazlarına gelince;
20 Şubat 2020 tarihli Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 7221 sayılı Coğrafi Bilgi Sistemleri ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 7. maddesiyle 3194 sayılı İmar Kanununun 18. maddesine yeni bir fıkra eklenmiştir.
Eklenen bu hükme göre, 3194 sayılı Kanunun 18. maddesi kapsamında yapılmış imar uygulamalarının kesinleşmiş mahkeme kararlarıyla iptal edilmesi nedeniyle; davaya konu parselin imar planı kararları ile umumi ve kamu hizmetlerine ayrılan alanlara denk gelmesi veya iptal edilen uygulama ile tahsis ve tescil edilmiş parsellerde hak sahiplerince yapı yapılmış olması ve benzeri hukuki veya fiili imkânsızlıklar nedeniyle geri dönüşüm işlemleri yapılarak uygulama öncesi kök parsellere dönülemeyeceğinin parselasyon planlarını onaylamaya yetkili idarelerin onay merciince tespiti halinde, öncelikle davaya konu parselin hak sahiplerinin muvafakati alınmak kaydıyla uygulama sahası içerisinde idarece uygun bir yer tahsis edileceği veya anlaşma olmaması halinde davacı hak sahibinin kök parseldeki yeri dikkate alınarak uygulamadaki düzenleme ortaklık payı kesintisi düşüldükten sonraki taşınmazın rayiç bedeli üzerinden değerinin ödeneceği belirtilmiştir.
3194 sayılı Yasa'ya eklenen bu hüküm uyarınca dava konusu uyuşmazlığın idareye başvuru yoluyla çözülmesi gerektiğinden, imar parselinin kadastral parsele ihyasına yönelik dava konusu talebin, kanun değişikliği nedeniyle reddine karar verilmesi için yerel mahkeme hükmünün bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı ... Belediyesi vekilinin tüm, davacı vekilinin sair temyiz itirazlarının REDDİNE, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, bozma nedenine göre diğer temyiz itirazının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, peşin yatırılan harcın yatırana iadesine, 23.11.2022 tarihinde oy birliği ile karar verildi.