Taraflar arasındaki "İflas" davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; Gebze Asliye 3. Hukuk Mahkemesince, Mahkemenin yetkisizliğine ilişkin olarak verilen 19.04.2005 gün ve 2004/125-165 sayılı kararın incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 19. Hukuk Dairesinin 27.10.2005 gün ve 7637-10711 sayılı ilamı ile;

(...Mahkemece dava açıldıktan sonra davalının muamele merkezini değiştirdiği gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir. İflas davasının açılmasından sonra borçlunun muamele merkezini değiştirmesi mahkemenin kesinleşen yetkisini ortadan kaldırmaz. Mahkemece işin esasına girilerek bir karar verilmesi gerekirken yetkisizlik kararı verilmesinde bir isabet görülmemiştir...) gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle,yeniden yapılan yargılama sonunda, mahkemece önceki kararda direnilmiştir.

TEMYİZ EDEN: Davacı vekili

Hukuk Genel Kurulunca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:

Dava, borçlunun iflasına karar verilmesi istemine ilişkindir.

Davacı/alacaklı vekili; müvekkili ile davalı Şirket arasındaki ticari münasebet nedeniyle faturaya dayalı ödenmeyen bakiye borcun tahsili için, davalı Şirket aleyhine giriştikleri iflas yoluyla icra takibinin itiraz edilmeksizin kesinleştiğini ileri sürerek, davalı/borçlunun iflasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

Davalı/borçlu Anadolu Flekspak Üretim ve Pazarlama A.Ş ne dava dilekçesi ve duruşma gününü bildirir davetiye tebliğ edildiği halde cevap dilekçesi ibraz edilmemiştir.

Gebze Asliye Hukuk Mahkemesinin, "davalı Şirketin yargılama aşamasında muamele merkezini Tuzla adresine naklettiğinin anlaşıldığı" gerekçesiyle "mahkemenin yetkisizliğine, karar kesinleştiğinde ve talep halinde dosyanın yetkili Kadıköy Asliye Ticaret Mahkemesine gönderilmesine" dair verdiği karar, Özel Daire"ce yukarıda yazılı gerekçeyle bozulmuş; Yerel Mahkemece "iflas davasında borlunun muamele merkezinin bulunduğu Asliye Ticaret Mahkemesinin yetkisinin kamu düzenine ilişkin olup, yargılamanın her aşamasında göz önünde bulundurulması gerektiği" gerekçesiyle direnme kararı verilmiştir.

Dava tarihi itibariyle, davalı Şirketin muamele merkezi Gebze İlçesi hudutlarında olup, önce davanın açıldığı Kadıköy Asliye Ticaret Mahkemesince bu nedenle yetkisizlik kararı verilerek, dosya Gebze Asliye Hukuk Mahkemesine gönderilmiştir.

Gebze Asliye Hukuk Mahkemesince, dava aşamasında davalı Şirketin merkezini Tuzla adresine naklettiği gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiş ve dosyanın Kadıköy Asliye Ticaret Mahkemesine gönderilmesine ilişkin hüküm oluşturulmuştur.

Özel Daire ile Yerel Mahkeme arasındaki uyuşmazlık; İflas davasının açılmasından sonra borçlunun muamele merkezini değiştirmesinin, mahkemenin kesinleşen yetkisini ortadan kaldırıp kaldırmayacağı noktasında toplanmaktadır.

2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu"nun "İflas Takiplerinde Yetkili Merci" başlığı altında düzenlenen 154. maddesinde, "İflas yoluyla takipte yetkili merci, borçlunun muamele merkezinin bulunduğu mahaldeki icra dairesidir.

Merkezleri yurt dışında bulunan ticari işletmeler hakkında yetkili merci, Türkiye"deki şubenin, birden ziyade şubenin bulunması halinde merkez şubenin bulunduğu yerdeki icra dairesidir.

Borçlu ile alacaklı yetkili icra dairesini yazılı anlaşma ile tayin etmişlerse, o yerin icra dairesi dahi iflas takibi için yetkili sayılır.Şu kadar ki, iflas davaları için yetki sözleşmesi yapılamaz ve iflas davası mutlaka borçlunun muamele merkezinin bulunduğu yer ticaret mahkemesinde açılır." Hükmü öngörülmüştür.

Bu açık hüküm karşısında, borçlunun muamele merkezinin bulunduğu yerdeki Ticaret Mahkemesinin yetkisinin kamu düzenine ilişkin ve kesin olduğu kuşkusuzdur. Dolayısıyla, iflas davaları için yetki sözleşmesi yapılamaz.

Önemle vurgulanmalıdır ki; anılan maddede, iflas davasının mutlaka borçlunun muamele merkezinin bulunduğu yerdeki Ticaret Mahkemesinde açılması gerektiğinin belirtilmiş olması karşısında; borçlunun dava tarihi itibariyle muamele merkezinin bulunduğu yerdeki Asliye Ticaret Mahkemesinin yetkisinin kesin olduğu ve dava tarihinden sonra muamele merkezini değiştirmesinin mahkemenin kesinleşen yetkisini bertaraf etmeyeceği duraksamadan uzaktır.

Eş söyleyişle kanun koyucu, iflas davasının borçlunun muamele merkezinin bulunduğu yerdeki Ticaret Mahkemesinde görülmesi değil, açılması gerektiğine işaretle; dava tarihindeki muamele merkezinin bulunduğu yer Asliye Ticaret Mahkemesinin kesin yetkisini benimsemiştir.

Somut olayda, davalı borçlunun 2.7.2002 dava tarihi itibariyle muamele merkezi Gebze İlçesi hudutlarında olup; yargılama aşamasında muamele merkezini Tuzla"ya nakletmesinin, Gebze Asliye Hukuk Mahkemesinin kesinleşen yetkisini ortadan kaldırması olanaklı değildir.

Hal Böyle olunca; Gebze Asliye Hukuk Mahkemesince, Hukuk Genel Kurulu"nca da benimsenen ve davanın esasının incelenerek sonucuna göre karar verilmesi gereğine işaret eden Özel Daire bozma kararına uyulmak gerekirken, yanılgılı gerekçeyle direnme kararı verilmesi usul ve yasaya aykırıdır.

Direnme kararı bu nedenle bozulmalıdır.

SONUÇ: Davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile direnme kararının yukarıda ve Özel Daire bozma kararında açıklanan nedenlerden dolayı HUMK.nun 429. maddesi gereğince BOZULMASINA, istek halinde temyiz peşin harcının geri verilmesine 18.10.2006 gününde oybirliğiyle karar verildi.