Yargıtay 12. Hukuk Dairesi 2021/7354 Esas 2022/656 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Bir alacaklı, ipoteği paraya çevirerek ilamlı takibe başlamıştır. Ancak, taşınmaz maliki ve ipotek veren borçlu sair şikayeti yanında, kredi sözleşmesinde yazılı ve ipotek akit tablosunda belirtilen adrese hesap kat ihtarı usulüne uygun tebliğ edilmediğini belirterek takibin iptalini talep etmiştir. İlk derece mahkemesi, ihtarın usulüne uygun tebliğ edilmediği gerekçesiyle takibin iptaline karar vermiştir. Ancak, Bölge Adliye Mahkemesi istinaf başvurusunu esastan reddetmiştir. Kararda, İİK'nun 150/1 ve 68/b maddeleri detaylı bir şekilde açıklanarak, ipotek akit tablosu kayıtsız ve şartsız bir para borcu ikrarını ihtiva etmese dahi, krediyi kullandıran tarafın krediyi kullanan tarafa ait cari hesabın kesilmesine veya kısa, orta, uzun vadeli kredi hesabının muaccel kılınmasına ilişkin hesap özetinin veya gayrinakdi kredinin ödenmiş olması nedeniyle tazmin talebinin veya borcun ödenmesine ilişkin ihtarın noter aracılığıyla krediyi kullanan tarafa kredi sözleşmesinde yazılı ya da ipotek akit tablosunda belirtilen adrese gönderilmek suretiyle tebliğ edilmesi gerektiği belirtilmiştir. Ayrıca, ipotekli taşınmaz maliki üçüncü kişiye ihbar yapılmadıkça, onun yönünden borç muaccel olmayacağından hakkında icra takibi başlatılamayacağı vurgulanmıştır. Kararda, icra emrinin iptali yerine yetinilmesi gerektiği belirtilmiştir. İlgili kanun maddeleri; İİK'nun 150/1 ve 68/b maddeleridir.

MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi .... Hukuk Dairesi

Yukarıda tarih ve numarası yazılı Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın müddeti içinde temyizen tetkiki alacaklı tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü :
Sair temyiz itirazları yerinde değil ise de;
Alacaklı tarafından başlatılan ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla ilamlı takipte, taşınmaz maliki ve ipotek veren borçlu sair şikayeti yanında kredi sözleşmesinde yazılı ve ipotek akit tablosunda gösterilen adresine hesap kat ihtarının usulüne uygun tebliğ edilmediğini belirterek takibin iptalini talep ettiği, ilk derece mahkemesince, taşınmaz maliki ve ipotek veren borçlunun kredi sözleşmesinde yazılı ve ipotek akit tablosunda gösterilen adresine usulüne uygun hesap kat ihtarı tebliğ edilmediği ve borcun muaccel hale gelmediği gerekçesi ile takibin iptaline karar verildiği, alacaklı tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince, istinaf başvurusunun esastan reddine karar verildiği anlaşılmıştır.
İİK'nun 150/ı maddesinde; ''Borçlu cari hesap veya kısa, orta, uzun vadeli kredi şeklinde işleyen nakdi veya gayri nakdi bir krediyi kullandıran tarafın ibraz ettiği ipotek akit tablosu kayıtsız ve şartsız bir para borcu ikrarını ihtiva etmese dahi, krediyi kullandıran taraf, krediyi kullanan tarafa ait cari hesabın kesilmesine veya kısa, orta, uzun vadeli kredi hesabının muaccel kılınmasına ilişkin hesap özetinin veya gayrinakdi kredinin ödenmiş olması nedeniyle tazmin talebinin veya borcun ödenmesine ilişkin ihtarın noter aracılığıyla krediyi kullanan tarafa kredi sözleşmesinde yazılı ya da ipotek akit tablosunda belirtilen adrese gönderilmek suretiyle tebliğ edildiğini veya 68/b maddesi gereğince tebliğ edilmiş sayıldığını gösteren noterden tasdikli bir sureti icra müdürüne ibraz ederse icra müdürü 149 uncu madde uyarınca işlem yapar'' düzenlemesine yer verilmiştir.
İİK'nun 68/b maddesinde ise; "Borçlu cari hesap veya kısa, orta, uzun vadeli kredi şeklinde işleyen kredilerde krediyi kullandıran taraf, krediyi kullanan tarafın kredi sözleşmesinde belirttiği adresine, borçlu cari hesap sözleşmesinde belirtilen dönemleri veya kısa, orta, uzun vadeli kredi sözleşmelerinde yazılı faiz tahakkuk dönemlerini takip eden onbeş gün içinde bir hesap özetini noter aracılığı ile göndermek zorundadır. Sözleşmede gösterilen adresin değiştirilmesi, yurt içinde bir adresin noter aracılığıyla krediyi kullandıran tarafa bildirilmesi halinde sonuç doğurur; yeni adresin bu şekilde bildirilmemesi halinde hesap özetinin eski adrese ulaştığı tarih tebliğ tarihi sayılır" düzenlemesi yer almaktadır.
Öte yandan, ipotek veren taşınmaz maliki üçüncü kişiye, İİK'nun 150/ı maddesi gereğince hesap özeti gönderilmesi zorunluluğu bulunmamakta ise de; ipotek veren üçüncü kişi hakkında takip yapılabilmesi için Türk Medeni Kanunu'nun 887. maddesi uyarınca, alacağın kendisinden istenilmesi, yani muacceliyet ihtarının gönderilmesi gerekmektedir. Bir başka ifadeyle, söz konusu düzenleme gereğince, ipotekli taşınmaz maliki üçüncü şahsa ihbar yapılmadıkça, onun yönünden borç muaccel olmayacağından hakkında icra takibi başlatılamaz. Ayrıca belirtmek gerekir ki, İİK'nun 150/ı maddesinin son cümlesi; "Hesap özetinin, tazmin talebinin veya ihtarın ipotekli taşınmaz maliki üçüncü kişiye tebliğ edilmesi veya tebliğ edilmiş sayılması, Türk Medeni Kanunu'nun 887. maddesinde öngörülen ödeme istemi yerine geçer” hükmünü içermektedir.
Somut olayda; ipotekli taşınmaz maliki davacının ipotek akit tablosunda ve kredi sözleşmesinde belirtilen adresine çıkarılan ihtarnamenin, usulüne uygun tebliğ edilmediğine ilişkin ilk derece mahkemesi gerekçesi isabetli olmakla birlikte icra emrinin iptali ile yetinilmesi gerekirken takibin iptaline karar verilmesi bozmayı gerektirir ise de anılan yanlışlığın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını zorunlu kılmadığından ilk derece mahkemesi kararının düzeltilerek onanması gerekmiştir.
SONUÇ : Alacaklının temyiz itirazlarının kısmen kabulü ile ... Bölge Adliye Mahkemesi .... Hukuk Dairesi'nin 24/02/2021 tarih ve 2021/466 E.- 2021/472 K. sayılı kararının, 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK'nun 364/2. maddesi göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK'nun 373/1. maddeleri uyarınca KALDIRILMASINA, ... 4. İcra Hukuk Mahkemesi .../10/2020 tarih ve 2019/480 E.- 2020/544 K. sayılı kararının hüküm bölümünün 1. bendinde yer alan; "takibin” kelimesinin karar metninden çıkarılmasına, yerine “icra emrinin” kelimesinin yazılmasına, kararın düzeltilmiş bu şekliyle 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK'nun 364/2. maddesinin göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK'nun 370/2. maddesi uyarınca ONANMASINA, harç alınmasına yer olmadığına, dosyanın ilk derece mahkemesine gönderilmesine, kararın bir örneğinin de Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 19/01/2022 gününde oy birliğiyle karar verildi.