Yargıtay 12. Hukuk Dairesi 2021/6450 Esas 2022/831 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi tarafından verilen bir karar için yapılan temyiz başvurusu sonucunda dosya incelendi. Borçlu, taşınmaz ihalelerinin feshi için icra mahkemesine başvurdu ancak başvuru reddedildi. Kanunların belirlediği koşulların yerine getirilmediği için satış işlemlerinde hatalar yapılmıştır. İİK'nun 129. maddesi gereği, satış bedelinin malın tahmin edilen kıymetinin yüzde ellisini, satışı isteyenin alacağına rüçhanı olan diğer alacaklar o malla temin edilmişse bu suretle rüçhanı olan alacakların mecmuundan fazla olması ve paraya çevirme masraflarını aşması gerekmektedir. Birden fazla taşınmazın aynı ilanla satışa çıkarılması halinde, satış bedelinin muhammen bedelin %50'sini ve satış masraflarını karşılayıp karşılamadığının tespiti; toplam paraya çevirme gideri satışı yapılan taşınmaz sayısına bölünmek suretiyle ayrıca müstakil harcamalar var ise bu miktara eklenerek İİK'nun 129. maddesindeki koşullara uygun şekilde satışın gerçekleştirilip gerçekleştirilmediğinin belirlenmesi gerekmektedir. Kararda bahsedilen kanun maddeleri; İİK'nun 129. ve 128. maddeleri, 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK'nun 364/2. maddesinin göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK'nun 373/1. maddesi.

MAHKEMESİ : Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi

Yukarıda tarih ve numarası yazılı Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın müddeti içinde temyizen tetkiki borçlu tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü :
Sair temyiz itirazları yerinde değil ise de;
Borçlunun, asıl ve birleşen dosyalarda altı adet taşınmaz ihalesinin feshi istemiyle icra mahkemesine başvurduğu, İlk Derece Mahkemesince, tüm taşınmazlar yönünden ihalenin feshi isteminin reddi ile para cezasına hükmedildiği, borçlunun istinaf başvurusunun Bölge Adliye Mahkemesince esastan reddine karar verildiği anlaşılmaktadır.
İİK'nun 129. maddesinde, arttırma bedelinin, malın tahmin edilen kıymetinin yüzde ellisini bulması ve satış isteyenin alacağına rüçhanı olan diğer alacaklar o malla temin edilmişse bu suretle rüçhanı olan alacakların mecmuundan fazla olması ve bundan başka paraya çevirme ve paraların paylaştırılması masraflarını aşması gerektiği düzenlemesi yer almaktadır. Satışı istenen taşınmazın kıymetinin takdiri hakkındaki İİK’nun 128. maddesi paraya çevirme başlığını taşıyan III. bölümde bulunmaktadır. Bu nedenle taşınmazın kıymetinin belirlenmesi için yapılan keşif ve bilirkişi masraflarının da tıpkı ilan giderleri gibi paraya çevirme masrafı olarak kabulü gerekir.
Birden fazla taşınmazın aynı ilanla satışa çıkarılması halinde, satış bedelinin muhammen bedelin %50'sini ve satış masraflarını karşılayıp karşılamadığının tespiti; toplam paraya çevirme gideri satışı yapılan taşınmaz sayısına bölünmek suretiyle ayrıca müstakil harcamalar var ise bu miktara eklenerek İİK'nun 129. maddesindeki koşullara uygun şekilde satışın gerçekleştirilip gerçekleştirilmediğinin belirlenmesi şeklindedir.
Somut olayda, dosya eksiklik talebi üzerine Yahyalı İcra Hukuk Mahkemesinden gelen 16.11.2021 tarihli cevabi yazıda, icra dosyasında satışına karar verilen 14 adet taşınmaz için toplam 19.957,40 TL masraf yapıldığının bildirildiği, ancak şikayet konusu taşınmazların tarım arazisi olması sebebiyle inşaat mühendisi bilirkişi için sarfedilen 251,00 TL'nin hesaba katılmaması gerektiği (kaldı ki satış masraflarına tebligat giderlerinin de ilave edilmesi gerekirken edilmediği) dikkate alındığında 1 taşınmaz için 1.407,60 TL satış masrafı yapılmış olduğu, buna göre;
1) 50 parsel sayılı taşınmazın muhammen bedelinin 67.500,00 TL olduğu, muhammen bedelinin %50'si olan 33.750,00 TL'ye bu taşınmaza isabet eden 1.407,60 TL olan satış masrafının eklenmesi halinde, 35.000,00 TL olan ihale bedelinin, hesap edilen 35.157,60 TL'yi karşılamadığı,
2) 56 parsel sayılı taşınmazın muhammen bedelinin 44.100,00 TL olduğu, muhammen bedelinin %50'si olan 22.050,00 TL'ye bu taşınmaza isabet eden 1.407,60 TL olan satış masrafının eklenmesi halinde, 23.000,00 TL olan ihale bedelinin, hesap edilen 23.457,60 TL'yi karşılamadığı,
3) 806 parsel sayılı taşınmazın muhammen bedelinin 7.890,00 TL olduğu, muhammen bedelinin %50'si olan 3.945,00 TL'ye bu taşınmaza isabet eden 1.407,60 TL olan satış masrafının eklenmesi halinde, 4.500,00 TL olan ihale bedelinin, hesap edilen 5.352,00 TL'yi karşılamadığı,
4) 898 parsel sayılı taşınmazın muhammen bedelinin 35.830,00 TL olduğu, muhammen bedelinin %50'si olan 17.915,00 TL'ye bu taşınmaza isabet eden 1.407,60 TL olan satış masrafının eklenmesi halinde, 19.000,00 TL olan ihale bedelinin, hesap edilen 19.322,60 TL'yi karşılamadığı,
5) 1489 parsel sayılı taşınmazın muhammen bedelinin 44.190,00 TL olduğu, muhammen bedelinin %50'si olan 22.095,00 TL'ye bu taşınmaza isabet eden 1.407,60 TL olan satış masrafının eklenmesi halinde, 23.000,00 TL olan ihale bedelinin, hesap edilen 23.502,60 TL'yi karşılamadığı anlaşılmaktadır.
İİK'nun 129/1. maddesi gereğince bu husus tek başına ihalenin feshi nedeni olduğu gibi, mahkemece de re’sen gözetilmelidir.
O halde, Bölge Adliye Mahkemesince; 50, 56, 806, 898 ve 1489 parsel sayılı taşınmazlar yönünden şikayetin kabulü ile ihalenin feshine karar verilmesi gerekirken, tüm taşınmazlar yönünden istemin reddi yönünde hüküm tesisi isabetsizdir.
SONUÇ : Borçlunun temyiz isteminin kısmen kabulü ile yukarıda yazılı nedenlerle 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK'nun 364/2. maddesinin göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK'nun 373/1. maddesi uyarınca, Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi'nin 25.05.2021 tarih ve 2021/751 E.-2021/761 K. sayılı kararının KALDIRILMASINA, Yahyalı İcra Hukuk Mahkemesi'nin 01.02.2021 tarih ve 2018/12 E. - 2021/10 K. sayılı kararının BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, dosyanın İlk Derece Mahkemesi'ne, kararın bir örneğinin de Bölge Adliye Mahkemesi'ne gönderilmesine, 31.01.2022 tarihinde oybirliği ile karar verildi.