Yargıtay 12. Hukuk Dairesi 2021/13293 Esas 2022/828 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Bölge Adliye Mahkemesi'nin verdiği karar, bir bankanın alacak tahsilatı için genel haciz yoluyla ilamsız icra takibi başlatmasıyla ilgilidir. Borçlu şirket tarafından takibin iptali istemiyle yapılan başvuru sonucunda, İlk Derece Mahkemesi takibin iptaline karar vermiştir. Ancak alacaklı banka, bu karara itiraz etmiş ve Bölge Adliye Mahkemesi istinaf talebini kabul ederek kararı kaldırmıştır. Borçlular ise bu karara temyiz yoluna başvurmuşlardır.
Daire, İcra ve İflas Kanunu'nun 45. maddesi uyarınca, bir alacağın rehin tutarı ile karşılanamayacağı durumlarda alacaklının genel haciz yoluyla takip yapmasına bir engel bulunmadığını belirtmiştir. Ancak asıl borçlu şirket için ipotek limitlerinin toplamının alacak miktarını karşılamadığı anlaşıldığından, takibin iptaline karar verilmiştir.
Kararın kanuni dayanağı, İcra ve İflas Kanunu'nun 45. maddesi, Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 364/2. maddesi (5311 sayılı Kanun tarafından değiştirilmiştir) ve Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 373/2. maddesidir.

MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi .... Hukuk Dairesi

Yukarıda tarih ve numarası yazılı Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın müddeti içinde temyizen tetkiki alacaklı ve borçlular tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü :
1) Alacaklının temyiz itirazlarının incelenmesinde;
Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararında yazılı gerekçelere göre yerinde bulunmayan temyiz itirazlarının REDDİNE,
2) Borçluların temyiz itirazlarına gelince;
Sair temyiz itirazları yerinde değil ise de;
Alacaklı banka tarafından, borçlular... ... Ltd. Şti, ... ve ... hakkında genel kredi sözleşmesinden kaynaklanan 1.937.578,78 TL alacağın tahsili için genel haciz yolu ile (7 örnek) ilamsız icra takibi başlatıldığı, borçluların sair şikayetlerinin yanı sıra alacağın ipotekle temin edildiğini, ipoteğin paraya çevrilmesi için başlatılan takibin sonucunun beklenmesi gerektiğini ileri sürerek takibin iptali istemi ile icra mahkemesine başvurdukları, İlk Derece Mahkemesi kararı ile takibin iptaline karar verildiği, alacaklı tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince, istinaf talebinin kabulü ile mahkeme kararının kaldırılmasına, şikayetin reddine karar verildiği, tüm borçlular tarafından temyiz yoluna başvurulduğu, Dairemizin 24.06.2021 tarih 2021/1478-6918 E.K. sayılı bozma ilamı ile asıl borçlu şirketin temyiz itirazları maddi hataya müsteniden değerlendirilmeksizin diğer borçluların temyiz itirazları kısmen kabul edilerek ... yönünden ipotek teminat limit miktarı olan 500.000,00 TL yönünden; ... yönünden ise ipotek teminat limit miktarı olan 200.000,00 TL yönünden takibin iptaline karar verilmesi gerektiğinden kararın bozulduğu, Bölge Adliye Mahkemesince bozmaya uyularak yapılan yargılama sonucunda; şikayetin kısmen kabulü ile, ... İcra Dairesi'nin 2018/3532 Esas sayılı dosyasından başlatılan takibin borçlu ... hakkında ipotek teminat limit miktarı olan 500.000,00 TL yönünden; borçlu ... hakkında ipotek teminat limit miktarı olan 200.000,00 TL yönünden iptaline, fazlaya ilişkin taleplerin reddine karar verildiği anlaşılmaktadır.
İİK.'nun 45. maddesi asıl borçlular ile ilgili olarak düzenlenmiş olup, alacağı rehinle temin edilen bir kimsenin “rehni veren” hakkında doğrudan doğruya genel haciz yolu ile takibe geçmesini önlemekte ve rehinle temin edilmiş bir alacağın borçlusu iflasa tâbi şahıslardan olsa bile, alacaklının yalnız rehnin paraya çevrilmesi yoluyla takip yapabileceğine ilişkin bulunmaktadır. Bir diğer anlatımla, İİK.'nun 45. maddesi asıl borçlu için getirilmiş bir kural olup, kefiller hakkında uygulanmaz. Öte yandan, Hukuk Genel Kurulunun 18/4/2001 tarih ve 2001/12-354 Esas, 2001/367 Karar sayılı ilamında açıklandığı üzere alacağın rehin tutarı ile karşılanamayacağının anlaşılması ve bunun belirgin olması durumunda tahsilde tekerrür olmamak kaydı ile alacaklının asıl kredi borçlusu hakkında haciz yolu ile takip yapmasına bir engel bulunmamaktadır.
Somut olayda, 14/06/2017 tarih ve 1466 yevmiye nolu ipotek resmi senedinde ... adına kayıtlı taşınmaz üzerine ... T.A.Ş. lehine gerek... San. ve Tic. Ltd. Şti. firmasının gerekse kendisinin her türlü sözleşmeden, kefaletinden ..., bankaya karşı doğmuş ve doğacak tüm borçlarını karşılamak üzere 500.000,00 TL bedelli ipotek tesis ettiği, 09/06/2017 tarih ve 1443 yevmiye nolu ipotek resmi senedinde ise ... adına kayıtlı taşınmaz üzerine ... T.A.Ş. lehine gerek... San. ve Tic. Ltd. Şti. firmasının gerekse kendisinin her türlü sözleşmeden, kefaletinden ..., bankaya karşı doğmuş ve doğacak tüm borçlarını karşılamak üzere 200.000,00 TL bedelli ipotek tesis edildiği, ... İcra Müdürlüğü'nün 2018/3530 Esas sayılı dosyası üzerinden 04/.../2018 tarihinde ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla takip başlatıldığı anlaşılmaktadır.
Buna göre, asıl kredi borçlusu şirket yönünden takibe konu alacağın, rehin tutarı ile karşılanamayacağının belirgin bir şekilde anlaşıldığı ve ipotek limiti ile karşılanamayacağı açık olan kısım için alacaklının İİK.'nun 45. maddesine başvurma zorunluluğu olmadan tahsilde tekerrür olmamak kaydı ile genel haciz yoluyla takip yapabileceği anlaşılmakla, asıl borçlu şirket yönünden de ipotek limitleri toplamı olan 700.000,00 TL alacak miktarı yönünden takibin iptaline karar verilmesi gerekli iken, Dairemizin 24.06.2021 tarih 2021/1478-6918 E.K. sayılı bozma ilamında asıl borçlu şirketin temyiz itirazları maddi hataya müsteniden değerlendirilmeksizin yalnızca kredi sözleşmesinin kefili olan borçlular yönünden karar verilmiş olduğundan Bölge Adliye Mahkemesi kararının bu nedenle yeniden bozulması gerekmiştir.
SONUÇ : Borçlulardan... ... Ltd. Şti'nin temyiz itirazlarının kısmen kabulü ile ... Bölge Adliye Mahkemesi .... Hukuk Dairesi'nin 22/09/2021 tarih, 2021/2002 E. - 2021/2053 K. sayılı kararının yukarıda yazılı nedenlerle, 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK'nun 364/2. maddesi göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK'nun 373/2. maddeleri uyarınca (BOZULMASINA), peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, dosyanın Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 31.01.2022 tarihinde oybirliği ile karar verildi.