Yargıtay 12. Hukuk Dairesi 2021/13303 Esas 2022/938 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi, şikayetçilerin taşınmaz ihalelerinin feshi istemiyle ilgili olarak İcra Mahkemesi'ne başvurduğunu ve mahkemece ihalelerin kısmen kabul edilip kısmen reddedildiğini belirtmiştir. Ancak, kararda yapılan incelemede şikayetçilerin ihalelerle ilgili aktif husumet ehliyetlerinin bulunmadığı ve hukuki yarar yokluğundan reddedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır. Ayrıca, istinaf başvurularının değerlendirmesi de tutarsızlıklar içermektedir. Bu nedenle alacaklının temyiz itirazları kabul edilirken, şikayetçinin temyiz itirazları kısmen kabul edilmiştir. 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK'nun 364/2. maddesi ve 6100 sayılı HMK'nun 373/2. maddesi gereği karar bozulmuştur.

MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi
DAVACILAR : Borçlular : ..., ...

Yukarıda tarih ve numarası yazılı Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın müddeti içinde temyizen tetkiki borçlular ve alacaklı tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü :
1- Şikayetçi borçlu ...’nun temyiz itirazlarının incelenmesinde;
Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararında yazılı gerekçelere göre yerinde bulunmayan temyiz itirazlarının REDDİNE,
2- Şikayetçi borçlu ...’nun temyiz itirazlarının incelenmesinde;
Sair temyiz itirazları yerinde değil ise de;
Şikayetçi borçluların 21/10/2020 tarihli taşınmaz ihalelerinin feshi istemi ile icra mahkemesine başvurdukları, İlk Derece Mahkemesince;
"Şikayetçi ... yönünden şikayetin kabulüne,... ili ... ilçesi ... Mah. 8251 parsel sayılı 14 ve 12 bağımsız bölüm numaralı taşınmazlara ilişkin olarak ... İcra Müdürlüğünün 2019/266 talimat sayılı dosyasında 21/10/2020 tarihinde yapılan ihalelerin feshine,
Şikayetçi ... yönünden şikayetin Kısmen Kabülü ile ... ili ... ilçesi ... Mah. 8251 parsel sayılı 12 bağımsız bölüm numaralı taşınmaza ilişkin olarak ... İcra Müdürlüğünün 2019/266 talimat sayılı dosyasında 21/10/2020 tarihinde yapılan ihalenin feshine, sair şikayetlerin reddine,
Şikayetçi ...'nun İİK'nun 134/2. maddesi gereğince ihale bedeli olan 151.500,00 TL.'nin %10'u oranında para cezası ile cezalandırılmasına" hükmedildiği,
Şikayetçi borçlular ile alacaklının istinaf yoluna başvurması üzerine Bölge Adliye Mahkemesince;
"1-... vekilinin istinaf başvurusunun HMK'nın 353/1-b.1 maddesi gereğince esastan reddine,
2-Alacaklı ihale alıcısı .... vekilinin istinaf başvurusunun kısmen kabulü ile ... İcra Hukuk Mahkemesi'nin 2020/31 Esas 2021/6 Karar sayılı kararının kaldırılmasına,
3- a-Davacılar ... ve ...'nun ... İli ... İlçesi ... Mahallesi 8231 parsel 14 nolu bağımsız bölümün ihalesinin feshine ilişkin şikayetlerinin hukuki yarar yokluğundan reddine,
Bu ihale yönünden işin esasına girilmediğinden davacılar aleyhine para cezası verilmesine yer olmadığına,
b-Davacı ...'nun ... İli ... İlçesi ... Mahallesi 8231 parsel 12 nolu bağımsız bölümün ihalesinin feshine ilişkin şikayetinin reddine,
İhale bedelinin %10'u oranında 7.100,00 TL para cezasının davacı ...'ndan alınarak hazineye irad kaydına,
c-Davacı ...'nun ... İli ... İlçesi ... Mahallesi 8231 parsel 12 nolu bağımsız bölümün ihalesinin feshine ilişkin şikayetinin kabulü ile,
... İcra Dairesinin 2019/266 talimat sayılı dosyasında ... İli ... İlçesi ... Mahallesi 8231 parsel 12 nolu bağımsız bölümün satışına ilişkin 21/10/2020 tarihinde yapılan ihalenin feshine" karar verildiği anlaşılmaktadır.
İİK' nın 134.maddesinin 2. fıkrasında; "İhalenin feshini, Borçlar Kanunu'nun 226. maddesinde yazılı sebepler de dahil olmak üzere, yalnız satış isteyen alacaklı, borçlu, tapu sicilindeki ilgililer ve pey sürmek suretiyle ihaleye iştirak edenlerin" isteyebileceği hususu düzenlendikten sonra, aynı fıkrada ayrıca "...talebin reddine karar verilmesi halinde icra mahkemesi davacıyı feshi istenilen ihale bedelinin yüzde onu oranında para cezasına mahkum eder. Ancak işin esasına girilmemesi nedeniyle talebin reddi halinde para cezasına hükmolunamaz" hükmüne yer verilmiştir.
Somut olayda, ... İcra Müdürlüğü'nün 2019/24267 Esas sayılı icra takip dosyasında alacaklı banka tarafından, kredi sözleşmesinin asıl borçlusu ... ile ipotekli taşınmazların malikleri üçüncü kişiler ... ve ... aleyhine ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla ilamlı icra takibine başlandığı, şikayetin ipotekli takip konusu taşınmazlardan 8231 parsel 12 numaralı bağımsız bölüm ve 8231 parsel 14 numaralı bağımsız bölümlere ilişkin olduğu ve bu taşınmazların maliki olan şikayetçilerin kredi sözleşmesinin asıl borçluları olmayıp, sadece asıl borçlu lehine taşınmazlarını ipotek veren taşınmaz malikleri olarak takipte yer aldıkları görülmektedir.
İpotek maliklerinin kendi taşınmazları için ihalenin feshi talebinde bulunabileceği dikkate alındığında şikayetçi ...’nun maliki olduğu 8231 parsel 14 numaralı bağımsız bölüm yönünden işbu şikayette aktif husumet ehliyetinin bulunduğunun kabulü gerekir.
Ancak; ihalenin feshi şikayetine konu 8231 parsel 12 numaralı bağımsız bölüm yönünden yapılan incelemede,bahsi geçen 12 numaralı bağımsız bölüm malikinin şikayetçi ... olmadığı, dolayısıyla şikayetçi ... yönünden, 8231 parsel 12 numaralı bağımsız bölüm hakkında ihalenin feshi isteminin, aktif husumet yokluğundan reddi ile para cezasına yer olmadığına hükmedilmesi gerekirken işin esasına girilerek yazılı şekilde hüküm tesisi doğru görülmemiştir.
3-Alacaklının temyiz itirazlarına gelince;
Bölge Adliye Mahkemesince, şikayetçi ...’nun 8231 parsel 12 numaralı bağımsız bölüm yönünden ihalenin feshi talebinin kabulü ile ihalenin feshine karar verilmiş ise de; dosyanın incelenmesinde ...’nun ipotekli taşınmazın eski maliki olup ihale tarihinden ve hatta satış karar tarihinden önce 16.10.2019 tarihinde bahsi geçen taşınmazın ... İri’ye satılmış olduğu ve yine şikayetçi ...’nun 8231 parsel 14 numaralı bağımsız bölüm yönünden ihalenin feshi talebi Bölge Adliye Mahkemesince hukuki yarar yokluğundan reddedilmiş ise de; ihale tarihi olan 21.10.2021 itibariyle şikayetçi ...’nun 8231 parsel 14 numaralı bağımsız bölüm ile hiçbir ilgisinin bulunmadığı dolayısıyla şikayetçi ...’nun artık şikayete konu her iki taşınmaz yönünden de ipotekli taşınmaz maliki olmadığı gibi tapu sicilindeki ilgili ya da ihaleye pey süren kişi de
olmadığı görülmekle Bölge Adliye Mahkemesince ...’nun ihalenin feshi şikayetinin her iki taşınmaz yönünden de aktif husumet ehliyeti yokluğundan reddi gerekirken yanılgı değerlendirmeyle yazılı şekilde hüküm tesisi isatbetsizdir.
Öte yandan, kabule göre de; Bölge Adliye Mahkemesi kararının hüküm kısmının 1 numaralı bendinde; "...Davacı ... vekilinin istinaf başvurusunun HMK'nın 353/1-b.1. maddesi gereğince ESASTAN REDDİNE,” denildikten sonra 3 numaralı bendin (a) fıkrasında aynı kişi hakkında “ ... 8231 parsel 14 numaralı bağımsız bölümün ihalesinin feshine ilişkin şikayetin hukuki yarar yokluğundan reddine,...” şeklinde HMK. nın 359/2. maddesine aykırı olarak hüküm oluşturulması kendi içerisinde çelişki uyandırmakta olup, infazında şüphe ve tereddüt uyandıracak şekilde istinaf başvurusu “esastan reddedildikten” sonra bu defa işin esasına girilerek şikayetçinin lehine olacak şekilde şikayetin hukuki yarar yokluğundan reddine karar verilmesi de yerinde görülmemiştir.
SONUÇ: Alacaklının temyiz itirazlarının kabulü, şikayetçi Mahmut Cemiloğlunun temyiz itirazlarının ise kısmen kabulü ile ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi’nin 12.10.2021 tarih ve 2021/1662 E. - 2021/2332 K. sayılı kararının yukarıda yazılı nedenlerle, 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK'nun 364/2. maddesi göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK'nun 373/2. maddeleri uyarınca (BOZULMASINA), peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 01/02/2022 tarihinde oybirliği ile karar verildi.