Esas No: 2006/21-320
Karar No: 2006/364
Karar Tarihi: 07.06.2006
Yargıtay Hukuk Genel Kurulu 2006/21-320 Esas 2006/364 Karar Sayılı İlamı
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Tokat İş Mahkemesi
TARİHİ : 11/04/2006
NUMARASI : 2006/141-299
Taraflar arasındaki “tespit” davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; Tokat İş Mahkemesi’nce davanın kısmen kabul-kısmen reddine dair verilen 1.9.2005 gün ve 2004/759-2005/1225 sayılı kararın incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 21.Hukuk Dairesi’nin 27.12.2005 gün ve 2005/11966-14112 sayılı ilamıyla;(....1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillere ve kanuni gerektirici sebeplere göre davalı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddine.
2-Davacı, ölen eşi S.. K..ün 01.04.1995-28.11.2000 tarihleri arasında 2926 sayılı Yasaya tabi sigortalı olduğunun ve ölüm tarihi itibariyle; ölüm aylığı almaya hak kazandığının tesbitini istemiştir.
Mahkemece verilen ölen eşin 01.05.1996-28.11.2000 tarihleri arasında tarım Bağ-Kur sigortalısı olduğunun tesbiti yönündeki kararı yerinde ise de; davacının ölüm aylığına hak kazandığına ilişkin hüküm doğru bulunmamıştır.
Davanın dayanağını oluşturan 2926 sayılı Yasa’nın 23/a maddesinde yer alan “üç tam yıl” ibaresini “beş tam yıl” olarak değiştiren 619 sayılı Kanun Hükmündeki Kararnamenin 19 maddesi Anayasa Mahkemesinin iptal kararı ile 08.08.2001 günü yürürlükten kaldırılmıştır. 02.08.2005 ‘te 08.08.2001 tarihinden geçerli olmak üzere yürürlüğe giren 4956 sayılı Yasa’nın 24.07.2003 tarihli 4956 sayılı Yasa’nın 54. maddesinde 1479 sayılı Bağ-Kur Yasası’nın ikinci kısım dördüncü bölümünde yer alan maddelerin tamamının yer aldığı bir kısım hükümlerin 2926 sayılı Kanuna tabi sigortalılar hakkında da uygulanacağı bildirilmiş, böylece 4956 sayılı Yasa’nın 56.maddesi ile 2926 sayılı Yasa’nın 23. maddesi 24.07.2003 tarihinden itibaren yürürlükten kaldırılmıştır. Ancak 4956 sayılı Yasa’nın 21.maddesi ile 1479 sayılı Yasa’nın 41 maddesi 2. kez düzenlenerek ölüm aylığı hak kazanabilmek için 5 tam yıl sigorta primi ödeme koşulu yeniden metinde yer almıştır. Bu madde 08.08.2001 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere 02.08.2003 yürürlüğe girmiştir.
4956 sayılı Yasa’nın bazı maddelerinin 619 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin yürürlükten kalkma tarihi olan 08.08.2001’den itibaren yürürlükten girmiş bulunması, birçok maddesinin ise 02.08.2003’den itibaren yürürlüğe girmiş olması nedeniyle 41. maddedeki uygulamada duraksama yaşanmıştır. Bu dönem için sigortalıların hak sahiplerine 3 ve 5 tam yıl olmak üzere iki ayrı uygulama yapıldığı görülmüştür.
Oluşan eşitsizliği ortadan kaldırılmak amacıyla 1479 sayılı Yasa’nın 41.maddesinin ilk fıkrasının yürürlüğe giriş maddesi olan 57/b maddesinin iptal için 11.03.2004 tarihinde Anayasa Mahkemesine 3 kez iptal başvurusunda bulunulmuş ve geriye dönük olarak yürürlüğe girmeye ilişkin yürürlük maddesi Anayasa Mahkemesince iptal edilmiştir.
Somut olayda davacının murisinin ölüm tarihi itibariyle 3 tam yıl prim öde koşuluna tabi tutulması isabetlidir.
Ancak yaşlılık aylığı bağlanabilmesi için davacı eşinin sigortalı sayıldığı 01.05.1996-28.11.2000 tarihleri arasındaki süreye ilişkin prim borcunun 02.08.2003 tarihinden önce ödenmiş olması yasal zorunluluktur. Dosya içerisindeki bilgilerden; Mahkemenin bu konuda araştırma yapmadığı anlaşılmaktadır. Davacının; prim borçları var ise bu borcu 02.08.2003 tarihinden önce yatırılmışsa, yatırdığı tarihi takip eden aybaşından itibaren ölüm aylığına hak kazanabileceği gözardı edilerek ve tarih dahi belirtilmeden bu yönde bir tesbit kararı verilmesi usul ve yasaya aykırıdır.
O halde, davalı kurumun bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.....)gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda; mahkemece önceki kararda direnilmiştir.
TEMYİZ EDEN :Davalı vekili
HUKUK GENEL KURULU KARARI
Hukuk Genel Kurulu’nca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:
Dava, davacı murisinin Tarım Bağ-Kur sigortalısı olduğunun ve ölüm aylığına hak kazanıldığının tespiti istemine ilişkindir.
Yerel mahkemece; “davacının murisinin Kuruma tescilinin bulunmaması, henüz hiç prim ödememiş olması, ölüm aylığı bağlanması hususunda kuruma yapılmış bir talebin ve kurum tarafından verilmiş ret kararının bulunmaması nedeniyle davacının ölüm aylığına hak kazandığının tespitine ilişkin talebin reddine karar vermek gerektiği kanaatine varıldığı” belirtilerek; davacının murisinin (01.05.1996-28.11.2000) tarihleri arasında zorunlu tarım Bağ Kur Sigortalısı olduğunun tespitine, fazlaya ilişkin talebin reddine, davacının ölüm aylığı almaya hak kazandığının tespitine karar verilmesi talebinin reddine karar verilmiştir.
Yerel mahkemenin kararı davalı Bağ-Kur vekili tarafından temyiz edilmektedir.
Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dosyadaki tutanak ve kanıtlara, mahkeme kararında açıklanan gerektirici nedenlere ve özellikle temyiz edenin sıfatına ve yerel mahkeme hükmünün içeriğine göre delillerin değerlendirilmesinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, usul ve yasaya uygun bulunan direnme kararının onanması gerekir.
SONUÇ: Davalı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile direnme kararının yukarıda açıklanan gerekçelerle ONANMASINA, 07.06.2006 gününde oybirliği ile karar verildi.