Yargıtay 12. Hukuk Dairesi 2021/8372 Esas 2022/1235 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Bir alacaklı, kambiyo senetleri üzerinden borcunu tahsil etmek için haciz yoluyla takip başlatmıştır. Ancak daha sonra aynı borç için ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla ilamlı icra takibi de başlatılmıştır. Tercih hakkını kullanarak haciz yoluyla takip başlatan alacaklı, aynı borç için ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla takip yapamaz. Bu nedenle, İlk Derece Mahkemesi borçluların şikayeti üzerine, ilamlı icra takibinin iptaline karar vermiş ve Bölge Adliye Mahkemesi ise bu kararı esastan reddetmiştir.
İİK'nin 45. maddesi, rehinle temin edilmiş bir alacağın yalnızca rehnin paraya çevrilmesi yoluyla takip edilebileceğini, kambiyo senetleri için ise İİK'nun 167. maddesindeki hükmün geçerli olduğunu belirtmektedir. Buna göre, kambiyo senetleri üzerinden borç tahsil eden alacaklılar, tercih hakkını kullanarak aynı borç için ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla takip yapamazlar. Bu konuda süresiz şikayet hakkı bulunmaktadır. (Prof. Dr. L. ..., Doç. Dr. ..., Dr. Öğretim Üyesi ..., İcra ve İflas Hukuku, Ocak 2022, s. 318, 319).
Detaylı Kanun Maddeleri: İİK'nin 45. maddesi, rehinle temin edilmiş bir alacağın yalnızca rehnin paraya çevrilmesi yoluyla takip edilebileceğini belirtmektedir. İİK'nun 167. maddesi ise, kambiyo senetleri için özel düzenlemeler içermektedir. Buna göre, kambiyo senetleri üzerinden borç tahsil eden alacaklılar, tercih hakkını kullanarak aynı borç için ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla takip yapamazlar.

MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi

Yukarıda tarih ve numarası yazılı Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın müddeti içinde temyizen tetkiki borçlular tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü :
... 12. İcra Müdürlüğü'nün 2019/16873 Esas sayılı takip dosyası ile başlatılan ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla ilamlı icra takibinde, borçluların, aynı alacağın tahsili için daha önce ... 27. İcra Müdürlüğü'nün 2019/14670 Esas sayılı dosyası ile bonoya dayalı olarak kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile takip yapıldığını, alacaklının tercih hakkını bu takipten yana kullandığını ileri sürerek takibin iptali istemiyle icra mahkemesine başvurduğu, İlk Derece Mahkemesince; şikayetin kabulü ile takibin iptaline karar verildiği, hükmün alacaklı tarafından istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesince; aynı alacağa ilişkin olarak kambiyo senetlerine mahsus haciz yoluyla takip yanında bu takiple tahsilde tekerrür olmamak kaydıyla ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla takibe geçilmesinde yasal engel bulunmadığı gerekçesi ile istinaf başvurusunun kabulüne, mahkeme kararının kaldırılmasına ve şikayetin reddine karar verildiği anlaşılmaktadır.
İİK'nin 45. maddesinde; rehinle temin edilmiş bir alacağın borçlusunun iflasa tabi şahıslardan olsa bile alacaklının yalnız rehnin paraya çevrilmesi yoluyla takip yapabileceği, poliçe ve emre muharrer senetlerle çekler hakkındaki İİK’nun 167. madde hükmünün mahfuz olduğu, aynı kanunun 167. maddesinde ise; alacağı çek, poliçe veya emre muharrer senede müstenit olan alacaklının, alacak rehinle temin edilmiş olsa bile kambiyo senetlerine mahsus haciz yoluyla takipte bulunabileceği düzenlenmiştir.
Somut olayın incelenmesinde; 05.11.2019 tarihinde başlatılan ... 27. İcra Dairesi’nin 2019/14670 Esas sayılı takip dosyasında; alacaklı tarafından ... Turizm ... Ltd. Şti, ... ve ... hakkında kambiyo senetlerine mahsus haciz yoluyla icra takibi başlatıldığı, bundan sonra 16/12/2019 tarihinde ... 12. İcra Dairesi’nin 2019/16873 Esas sayılı takip dosyası ile kredi borçlusu ... Turizm ... Ltd. Şti. ile ipotek verenler ... ve ... hakkında hakkında ipoteğin paraya çevrilmesi yolu ile ilamlı icra takibi başlatıldığı, takip talebinde "... 27. İcra Müdürlüğü'nün 2019/14670 Esas sayılı dosyası ile tahsilde tekerrür olmamak kaydıyla tahsili” ibarelerinin bulunduğu, cevap dilekçesinde de aynı alacağın tahsili için tahsilde tekerrür olmamak kaydıyla takip başlatıldığının beyan edildiği görülmüştür.
Her ne kadar yukarıda anılan kanun hükümleri uyarınca borç ipotek ile temin edilmiş olsa bile elinde kambiyo senedi bulunan alacaklı, kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile takip yapabilirse de tercih hakkını bu takip türünden yana kullanmış ise aynı borca ilişkin olarak ipoteğin paraya çevrilmesi yolu ile takip yapamaz. Bu husus süresiz şikayete tabidir. (Prof. Dr. L. ..., Doç. Dr. ..., Dr. Öğretim Üyesi ..., İcra ve İflas Hukuku, Ocak 2022, s. 318, 319).
O halde, İlk Derece Mahkemesince, şikayetin kabulü ile asıl borçlu şirket ve zorunlu takip arkadaşı konumunda olan ipotek verenler hakkında başlatılan ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla ilamlı icra takibinin iptaline karar verilmesi yerinde olup, Bölge Adliye Mahkemesince, istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsizdir.
SONUÇ:
Borçluların temyiz itirazlarının kabulü ile, ... Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesinin 09.06.2021 tarih ve 2020/2255 E. - 2021/1572 K. sayılı kararının yukarıda yazılı nedenlerle, 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK'nun 364/2. maddesi göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK'nun 373/2. maddeleri uyarınca BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesi’ne gönderilmesine, 07.02.2022 gününde oy birliğiyle karar verildi.