Yargıtay 12. Hukuk Dairesi 2022/376 Esas 2022/1638 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Ticaret Mahkemesi tarafından verilen bir karar, itirazen incelenmek üzere Hukuk Dairesi'ne gönderilmiştir. Kararda, bir şirketin adli yardım talebinin reddedildiği ve bu kararın yasaya uygun olduğu belirtilmiştir. Adli yardım, ödeme gücünden yoksun olan bireylere parasal kolaylıklar sağlayarak haklarını savunabilmelerine olanak tanır. Adli yardım talebinin şartları ödeme gücü yetersizliği ve talebin dayanaktan yoksun olmamasıdır. Adli yardımdan gerçek kişiler yararlanabilirken, kamuya yararlı dernek ve vakıflar dışındaki tüzel kişilerin adli yardımdan yararlanması mümkün değildir. Kanun maddeleri, HMK'nın 334 ve devamı maddelerinde düzenlenmiştir.

MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi

Yukarıda tarih ve numarası yazılı mahkeme kararı Dairemize gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü :
... .... Asliye Ticaret Mahkemesi’nce verilen 06/04/2016 tarih ve 2015/338 Esas, 2016/222 Karar nolu kararının davalı ... Yol ... ... İnşaat ... A.Ş. tarafından adli yardım talepli olarak temyiz edilmesi üzerine, ... .... Hukuk Dairesi’nin 13/09/2021 tarih 2021/5088 E.-2021/5449 K. sayılı kararıyla davalı şirketin adli yardım talebinin reddine karar verildiği, kararın itirazen incelenmesinin davalı şirket vekili tarafından istenilmesi üzerine dosyanın HMK’nun 337. maddesi uyarınca Dairemize gönderildiği anlaşılmıştır.
Sosyal hukuk devletinin bir gereği olarak kabul edilmiş olan adli yardım, ekonomik bakımdan yetersiz olan kimselere, yargı organları önünde haklarını arayabilmeleri veya savunma yapabilmeleri için parasal kolaylıklar sağlanması anlamına gelir. Bu anlamdaki kolaylıklar yargılama giderlerinden muafiyet ve ücretsiz hukuki yardım sağlanması yoluyla gerçekleştirilebilir (... H./ ... M./ ... M./... H.: ... ... Hukuku, ... III, ... 2017, s. 2410-2411).
Adli yardım 6100 sayılı HMK'nın 334 ve devamı maddelerinde düzenlenmiştir. Anılan maddelere göre adli yardımın şartları “ödeme gücünden yoksun olma” ve “talebin açıkça dayanaktan yoksun olmaması”dır. Adli yardım isteğinde bulunan kimsenin, kendisi ve ailesinin geçimini önemli ölçüde zor duruma düşürmeksizin gereken yargılama giderlerini kısmen veya tamamen ödeme gücünden yoksun olması gerekir (m. 334/1). Adli yardım talebinde bulunan kimsenin yargılama giderlerini karşılayabilecek durumda olmadığını gösteren mali durumuna ilişkin belgeleri de mahkemeye ibraz etmesi gerekir (m. 336/2).
Adli yardım talebinde bulunanın ödeme gücünden yoksun olup olmadığı bu belgeler incelenerek belirlenecektir. Ayrıca HMK'nın 334/1. maddesi hükmünce gerçek kişilerin adli yardımdan istifade etmesi mümkün olup, 334/2. maddesinde öngörülen kamuya yararlı dernek ve vakıflar dışındaki tüzel kişilerin kural olarak adli yardımdan yararlandırılması mümkün değildir. (... Hukuk Genel Kurulu 2020/14-349 Esas, 2020/754 Karar no ve 13/10/2020 tarihli kararı)
Somut olay incelendiğinde; adli yardım isteminde bulunan davalı ticaret şirketi olup 6100 sayılı HMK'nın 334/2. maddesinde adli yardımdan yararlanabilecek tüzel kişilerden olmadığından ... .... Hukuk Dairesi'nin adli yardım talebinin reddine ilişkin kararı yasaya uygun olup itirazının reddine karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Davalı şirket vekilinin yerinde görülmeyen itirazlarının HMK’nun 337/2. maddesi gereğince REDDİNE, 14/02/2022 gününde oybirliği ile kesin olarak karar verildi.