Yargıtay 12. Hukuk Dairesi 2022/1790 Esas 2022/2114 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Borçlu, ödemeyi ihlal suçu işlediği gerekçesiyle 3 ay hapis cezası aldı. Ancak ceza Genel Kurulu'nun 2009/16.HD-188 Esas, 2009/205 Karar sayılı ilamına göre, ilk taksit ödenmediği için verilen ceza tamamının infazı halinde, takip eden taksitlerin ödenmemesi durumunda artık borçlunun cezalandırılması olanağı kalmayacaktır. Bu nedenle sanık hakkında aynı fiil sebebiyle açılan mükerrer davanın reddine karar verilmelidir. 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu'nun \"Borçlunun ödeme şartını ihlali halinde ceza\" başlıklı 340. maddesi uyarınca, alacaklının muvafakati ile icra dairesinde kararlaştırılan borcu ödeme şartını, makbul bir sebep olmaksızın ihlal eden borçlunun, alacaklının şikâyeti üzerine, üç aya kadar tazyik hapsine karar verilir. Ancak, bir borçtan dolayı tazyik hapsinin süresi üç ayı geçemez.

Borçlunun ödeme şartını ihlâl suçundan sanık ...'in, 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu'nun 340. maddesi gereğince 3 aya kadar tazyik hapsi ile cezalandırılmasına ilişkin ... 2. İcra Ceza Mahkemesinin 19/04/2019 tarihli ve 2018/1080 esas, 2019/411 sayılı kararı aleyhine ... Bakanlığı'nın 10/01/2022 gün ve 94660652-105-07-14184-2021-Kyb sayılı kanun yararına bozma istemini içeren yazısı ekindeki dava dosyası ... Cumhuriyet Başsavcılığının 27/01/2022 gün ve KYB- 2022/6647 sayılı ihbarnamesi ile Dairemize gönderilmekle okundu.
Anılan ihbarnamede;
Dosya kapsamına göre, anılan sanığın ... 7. İcra Müdürlüğünün 2018/8057 esas sayılı dosyasında mevcut 04/09/2018 tarihli taahhütnamede yer alan toplam borcunun 55.101,37 Türk lirası olarak belirlendiği, söz konusu borcun ilk taksidinin 28/09/2018 tarihinde ödeneceğinin taahhüt edildiği, ancak ilk taksitin ödenmemesi sebebiyle 01/10/2018 tarihinde yapılan şikayet üzerine ... 2. İcra Ceza Mahkemesinin 03/05/2019 tarihli ve 2018/897 esas, 2019/458 sayılı kararıyla sanığın 3 aya kadar tazyik hapsi ile cezalandırılmasına karar verildiği ve anılan karara yönelik itirazın reddine dair ... 3. İcra Ceza Mahkemesinin 08/08/2019 tarihli ve 2019/109 değişik iş sayılı kararı ile kesinleştiği anlaşılmakla,
İncelemeye konu olan dosyada, alacaklı-müşteki vekilinin 16/11/2018 tarihli şikayet dilekçesinde 30/10/2018 tarihli olan 2. taksitin ödenmemesi sebebiyle ... 2. İcra Ceza Mahkemesi tarafından bu kez 2018/1080 esasına kaydedilerek tensibinin düzenlendiği ve Mahkemesince 19/04/2019 tarihli ve 2018/1080 esas, 2019/411 sayılı kararıyla sanığın bir kez daha 3 aya kadar tazyik hapsi ile cezalandırılmasına karar verildiği ve 02/09/2019 tarihinde kesinleştiği, her iki dava konusu olayın ve taraflarının aynı borca ilişkin olduğu,
2004 sayılı Kanun’un "Borçlunun ödeme şartını ihlali halinde ceza" başlıklı 340. maddesinin "111 inci madde mucibince veya alacaklının muvafakati ile icra dairesinde kararlaştırılan borcu ödeme şartını, makbul bir sebep olmaksızın ihlal eden borçlunun, alacaklının şikâyeti üzerine, üç aya kadar tazyik hapsine karar verilir. Hapsin tatbikine başlandıktan sonra borçlu borcun tamamını veya o tarihe kadar icra veznesine yatırmak zorunda olduğu meblağı öderse tahliye edilir; ödemelerini tekrar keserse, hakkında tazyik hapsine yeniden karar verilir. Ancak, bir borçtan dolayı tazyik hapsinin süresi üç ayı geçemez." hükmü karşısında, aynı borç ilişkisi nedeniyle sanık hakkında tekrar 3 aya kadar tazyik hapsine karar verilemeyeceği cihetle, sanık hakkında aynı fiil sebebiyle açılan mükerrer davanın reddine karar verilmesi gerektiği gözetilmeden, yazılı şekilde karar verilmesinde isabet görülmediği gerekçesiyle 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 309. maddesi uyarınca anılan kararın kanun yararına bozulması isteminde bulunulmakla gereği görüşülüp düşünüldü;
Benzer bir olaya ilişkin ... Ceza Genel Kurulunun 29/09/2009 tarihli ve 2009/16.HD-188 Esas, 2009/205 Karar sayılı ilâmında yer alan, ''... Hapsen tazyik yaptırımında amaç, bir yükümlülüğün yerine getirilmesini sağlamak olduğundan, alt sınırdan belli bir ceza belirlenmesi gerekmemekte, yükümlülük yerine getirilene kadar ve en çok 3 ay süreyle kişinin yükümlülüğüne uygun davranması için zorlanması söz konusu olmaktadır... Esas No : 2022/1790
Ancak, ilk taksitin ödenmemesi üzerine 3 aya kadar hapsen tazyik kararının tamamının infazı halinde takip eden taksitlerin ödenmemesi durumunda artık borçlunun cezalandırılması olanağı kalmayacaktır. Bir başka anlatımla, ilk taksitin ödenmemesi nedeniyle maddede öngörülen cezanın tamamının infazı hâlinde, yaptırım uygulama olanağı kalmadığından, diğer taksitlerin ödenmemesi ayrıca bir taahhüdü ihlâl kabahatini oluşturmayacaktır... Zira, her bir taksit için ayrı ayrı hapsen tazyik kararı verilmesi halinde, bu kararların her biri infaz yeteneğine sahip olup, usulüne uygun bir şekilde kaldırılmadığı sürece, Yasanın aradığı en çok 3 aya kadar tazyik hapsi verilebileceği kuralını aşacak şekilde infaz edilmeleri söz konusu olabilecektir. Yerel Mahkemece yapılması gereken, borçlunun ilk taksiti ödememek suretiyle ödeme taahhüdüne aykırı davranması nedeniyle 3 aya kadar hapsen tazyikine ilişkin ilk hükmün infazını bekleyerek, eğer kabahatli, bu hapsen tazyik kararının yerine getirilmesinden sonra borcu öder ise, ödenmeyen diğer taksit yönünden kalan süre kadar hapsen tazyik kararı vermektir. Yerel Mahkemece, ilk taksitin ödenmemesi nedeniyle verilen hapsen tazyik kararının infaz edilip edilmediği araştırılmadan, son taksitin ödenmemesi nedeniyle yapılan şikâyet üzerine, borçlunun yeniden 3 aya kadar hapsen tazyik ile cezalandırılması yasaya aykırı olup, kararın bu nedenle yasa yararına bozulması gerekirken, Özel Dairece yasa yararına bozma isteminin reddine karar verilmesi isabetli değildir.'' şeklindeki açıklamalar nazara alındığında;
2004 sayılı Kanun’un "Borçlunun ödeme şartını ihlali halinde ceza" başlıklı 340. maddesinin "111 inci madde mucibince veya alacaklının muvafakati ile icra dairesinde kararlaştırılan borcu ödeme şartını, makbul bir sebep olmaksızın ihlal eden borçlunun, alacaklının şikâyeti üzerine, üç aya kadar tazyik hapsine karar verilir. Hapsin tatbikine başlandıktan sonra borçlu borcun tamamını veya o tarihe kadar icra veznesine yatırmak
zorunda olduğu meblağı öderse tahliye edilir; ödemelerini tekrar keserse, hakkında tazyik hapsine yeniden karar verilir. Ancak, bir borçtan dolayı tazyik hapsinin süresi üç ayı geçemez." hükmü karşısında, sanığın ... 7. İcra Müdürlüğünün 2018/8057 esas sayılı dosyası kapsamında vermiş olduğu 04/09/2018 tarihli taahhüde ilişkin olarak 28/09/2018 tarihli ilk taksiti ödemeyerek taahhüdü ihlal etmesi nedeniyle yapılan şikayet üzerine, ... 2. İcra Ceza Mahkemesinin 03/05/2019 tarihli ve 2018/897 esas, 2019/458 sayılı kararıyla sanığın 3 aya kadar tazyik hapsi ile cezalandırılmasına karar verilmesini mütakip, sanık hakkında bu kez de 30/10/2018 tarihli 2. taksitin ödenmemesi nedeniyle yapılan yargılama sonucunda, ... 2. İcra Ceza Mahkemesinin 19/04/2019 tarihli ve 2018/1080 Esas, 2019/411 Karar sayılı kararı ile sanığın 3 aya kadar tazyik hapsi ile cezalandırılmasına karar verilmiş ise de; bahse konu Ceza Genel Kurulu kararında belirtilen şekilde anılan Mahkemenin 03/05/2019 tarihli ve 2018/897 esas, 2019/458 karar sayılı dosyasında sanık hakkında verilen hapsen tazyik kararının infaz edilip edilmediğine ilişkin sonucun beklenilmesi gerektiği anlaşılmakla, bu konuda kanun yararına bozma yoluna gidilip gidilmeyeceği husununda gereğinin takdir ve ifası için dosyanın ... Bakanlığına gönderilmek üzere ... Cumhuriyet Başsavcılığına TEVDİİNE, 22/02/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.