Yargıtay 12. Hukuk Dairesi 2021/12876 Esas 2022/2672 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Alacaklı tarafından yapılan icra takibinde, 3. kişinin istihkak iddiası nedeniyle dosyanın İcra Hukuk Mahkemesine gönderildiği belirtiliyor. İlk derece mahkemesi, istihkak iddia eden 3. kişinin İİK'nun 2019/521 E.sayılı dosyasının tarafı olmadığına ve haciz sırasında elde edilen menkullerin muvazaalı devir gibi hususların istihkak davasında tartışılacağına karar veriyor. İlk derece mahkemesi kararını alacaklı vekili istinaf ediyor. Bölge Adliye Mahkemesi, icra müdürlüğünün İİK’nun 97/1. maddesine ilişkin talebi üzerine (takibin taraflarının ya da 3. kişinin şikayeti üzerine değil) “takibin devamına veya talikine” karar verilmesi gerektiğini belirterek, İlk Derece Mahkemesi kararının onanmasına karar veriyor. Ancak, kararın İİK'nun 97. maddesine aykırı olduğu gerekçesiyle kararın bozulması talebi üzerine yapılan temyiz incelemesi sonucunda, dosyanın icra müdürlüğüne gönderilmesine karar verilmesi hatalı bulunuyor ve karar bozuluyor.
Kanun maddeleri:
- İcra İflas Kanunu’nun “ Üçüncü şahsın istihkak iddiası” başlıklı 97/1. maddesi
- İİK’nun 97/5. maddesi
- İcra mahkemesince, icra müdürlüğünün İİK’nun 97/1. maddesine ilişkin talebi üzerine vereceği karar, “takibin devamına veya talikidir”, başka bir karar verilemez.
- İcra mahkemesi, İİK’nun 97. maddesinin yerine 99. maddesinin uygulanıp uygulanmayacağını takibin taraflarının ya da 3. kişinin şikayeti üzerini değerlendirebilir.

MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi



Yukarıda tarih ve numarası yazılı Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın müddeti içinde temyizen tetkiki alacaklı tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü :
A) Talebin Özeti:
... 6. İcra Dairesi 2019/30069 esas sayılı takip dosyasında, 21.11.2019 tarihinde gerçekleştirilen haciz sırasında 3. kişinin istihkak iddiası üzerine 03.12.2019 tarihli karar ile “üçüncü şahıs tarafından istihkak iddiasında bulunulduğundan, istihkak iddiası hususunda bir karar verilmek üzere dosyamızın aslı İİK’nun 96-97 maddesi gereğince” icra hukuk mahkemesine tevdiine karar vermiştir.
B) İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti:
İlk Derece Mahkemesince, dosya üzerinden yapılan değerlendirme sonucunda;
“İcra dosyasının ve haciz tutanağının incelenmesinde; borçlunun haciz mahalinde hazır olmadığı, borçluya ait herhangi bir evrak bulunmadığı gibi ödeme emrinin bu adreste borçluya tebliğ edilmediği, istihkak iddia eden şahsın ... 6. İHM.nin 2019/521 E.sayılı dosyasının tarafı olmadığı, bu çerçevede mülkiyet karinesinin istihkak iddia eden 3. kişi lehine olmasına karşın İcra müdürlüğünce yazılı gerekçelere istinaden İ.İ.K.'nun 97. maddesi kapsamında takibin taliki veya devamı hususunda karar vermek üzere dosyanın Mahkememize gönderilmesinde isabet bulunmadığı değerlendirilmiştir.
Bu doğrultuda, dosyanın İ.İ.K.'nun 99. maddesine göre işlem yapılmak üzere ... 6. İcra Müdürlüğüne iadesine ve bu nedenle talep hakkında karar verilmesine yer olmadığına” karar verilmiştir.
C) İstinaf;
İlk Derece Mahkemesi kararını alacaklı vekili istinaf etmiştir.
Ç) Bölge Adliye Mahkemesi Kararının Özeti;
“İİK'nın 97/1. maddesi uyarınca icra müdürlüğünün, icra mahkemesinden takibin taliki ya da devamı konusunda bir karar verilmesi talebi üzerine, icra mahkemesince, dosyada ki mevcut duruma göre icra müdürlüğü'nün İİK'nın 97. maddesi uyarınca, prosedürün işletilmesi talebinin reddi ile, İİK'nın 99. maddesine göre işlem yapılması gerektiğinden bahisle dosyanın icra müdürlüğüne gönderilmesine dair karar verebilmesi mümkündür (Yargıtay 8. Hukuk Dairesi'nin 31/05/2018 tarih, 2018/8821 esas ve 2018/13498 karar sayılı ilamı).
Somut olayda; ilk derece mahkemesi kararında da belirtildiği üzere, haciz adresinde borçluya ödeme emri tebliğ edilmediği, borçlunun haciz sırasında mahalde bulunmadığı, haciz sırasında borçluya ait, halen haciz adresinde faaliyet gösterdiğine ilişkin bir evrak ele geçmediği, talep konusu hacizden çok daha önce, başka bir takip dosyasından yapılan hacizle ilgili olarak başka bir 3. kişinin istihak iddiası nedeniyle mahkemece verilen takibin devamı kararının eldeki başvuruda istihkak iddiasında bulunun 3. kişiye etkisinin olmayacağı, mevcut durumda haczedilen ve 3.kişi ... tarafından istihkak iddia edilen menkullerin 3.kişinin elinde haczedildiğinin kabulü gerekeceği, muvazaalı devir yapıldığı gibi hususların, ancak istihkak davasında tartışma konusu yapılabileceği anlaşıldığına göre, mahkemece İİK'nın 99. maddesine göre işlem yapılması için takip dosyasının icra müdürlüğüne gönderilmesine karar verilmesinde isabetsizlik bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, alacaklının istinaf başvurusunun esastan reddine” karar verilmiştir.
D) Temyiz;
Kararı alacaklı vekili temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
İcra Müdürlüğünün talebinin yasal dayanağı İİK’nun 97/1. maddesidir.
2004 sayılı İcra İflas Kanunu’ nun “ Üçüncü şahsın istihkak iddiası” başlıklı 97/1. maddesi;
“İstihkak iddiasına karşı alacaklı veya borçlu tarafından itiraz edilirse, icra memuru dosyayı hemen icra mahkemesine verir. İcra mahkemesi, dosya üzerinde veya lüzum görürse ilgilileri davet ederek mürafaa ile yapacağı inceleme neticesinde varacağı kanaate göre takibin devamına veya talikine karar verir.” şeklindedir.
İİK’nun 97/5. maddesi ise;
“Takibin devamına dair verilen icra mahkemesi kararı kesindir.” hükmünü içermektedir.
İİK’nun 97/1. maddesi, icra müdürüne (3. kişinin istihkak iddiasına karşı alacaklı veya borçlunun itirazı halinde) dosyayı re’sen ve derhal icra mahkemesine göndermek,
İcra mahkemesine ise icra dosyası içeriğine göre “takibin devamına veya talikine karar vermek” görevi yüklenmiştir.
Yasal düzenleme çok açık olup, icra mahkemesince, icra müdürlüğünün İİK’nun 97/1. maddesine ilişkin talebi üzerine vereceği karar, “takibin devamına veya talikidir”, başka bir karar verilemez.
İcra mahkemesi, İİK’nun 97. maddesinin yerine 99. maddesinin uygulanıp uygulanmayacağını takibin taraflarının ya da 3. kişinin şikayeti üzerini değerlendirebilir.
Somut uyuşmazlık ve kararlar yukarıdaki açık yasal düzenlemelere göre değerlendirildiğinde;
İcra mahkemesince, icra müdürlüğü’nün İİK’nun 97/1. maddesine ilişkin talebi üzerine (takibin taraflarının ya da 3. kişinin bu yolda bir şikayetinin de olmadığı gözetilerek) “takibin devamına veya talikine” karar verilmesi ile yetinilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olup, bozmayı gerektirmiştir.
F) Sonuç;
Alacaklının temyiz itirazlarının kısmen kabulü ile yukarıda yazılı nedenlerle 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK'nun 364/2. maddesinin göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK'nun 373/1. maddesi uyarınca, ... Bölge Adliye Mahkemesi 23. Hukuk Dairesinin 28.06.2021 tarih ve 2020/1162 E. - 2021/1537 K. sayılı kararının (KALDIRILMASINA), ... 14. İcra Hukuk Mahkemesinin 24.12.2019 tarih ve 2019/1267 E. - 2019/1527 K. sayılı kararının (BOZULMASINA), bozma nedenine göre alacaklının sair temyiz itirazlarının bu aşamada incelenmesine yer olmadığına, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, dosyanın İlk Derece Mahkemesi'ne, kararın bir örneğinin de Bölge Adliye Mahkemesi'ne gönderilmesine, 02/03/2022 gününde oy birliğiyle karar verildi.