Yargıtay 12. Hukuk Dairesi 2021/8796 Esas 2022/3020 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Balıkesir 3. İcra Müdürlüğü'nün takip alacaklısı olan şikayetçi, icra müdürlüğünün 08.08.2019 tarihli kararının kaldırılması için icra mahkemesine başvurdu. Mahkeme şikayetin reddine karar verdi, şikayetçi alacaklı ise istinaf başvurusunda bulundu. Bölge Adliye Mahkemesi istinaf başvurusunu esastan reddetti. İptal davası, borçlunun alacaklılarına zarar veren bazı tasarrufları, davacı alacaklı bakımından, onun alacağı ölçüsünde hükümsüz hale getirmeye yarayan bir davadır. İptal isteminin kabul edilmesi halinde, takip konusu alacak miktarı ile sınırlı olarak, takip konusu alacak ve faiz, masraf gibi eklentilerine yetecek oranda tasarrufun iptaline karar verilir. İİK'nun 140. maddesi gereğince; “Satış tutarı bütün alacaklıların alacağını tamamen ödemeye yetmezse icra dairesi alacaklıların bir sıra cetvelini yapar.” İlk haczi koyan icra dairesi sıra cetvelini düzenler. Haczin talimatla uygulanması halinde sıra cetvelinin esas icra dairesince düzenlenmesi gerekir. İlk Derece Mahkemesince, şikayetçi alacaklının şikayetinin kabulü ile icra müdürlüğü işleminin iptaline karar verilmesi gerekirken, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun esastan reddi isabetsiz bulunarak kararın kaldırılması ve İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verildi. 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK'nun 364/2. maddesi göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK'nun 373/1. maddeleri uyarınca karar alındı.

MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi


Yukarıda tarih ve numarası yazılı Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın müddeti içinde temyizen tetkiki alacaklı tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü:
Balıkesir 3.İcra Müdürlüğü'nün 2018/2512 Esas sayılı ipoteğin paraya çevrilmesi yolu ile takip alacaklısı olan şikayetçinin icra müdürlüğünün 08.08.2019 tarihli kararının kaldırılması için icra mahkemesine başvurduğu, mahkemece, şikayetin reddine karar verildiği şikayetçi alacaklı tarafından istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince; istinaf başvurusunun esastan reddine karar verildiği anlaşılmaktadır.
İİK.nun 277 ve devamı maddelerinde düzenlenen tasarrufun iptali davası, borçlunun alacaklılarına zarar veren bazı tasarrufları, davacı alacaklı bakımından, onun alacağı ölçüsünde hükümsüz hale getirmeye yarayan bir davadır. İptal davası ayni bir dava olmadığından iptal isteminin kabul edilmesi halinde, takip konusu alacak miktarı ile sınırlı olarak, takip konusu alacak ve faiz, masraf gibi eklentilerine yetecek oranda tasarrufun iptaline karar verilir ve alacaklıya dava konusu taşınmaz üzerinde haciz ve satış isteme yetkisi tanınır.
İİK'nun 140. maddesi gereğince; “Satış tutarı bütün alacaklıların alacağını tamamen ödemeye yetmezse icra dairesi alacaklıların bir sıra cetvelini yapar.” Sıra cetvelini düzenleme yetkisi ilk haczi koyan icra dairesine aittir. Haczin talimatla uygulanması halinde sıra cetvelinin esas icra dairesince düzenlenmesi gerekir.
Somut olayın incelenmesinde; şikayete konu taşınmazın ilk olarak 03/12/2014 tarihinde Balıkesir 5. icra müdürlüğünün 2018/1447 Esas sayılı dosyasının borçlusu ... tarafından... isimli şahsa, 23/03/2015 tarihinde de... tarafından ... isimli şahsa satılmış, bu şahıs tarafından da 09/10/2015 tarihinde şikayete konu takibin borçlusu ...'ya devredilmiş, borçlu ... tarafından Balıkesir ... Turizm Ltd. Şti. isimli diğer borçlunun borcundan dolayı Finansbank A.Ş. lehine 20/11/2015 tarih 1. dereceden ipotek tesis edilmiş, daha sonra davalı ... tarafından Balıkesir 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2018/391 E. 2019/326 K. Sayılı dosyasında açılan tasarrufun iptali davasının kabulüne,takip konusu olan taşınmazla ilgili olarak söz konusu bu tasarrufların iptali ile alacaklı ...’a Balıkesir 5. icra müdürlüğünün 2018/1447 Esas sayılı dosyasına münhasır ve takip konusu alacakla sınırlı olmak üzere haciz ve satış yetkisi tanındığı, takip dışı ...'ın vekili aracılığıyla ibraz ettiği 06/08/2019 tarihli dilekçesi ile alacağının ipotek alacaklısının alacağından ve varsa diğer haciz alacaklılarından öncelikli alacak olup 08/08/2019 tarihli taşınmazın ihalesine ipotek alacaklısı olan QNB Finansbank A.Ş.'nin veya varsa diğer haciz alacaklarının alacağa mahsuben teminatsız olarak ihaleye katılabilmesi ve pey sürebilmesi mümkün olmadığından ihaleye teminatsız olarak katılabilme ve pey sürebilme taleplerinin reddine karar verilmesini talep ettiği, 08/08/2019 tarihli icra müdürlüğü kararı ile "...tasarrufun iptali davası ile alacaklı olanın alacağının da ipotek alacaklısının alacağından önce olması sebebi ile her iki dosya alacağı toplamından daha aşağı bir bedelle taşınmazın ihale edilemeyeceği gerekçesi ile ihalenin 799.000 TL bedelle açılmasına şeklinde karar verildiği görülmüştür.
Bu durumda, takip dışı haciz alacaklısı üçüncü kişinin geçerli haczinin bulunup bulunmadığı icra müdürlüğünce yapılacak sıra cetveline itiraz edilmesi halinde tartışılacak bir husus olup itirazlarını ileri sürebilmesi için öncelikle sıra cetveli yapılması gerekmektedir. Bu itirazlar sırasında tartışılması gereken rüçhaniyet durumu ve haczin geçerli olup olmadığı hakkında sıra cetveli yapılmadan önce icra müdürlüğünün karar verme yetkisi yoktur.
O halde, İlk Derece Mahkemesince, şikayetçi alacaklının şikayetinin kabulü ile icra müdürlüğü işleminin iptaline karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm tesisi; Bölge Adliye Mahkemesince de istinaf başvurusunun esastan reddi isabetsizdir.
SONUÇ :
Şikayetçi alacaklının temyiz itirazlarının kabulü ile, ... Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesinin 21/04/2021 tarih ve 2021/654 E. - 2021/983 K. sayılı kararının yukarıda yazılı nedenlerle, 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK'nun 364/2. maddesi göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK'nun 373/1. maddeleri uyarınca KALDIRILMASINA, Balıkesir 1. İcra Hukuk Mahkemesinin 10/12/2020 tarih ve 2020/466 E. - 2020/748 K. sayılı kararının BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin de Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,10.03.2022 gününde oy birliğiyle karar verildi.