Yargıtay 12. Hukuk Dairesi 2021/10661 Esas 2022/3556 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Şikayetçi, 12/01/2021 tarihli memur işlemiyle ilgili olarak icra mahkemesine başvurdu ancak daha önce aynı konuda verilmiş bir karar nedeniyle dava derdest kabul edildi ve reddedildi. Ancak bu kararın farklı bir konuyla ilgili olduğu ve yeni konu nedeniyle derdestlik koşullarının gerçekleşmediği belirtildi. Ayrıca, şikayetçinin icra takibinin tarafı olmadığından aktif husumet ehliyetinin bulunmadığı da tespit edildi. Bu nedenle, mahkemece şikayetin aktif husumet yokluğundan reddi gerekirken derdestlik dava şartı yokluğu nedeniyle reddine karar verilmesi yanlış bulundu. Bu karar, temyiz edilince Bölge Adliye Mahkemesi tarafından da esastan reddedildi. Ancak, bu kararın da yanlış olduğu ve ilk derece mahkemesi kararının bu yönden düzeltilerek yeniden esas hakkında bir karar verilmesi gerektiği belirtildi. Sonuç olarak, Bölge Adliye Mahkemesi kararının onanması kararlaştırıldı.
Yasa maddeleri: 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK'nun 364/2. maddesi göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK'nun 370. maddesi. Bu maddeler şikayetin reddedilmesinde veya derdestlik koşullarının gerçekleşip gerçekleşmediğinin belirlenmesinde kullanılmaktadır.

MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi



Yukarıda tarih ve numarası yazılı Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın müddeti içinde temyizen tetkiki şikayetçi tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü :
Şikayetçi-3. kişinin, 12/01/2021 tarihli memur işleminin iptali istemiyle icra mahkemesine başvurduğu, ... İcra Hukuk Mahkemesi’nin 09/02/2021 tarih ve 2021/17 E.- 2021/37 K. sayılı kararı ile derdestlik dava şartı yokluğu nedeniyle davanın reddine karar verildiği, şikayetçinin anılan karara karşı istinaf yoluna başvurduğu, Bölge Adliye Mahkemesince, şikayetçinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verildiği görülmektedir.
Derdestlik; daha önceden açılmış ve halen görülmekte olan bir davanın, yeniden aynı ya da başka bir mahkemede açılması durumunda, ikinci davanın açıldığı mahkemede ileri sürülen veya mahkemece resen gözetilecek bu davanın daha önceden de açılmış ve halen görülmekte olması sebebiyle, davanın usulden reddine karar verilmesini gerektirecek bir dava şartıdır.
Bu dava şartı koşulları; aynı davanın aynı mahkemede ya da başka mahkemelerde iki kere açılmış olması, birinci davanın görülmekte (derdest) olması, birinci dava ile ikinci davanın aynı olması şeklinde sıralanabilir.
Birinci dava ile ikinci davanın aynı nitelikte kabul edilebilmesi için ise; her iki dava konularının, davaların taraflarının ve her iki davanın sebeplerinin aynı olması şartlarının birlikte gerçekleşmesi gereklidir.
Somut olayda; şikayetçinin, icra müdürlüğüne yapmış olduğu 30/12/2020 tarihli başvurusunda yer verdiği “1) Takip dayanağı alacak zamanşamına uğradığından açıkça zamanaşımı itirazında bulunuyoruz. Bu sebeple zamanaşımı sebebiyle icra işlemlerinin durdurulmasına, 2) Zamanaşımı itirazımıza ilişkin haklarımız saklı kalmak kaydıyla, borçlu şirket yetkilisi vefat ettiğinden ve halihazırda şirketin temsilcisi bulunmadığından, borçlu şirkete resen veya alacaklı vekiline şirkete kayyum ataması için süre verilmesine,...” şeklindeki talebi üzerine icra müdürlüğünün almış olduğu 12/01/2021 tarihli kararını şikayet konusu ettiği, ilk derece mahkemesince aynı konuda derdest şikayet ve verilmiş bir karar bulunduğu gerekçesine dayanılmış ise de, derdest olduğu kabul edilen yine aynı Mahkemenin 2020/179 Esas sayılı dosyasında; takibin kesinleşmesinden sonraki zamanaşımı itirazı nedeniyle icranın geri bırakılmasının talep edildiği anlaşılmıştır. Buna göre; her iki şikayetin konularının farklı olması sebebiyle derdestlik söz konusu değildir.
Bununla birlikte; şikayet eden ...’in, tasarrufun iptali davasında yer aldığı ancak icra takibinin tarafı olmadığından 12/01/2021 tarihli memur işleminin iptalini talep etmekte aktif husumet ehliyetinin bulunmadığı görülmektedir.
O halde, mahkemece şikayetin aktif husumet yokluğundan reddi gerekirken derdestlik dava şartı yokluğu nedeniyle reddine karar verilmesi, Bölge Adliye Mahkemesince de; 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 353/1-b-2. maddesi gereğince, ilk derece mahkemesi kararının bu yönden düzeltilerek yeniden esas hakkında bir karar verilmesi gerekirken, istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmesi isabetsiz olup, sonuçta istem reddedildiğinden Bölge Adliye Mahkemesi kararı sonucu itibariyle doğru olup, bu nedenle Bölge Adliye Mahkemesi kararının onanmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Şikayetçinin temyiz itirazlarının reddi ile sonucu doğru ... Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi’nin 16/09/2021 tarih ve 2021/567 Esas, 2021/1189 Karar sayılı kararının yukarıda yazılı nedenlerle 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK'nun 364/2. maddesi göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK'nun 370. maddesi uyarınca ONANMASINA, alınması gereken 80,70 TL temyiz harcından, evvelce alınan harç varsa mahsubu ile eksik harcın temyiz edenden tahsiline 21/03/2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.