Yargıtay 12. Hukuk Dairesi 2021/10988 Esas 2022/3724 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Bir alacaklı, borçlu tarafından kendisine borçlu olduğu kambiyo senetlerinin ödemesi için icra takibi başlatılmıştır. Borçlu, başvurusunda, usulsüz tebliğ şikayetinde bulunduğu ve icra müdürlüğünün yetkisine itiraz ettiği belirtilmiştir. İlk derece mahkemesi, usulsüz tebliğ şikayeti ve yetki itirazını reddetmiş ve icranın geri bırakılmasına karar vermiştir. Tarafların istinaf başvurusu sonucunda Bölge Adliye Mahkemesi, sadece alacaklı tarafın başvurusunu değerlendirerek karar vermiştir. Bu durumda, borçlu tarafın istinaf başvurusunun değerlendirilmemesi hukuki dinlenilme hakkına aykırıdır. Hukuki dinlenilme hakkı Anayasanın 36. maddesinde ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin 6. maddesinde düzenlenmiştir. Bu hak, tarafların iddia ve savunmalarını tam olarak dikkate alıp değerlendirmesi gereken yargı organları tarafından sağlanmalıdır. Bu hakkın korunması, insan onurunun korunması, eşitlik ilkesinin, hak arama özgürlüğünün ve adil yargılanma hakkının bir gereğidir. Bu nedenle, Bölge Adliye Mahkemesinin kararı bozulmuştur.
Kanun Maddeleri:
- HMK'nın 27. maddesi: Davanın tarafları, müdahiller ve yargılamanın diğer ilgilileri, kendi hakları ile bağlantılı olarak hukuki dinlenilme hakkına sahiptirler. Bu hak; yargılama ile ilgili olarak bilgi sahibi olunmasını, açıklama ve ispat hakkını, mahkemenin, açıklamaları dikkate alarak değerlendirmesini ve kararların somut ve açık olarak gerekçelendirilmesini içerir.

MAHKEMESİ : Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 12. Hukuk Dairesi

Yukarıda tarih ve numarası yazılı Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın müddeti içinde temyizen tetkiki taraflarca istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü :
Alacaklı tarafından bonoya dayalı olarak kambiyo senetlerine özgü haciz yoluyla başlatılan takibe karşı, borçlu icra mahkemesine yaptığı başvuruda; sair, iddiaların yanında usulsüz tebliğ şikayetinde bulunduğu ve İcra Müdürlüğünün yetkisine itiraz ettiği, mahkemece, usulsüz tebliğ şikayeti ve yetki itirazının reddine, zamanaşımı itirazının kabulüyle icranın geri bırakılmasına karar verildiği, kararın taraflarca istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesince sadece alacaklı tarafın istinaf başvurusu değerlendirilerek karar verildiği, borçlunun istinaf başvurusu hakkında değerlendirme yapılmadığı hükmün taraflarca temyiz edildiği anlaşılmaktadır.
HMK'nın 27. maddesinde;
" ( 1 ) Davanın tarafları, müdahiller ve yargılamanın diğer ilgilileri, kendi hakları ile bağlantılı olarak hukuki dinlenilme hakkına sahiptirler.
( 2 ) Bu hak;
a- ) Yargılama ile ilgili olarak bilgi sahibi olunmasını,
b- ) Açıklama ve ispat hakkını,
c- ) Mahkemenin, açıklamaları dikkate alarak değerlendirmesini ve kararların somut ve açık olarak gerekçelendirilmesini içerir" düzenlemesi yer almıştır.
Hukukî dinlenilme hakkı, Anayasanın 36. maddesinde ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin 6. maddesinde düzenlenen adil yargılanma hakkının en önemli unsurudur. Hukuki dinlenilme hakkı gereğince tarafların iddia ve savunmalarını yargı organlarının tam olarak dikkate alıp değerlendirmesi gerekmektedir. Yargılama bakımından, sadece bir tarafın dinlenip diğerinin dinlenmemesi, tek yönlü karar verilmesi demektir. Bu hak, hukuk devletinin, insan onurunun korunması ve eşitlik ilkesinin, hak arama özgürlüğünün, adil yargılanma hakkının bir gereğidir.
Somut olayda; borçlunun ilk derece mahkemesinin 05/02/2021 tarihli kısa kararına karşı süresi içerisinde verdiği 09/02/2021 tarihli süre tutum dilekçesiyle istinaf kanun yoluna başvurduğu, gerekçeli istinaf dilekçesini de kararın kendilerine 17/02/2021 tarihinde tebliğinden itibaren yasal süresi içerisinde 22/02/2021 tarihinde verdiği dikkate alındığında, Bölge Adliye Mahkemesince borçlunun istinaf isteminin incelenmek suretiyle, istinaf talepleri hakkında bir karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ : Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, bozma nedenine göre tarafların esasa ilişkin temyiz itirazlarının bu aşamada incelenmesine yer olmadığına, dosyanın Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 22.03.2022 tarihinde oybirliği ile karar verildi.