Yargıtay 12. Hukuk Dairesi 2021/6786 Esas 2022/3784 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

İstanbul 23. İcra Müdürlüğü tarafından yapılan haciz işleminde mahcuz malların borçlu şahsa ait olduğuna dair belge ya da bilgi bulunamadığından, İcra Mahkemesi'nin İİK'nın 97. maddesinin tatbik şartlarının bulunmadığı gerekçesiyle karar verilmesine yer olmadığına hükmedilmiştir. Ancak Bölge Adliye Mahkemesi, İcra Mahkemesi'nin yazılı şekilde karar vermesinin hatalı olduğuna ve takibin devamına veya talikine karar verilmesi gerektiğine karar vermiştir. Kararda, İİK'nın 97/1. ve 97/5. maddelerine yer verilmiştir. İİK'nın 97/1. maddesi, 3. kişinin istihkak iddiasına karşı alacaklı veya borçlu tarafından itiraz edilmesi halinde dosyanın icra mahkemesine gönderilmesini, İİK'nın 97/5. maddesi ise, takibin devamına dair verilen icra mahkemesi kararının kesin olduğunu düzenlemektedir.

MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 23. Hukuk Dairesi


Yukarıda tarih ve numarası yazılı Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın müddeti içinde temyizen tetkiki alacaklı tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü :
A) Talebin Özeti:
İstanbul 23. İcra Müdürlüğü tarafından takip borçlusu ... yönünden 16.10.2019 tarihinde yapılan hacze ilişkin olarak 3.şahıslar Smarteks Teks. San. ve Tic. A.Ş., Trendnıt Teks. San. ve Dış Tic. Ltd. Şti. ile borçlu Keskin Giyim San. ve Tic. Ltd. Şirketi'nin istihkak iddiası üzerine, İstanbul 23. İcra Müdürlüğü'nün 2019/38668 E. sayılı icra dosyasının İİK'nın 96 ve 97. maddeleri gereğince takibin taliki veya devamı konusunda bir karar verilmek üzere icra mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
B) İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti:
İlk Derece Mahkemesince, dosya üzerinden yapılan değerlendirme sonucunda;
“yapılan hacizde, mahcuzların borçlu şahsa ait olduğuna ilişkin belge ve bilgi bulunamadığı, haczin 3.şahıs şirket adreslerinde yapıldığı, takip borçlusu Keskin Giyim San. ve Tic. Ltd. Şti. hakkında Bakırköy 2.Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 2019/568 E. sayılı dosyası ile 29/07/2019 tarihinde geçici mühlet kararı ile tedbir kararı verildiği, şirket ortağının aynı zamanda takip borçlusu olması ve haciz sırasında bulunan belgelerin İİK'nun 97/a maddesinde öngörülen mülkiyet karinesinin borçlu dolayısıyla alacaklı yararına olduğunu göstermeyeceği, haczin 3.kişinin adresinde yapıldığının kabulü gerektiği ve bu nedenle İİK'nun 97. maddesinin tatbik koşulları bulunmadığı gerekçesiyle İİK'nın 97. maddesi uyarınca karar verilmesine yer olmadığına, dosyanın İİK'nın 99. maddesi uyarınca 16/10/2019 tarihinde yapılan hacizle ilgili tutulan tutanakta yer alan mahcuz mallar yönünden alacaklıya istihkak davası açmak üzere süre verilmek üzere icra müdürlüğüne iadesine, “ karar verilmiştir.
C) İstinaf;
İlk Derece Mahkemesi kararını davalı/alacaklı vekili istinaf etmiştir.
Ç) Bölge Adliye Mahkemesi Kararının Özeti;
İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 23. Hukuk Dairesi, 03.03.2021 tarih ve 2020/517 E. 2021/378 K. sayılı kararı ile özetle;
“...Somut olayda; haciz yapılan adreste borçlu ...'e takip dosyasından tebligat yapılmadığı, haczin hakkında geçici mühlet kararı verilen diğer takip borçlusu şirket ile 3.kişi şirketlerin adresinde yapıldığı, haciz mahallinde ...'in hazır olduğu anlaşılmış ise de, bu kişinin aynı zamanda Keskin Giyim San. ve Tic. Ltd. Şti'nin yetkilisi olduğu, haciz sırasında bulunan belgelerin İİK'nın 97/a maddesinde öngörülen mülkiyet karinesinin borçlu dolayısıyla alacaklı yararına olduğunu göstermeyeceği, ayrıca alacaklının ileri sürdüğü organik bağ iddiasına ilişkin sair hususların istihkakın esasıyla ilgili muhtemel yargılama sırasında değerlendirilmesi gereken hususlar olduğu dikkate alındığında, İİK'nın 99. maddesi uyarınca alacaklıya istihkak davası açmak üzere icra müdürlüğünce süre verilmesi için dosyanın icra müdürlüğüne gönderilmesine dair mahkeme kararı isabetli görülmüştür.... “ gerekçesi ile davalı/alacaklının istinaf başvurusunun esastan reddine karar vermiştir.
D) Temyiz;
Kararı davalı/alacaklı vekili temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
İcra Müdürlüğünün talebinin yasal dayanağı İİK. nın 97/1. maddesidir.
2004 sayılı İcra İflas Kanunu’ nun “ Üçüncü şahsın istihkak iddiası “ başlıklı 97/1. maddesi;
İstihkak iddiasına karşı alacaklı veya borçlu tarafından itiraz edilirse, icra memuru dosyayı hemen icra mahkemesine verir. İcra mahkemesi, dosya üzerinde veya lüzum görürse ilgilileri davet ederek mürafaa ile yapacağı inceleme neticesinde varacağı kanaate göre takibin devamına veya talikine karar verir.
İİK. nın 97/5. maddesi ise;
“Takibin devamına dair verilen icra mahkemesi kararı kesindir. “ hükmünü içermektedir.
İİK. nun 97/1. maddesi, icra müdürüne ( 3. kişinin istihkak iddiasına karşı alacaklı veya borçlunun itirazı halinde ) dosyayı re’ sen ve derhal icra mahkemesine göndermek,
İcra Mahkemesine ise icra dosyası içeriğine göre “ takibin devamına veya talikine karar vermek “ görevi yüklenmiştir.
Yasal düzenleme çok açık olup, İcra Mahkemesince, İcra Müdürlüğü’nün İİK. nun 97/1. maddesine ilişkin talebi üzerine vereceği karar, “ takibin devamına veya talikidir”, başka bir karar verilemez.
İcra Mahkemesi, 97. maddenin yerine 99. maddenin uygulanıp, uygulanmayacağını takibin taraflarının ya da 3. kişinin şikayeti üzerini değerlendirebilir.
Somut uyuşmazlık ve kararlar yukarıdaki açık yasal düzenlemelere göre değerlendirildiğinde;
İcra Mahkemesince, İcra Müdürlüğü’nün İİK. nun 97/1. maddesine ilişkin talebi üzerine (takibin taraflarının ya da 3. kişinin bu yolda bir şikayette olmadığı gözetilerek) “ takibin devamına veya talikine” karar verilmesi ile yetinilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olup, bozmayı gerektirmiştir.
F) Sonuç;
Davalı/alacaklının temyiz itirazlarının kabulü ile, İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 23.Hukuk Dairesi’ nin 03.03.2021 tarih ve 2020/517 E. 2021/378 K. sayılı kararının yukarıda yazılı nedenlerle, KALDIRILMASINA, İlk Derece Mahkemesi kararının 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK'nun 364/2. maddesi göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK'nun 371/1. maddeleri uyarınca BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde temyiz edene iadesine, dosyanın HMK'nun 373/1. maddesi uyarınca kararı veren İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 23/03/2022 tarihinde oybirliği ile karar verildi.