Yargıtay 12. Hukuk Dairesi 2022/2504 Esas 2022/3997 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi, borçluların temyiz itirazlarını reddetti ve diğer temyiz itirazlarını da kabul etmedi. Mahkeme, başvuran borçluların 489 ada 15 parsel sayılı taşınmaz ihalesinin feshi için yaptığı şikayet başvurusunda kesinleşen kıymet takdirinin yapıldığı tarihten itibaren 2 yıl geçmeden yeniden kıymet takdiri istenemeyeceğine hükmetti. İcra mahkemesinin kıymet takdiri itiraz davası ile ilgili olarak, icra müdürlüğünce taşınmazın gerçek değerini yansıtıp yansıtmadığını denetleyeceği belirtildi. Kararda, kesinleşen kıymet takdirinin yapıldığı tarihten itibaren 2 yıl geçtikten sonra ihale gerçekleştirildiğinden, taşınmaz ihalesinin feshine karar verilmesi gerektiği belirtildi. Bu nedenle, karar 6100 sayılı HMK’nun 373/2. maddesi uyarınca bozuldu.
Kanun Maddeleri:
- İİK'nun 128/a-2. maddesi: Kesinleşen kıymet takdirinin yapıldığı tarihten itibaren iki yıl geçmedikçe yeniden kıymet takdiri istenemez.
- 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK’nun 364/2.maddesi: Bozma kararı, HMK hükümlerine göre verilir.
- 6100 sayılı HMK’nun 373/2. maddesi: HMK hükümleri uyarınca, bozma kararı verilebilir.

MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi

Yukarıda tarih ve numarası yazılı Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın müddeti içinde temyizen tetkiki borçlular tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü :
1) Borçluların, birleşen ... 1. İcra Hukuk Mahkemesi'nin 2020/244 Esas sayılı dosyasına yönelik temyiz itirazlarının incelenmesinde;
Tarafların iddia ve savunmalarına, dosya içeriğindeki bilgi ve belgelere ve kararın gerekçesine göre temyiz itirazlarının REDDİNE;
2) Borçluların, ... 1. İcra Hukuk Mahkemesi'nin 2020/242 Esas sayılı dosyasına yönelik temyiz itirazlarına gelince;
Borçluların, 489 ada 15 parsel sayılı taşınmaza ilişkin 20.08.2020 tarihli taşınmaz ihalesinin feshi istemiyle icra mahkemesine başvurduğu, İlk Derece Mahkemesince; şikayetin reddi ile ihale bedelinin % 10’u oranında para cezasına hükmedildiği, borçluların istinaf yoluna başvurması üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince; temyiz konusu olmayan birleşen şikayet dosyasındaki istinaf isteminin kabulüne karar verildiğinden mahkeme kararının kaldırıldığı ve ... 1. İcra Hukuk Mahkemesi'nin 2020/242 Esas sayılı dosyası yönünden şikayetin reddi ile ihale bedelinin % 10’u oranında para cezasına hükmedildiği anlaşılmaktadır.
İİK'nun 128/a-2. maddesinde; "Kesinleşen kıymet takdirinin yapıldığı tarihten itibaren iki yıl geçmedikçe yeniden kıymet takdiri istenemez" hükmüne yer verilmiştir. Hukuk Genel Kurulu'nun 26.02.1992 tarih ve 1992/4-70 E. - 1992/130 K. sayılı kararında da vurgulandığı üzere, İİK'nun 128. maddesinde öngörülen iki yıllık sürenin başlangıcı, sonradan kesinleşmesi koşulu ile kıymet takdirinin fiilen yapıldığı keşif tarihidir.
Kıymet takdirine itiraz davası; İİK'nun 128/a maddesinde düzenlenmiş olup, icra müdürlüğünce satışa konu malın bilirkişi marifetiyle yaptırılan değer tespitinin yerinde olmadığına yönelik bir şikayettir. Bu şikayette ilgili, müdürlükçe yaptırılan değer tespitinin yerinde olmadığı, malın belirlenen değerinin gerçek kıymetini yansıtmadığı iddiasıyla mahkemeye başvurmaktadır. Mahkemece yapılacak iş; icra müdürü tarafından belirlenen değerin taşınmazın gerçek değerini yansıtıp yansıtmadığı, bir başka ifadeyle memur işleminin doğru olup olmadığını denetlemektir. Dolayısıyla mahkeme, oluşturduğu bilirkişi kurulu ile, icra müdürünün kıymet takdiri yaptırdığı tarih itibariyle taşınmazın değerini belirleyerek memur işlemini denetler. Bu itibarla; mahkemece görevlendirilen bilirkişi tarafından düzenlenen raporda ya da anılan mahkeme kararında değerlemenin yapıldığı tarih açıkça belirtilmediği sürece, kıymet takdirine itiraz davasındaki keşif tarihinin, İİK’nun 128/a-2 maddesinde düzenlenen 2 yıllık sürenin başlangıç tarihi olarak kabulü mümkün olmadığı gibi, şikayet işleminin ruhuna da uygun düşmeyecektir.
Somut olayda, ihaleye konu taşınmazların kıymet takdiri işleminin, icra müdürlüğünce 28.06.2018 tarihinde yaptırıldığı, bir kısım borçluların taşınmazlara takdir olunan değerlerin düşük olduğunu ileri sürerek kıymet takdirine itiraz etmesi üzerine, ... 1. İcra Hukuk Mahkemesi'nin 24.12.2019 tarih ve 2019/228 E. - 2019/500 K. sayılı ilamı ile şikayetin kabulüne karar verildiği görülmüştür.
Mahkemece hükme esas alınan 14.10.2019 tarihli raporda; bilirkişiler tarafından değerlemenin hangi tarih itibariyle yapılmış olduğunun açıkça belirtilmediği, mahkemece; bu rapor hükme esas alınarak kıymet takdirine itirazın kabulüne karar verildiği görülmekle, iki yıllık süre, icra müdürünün kıymet takdiri yaptırdığı tarih olan 28.06.2018 tarihinden başlayacağından, satış tarihi olan 20.08.2020 günü itibariyle İİK'nun 128/a-2. maddesinde öngörülen iki yıllık süre geçmiştir.
O halde, İİK’nun 128/a-2. maddesinde düzenlenen 2 yıllık sürenin, 7226 sayılı Kanun’un Geçici 1. maddesinde yer alan durma hükümlerine tabi olmadığı da nazara alınarak, kesinleşen kıymet takdirinin yapıldığı 28.06.2018 tarihinden itibaren iki yıldan fazla süre geçtikten sonra ihale gerçekleştirildiğinden ve bu hususun kamu düzeni nedeniyle re'sen gözetilmesi gerektiğinden Bölge Adliye Mahkemesince taşınmaz ihalesinin feshine karar verilmesi yerine yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsizdir.
SONUÇ : Borçluların temyiz itirazlarının kabulü ile ... Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi'nin 12.01.2022 tarih ve 2021/1998 E.-2022/64 K. sayılı kararının yukarıda yazılı nedenlerle 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK’nun 364/2.maddesi göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK’nun 373/2. maddeleri uyarınca (BOZULMASINA), bozma nedenine göre sair temyiz itirazlarının incelenmesine yer olmadığına, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 28/03/2022 gününde oy birliği ile karar verildi.