Yargıtay 12. Hukuk Dairesi 2021/11318 Esas 2022/4231 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi, genel haciz yolu ile başlatılan ilamsız icra takibinde, borçlu Belediyenin banka hesaplarındaki paraların haciz edilebileceği konusunda aldığı karara yapılan şikayeti değerlendirdi. Borçlu idare, vergi, resim ve harç gelirlerinin bulunduğu hesabında ayrıca haczi kabil olmayan paraları da karıştırdığı için hesap havuz hesabı niteliğindeydi. Mahkeme, borçlunun haczi kabil olmayan paraları ile haczi mümkün olan paralarını aynı hesapta toplamasının hukukça korunamayacağına ve haczedilmezlik hakkından feragat olarak kabul edilmesi gerektiğine karar verdi. Mahkeme ayrıca, bilirkişi raporuna dayanılarak yapılan hükümde eksik inceleme yapıldığını tespit ederek, farklı bir uzman bilirkişi aracılığıyla inceleme yapılmasını ve hesapların havuz hesabı olup olmadığının belirlenmesini istedi. Kararda, İİK'nun 364/2. maddesi ve 6100 sayılı HMK'nun 373/1. maddesi açıklandı.

MAHKEMESİ : Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi

Yukarıda tarih ve numarası yazılı Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın müddeti içinde temyizen tetkiki taraflarca istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü:
1- Borçlunun temyiz itirazlarının incelenmesinde;
Tarafların iddia ve savunmalarına, dosya içeriğindeki bilgi ve belgelere ve kararın gerekçesine göre borçlunun temyiz itirazlarının REDDİNE;
2- Alacaklının temyiz itirazlarının incelenmesinde;
Alacaklı tarafından başlatılan genel haciz yolu ile ilamsız icra takibinde, borçlu Belediyenin icra mahkemesine başvurusunda; banka hesaplarındaki para ile amme hizmeti gördüğünü, Belediye Meclisinin banka hesaplarının haczedilemeyeceğine ilişkin karar aldığını, 5393 sayılı Kanun ve 5779 sayılı Kanun gereğince banka hesaplarına konulan hacizlerin kaldırılmasının talep edildiği, ilk derece mahkemesince, şikayetin kısmen kabulü ile Vakıfbank Samsun Ticari Şubedeki, Vakıfbank Samsun Şubesi ve ... Saathane Şubesindeki hesaplardaki hacizlerin kaldırılmasına, TR18000.... nolu hesap üzerindeki haczin kaldırılmasına yönelik şikayetin reddine karar verildiği, alacaklı ve borçlu tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince, tarafların istinaf başvurusunun HMK’nun 353/1-b(1) maddesi uyarınca esastan reddine karar verildiği görülmüştür.
Haciz konulan borçlu idarenin banka hesaplarında vergi, resim ve harç gelirleri olduğu gibi haczi kabil paraların da bulunduğu durumlarda, haczedilen hesap havuz hesabı niteliğindedir. Hesabın sürekli işlem görüyor olması ve sürekli yatan ve çekilen paraların bulunması karşısında kalan bakiyenin vergi, resim ve harç gelirinden mi, yoksa haczi kabil paralardan mı oluştuğunun belirlenmesine imkan yoktur. Bu şekilde haczi kabil olmayan paralar ile haczi mümkün olan paraları karıştırmak suretiyle havuz hesabı oluşturan borçlu idarenin iddiasını ispat imkanını kendisi kaldırmış bulunmaktadır. Bir başka deyişle borçlu idarenin haczi kabil olmayan paralar ile haczi mümkün olan paralarını farklı hesaplarda tutması yerine havuz hesabı oluşturmasının iyi niyetle de bağdaşmayacağı tartışmasızdır. Böyle bir davranış AİHM'nin AİHS'nin 6 § 1. ve Ek 1 no'lu Protokol'ün 1. maddelerinin ihlali sonucunu doğuracağı gibi, hakkın kötüye kullanılması niteliğinde bulunmakla, hukukça korunamayacağı muhakkaktır.
Öte yandan borçlunun haczi kabil olmayan paralar ile haczi mümkün olan paraların aynı hesapta toplanması ve birbirine karıştırılması, haczedilmezlik hakkından feragat olarak kabul edilmelidir.
Somut olayda, bilirkişi raporuna dayanılarak hüküm kurulmuş ise de rapor hüküm kurmaya elverişsiz olup, hacizlerin kaldırıldığı hesaplardaki hareketler incelendiğinde haczi kabil kalemlerin olduğu (örneğin ... ....7757 5002 ile biten hesaptaki 28.09.2018 tarihli 4230 TL’lik reklam bedeli geliri, 05.10.2018 tarihli 10932,31 TL’lik ecrimisil ücreti geliri) izlenimi oluşmuştur.
O halde, ilk derece mahkemesince yukarıda açıklanan ilke ve kurallar gözetilmek suretiyle şikayete konu haczedilen tüm hesaplar üzerinde Yargıtay denetimine imkan tanıyacak şekilde farklı bir uzman bilirkişi aracılığıyla inceleme yaptırılarak, haczedilen paraların niteliklerinin belirlenmesi, hesapların havuz hesabı olduğunun saptanması halinde haczedilmezlik şikayetinin reddine, hesaplardaki paraların, vergi, resim, harç veya bu hükümde olmaları halinde ise haczedilemeyeceğinden şikayetin kabulüne karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile hüküm tesisi isabetsiz olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ :
Alacaklının temyiz isteminin kabulü ile yukarıda yazılı nedenlerle 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK'nun 364/2. maddesinin göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK'nun 373/1. maddesi uyarınca, Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesinin 17.09.2021 tarih ve 2021/1595 E. - 2021/2352 K. sayılı kararının (KALDIRILMASINA), Samsun 1. İcra Hukuk Mahkemesinin 06.04.2021 tarih ve 2019/592 E. - 2021/213 K. sayılı kararının (BOZULMASINA), peşin alınan harcın istek halinde iadesine, dosyanın İlk Derece Mahkemesi'ne, kararın bir örneğinin de Bölge Adliye Mahkemesi'ne gönderilmesine, 30/03/2022 gününde oy birliğiyle karar verildi.