Yargıtay 12. Hukuk Dairesi 2021/10694 Esas 2022/4236 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Alacaklı bankanın ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla takip yapması mümkün olmadığı gerekçesiyle açtığı davada, asliye ticaret mahkemesi ve bölge adliye mahkemesi tarafından reddedilen şikayet, temyiz edildi. Yapılan inceleme sonucunda, konkordato projesi kapsamında herhangi bir anlaşma belgesi imzalanmadığından rehinli alacaklılar hakkında bir ödeme planı olmadığı ve rehinin paraya çevrilmesi yoluyla takip yapılmasına ilişkin herhangi bir tedbir kararı bulunmadığı belirtildi. Bu nedenle, ilk derece mahkemesinin hüküm tesisi yanlış olduğu gerekçesiyle karar bozuldu ve dosya ilk derece mahkemesine gönderildi. Kanun maddeleri olarak, İİK'nun 308/h maddesi ile 308/c maddesinin 2. ve 3. fıkraları öne çıkarıldı.

MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi


Yukarıda tarih ve numarası yazılı Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın müddeti içinde temyizen tetkiki alacaklı tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü :
İpoteğin paraya çevrilmesi yolu ile ilamlı takipte, asıl dosyada borçlu ..... ile birleşen dosyada ipotekli taşınmaz malikinin icra mahkemesine başvurusunda, ... 1. Asliye Ticaret Mahkemesinin 23.12.2019 tarih ve 2018/547 E. - 2019/1065 K. sayılı ilamı ile konkordato projesinin tasdikine karar verildiği, kararda “İİK’nun 308-h maddesi uyarınca rehinli alacaklılar yönünden davacı ile protokol ve benzeri isimlerle anlaşma belgesi imzalayan alacaklılar yönünden ilgili anlaşma belgesi hükümlerine göre, diğer alacaklılar yönünden ise İİK'nun 308-h maddesinin 4. bendi gereği konkordato projesi kapsamında kalan tüm borçların 03.01.2020 tarihinden başlamak üzere ilk 11 ay ödemesiz ve 31.12.2020 tarihinde ilk ödeme yapılmak suretiyle birer ay ve eşit taksitlerde toplam 49 ayda ödenmesine” karar verildiği, alacaklı bankanın alacağını ilk taksit tarihi olan 31.12.2020 tarihinden önce 07.12.2020 tarihinde ör 6 takip ile talep ettiği, İİK’nun 308-c maddesi uyarınca proje taraflar arasında bağlayıcı hale geldiğinden takibin ve icra emrinin iptalini talep etmiştir.
İlk derece mahkemesince; asıl borçlu hakkında konkordato kararının 23.12.2019 tarihinde tasdik edildiği, konkordatonun tasdik kararı ile birlikte konkordatonun bağlayıcı hale geldiği, geçici mühlet kararından önce imtiyazlı alacaklar dışında başlatılan takiplerde konulan ve henüz paraya çevrilmemiş olan hacizlerin hükümden düşürüleceğine ilişkin İİK'nun 308/ç maddesi hükmü dikkate alındığında konkordatonun tasdiki ile hacizlerin düşeceği, tasdik kararı veren Asliye Ticaret Mahkemesince de tasdik kararının bağlayıcılığı yönünden kararın kesinleşmesi koşuluna yer verilmediği görüldüğü, konkordato projesi uyarınca ifada bulunulmaması halinde konkordatoyu tasdik eden merciye başvurarak kendi hakkında konkordatoyu fesih ettirebileceği de nazara alındığında asıl dava yönünden takibin iptaline, birleşen dosya yönünden ise asıl borçlu yönünden yukarıda anlatılan gerekçelerle asıl borçluya başvuru şartı gerçekleştikten sonra diğer borçluya takip başlatılması gerektiğinden birleşen dava yönünden de takibin iptaline karar verilmiştir.
Alacaklı tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince, alacaklı bankanın ticaret mahkemesinin ilamında müzakerede hayır oyu kullandığı ve anlaşma belgesi imzalamadığı, mahkeme hükümünün 1. fıkrasının 2. paragrafında anlaşma belgesi imzalamayan alacaklılar yönünden İİK'nun 308-h maddesinin 4. bendi gereğince konkordato projesi kapsamına dahil
edildiği, söz konusu karara karşı alacaklı bankanın herhangi bir istinaf talebinin bulunmadığı, ayrıca eksik veya hiç ödenmeyen bedele ilişkin alacaklı bankaca asliye ticaret mahkemesinde konkordatonun feshi talebinde bulunulmadığı, konkordatonun tasdik kararı ile birlikte davalı alacaklı yönünden de bağlayıcı hale geldiği, alacaklı bankaca tasdik kararından sonra ipotek alacağı nedeniyle ipoteğin paraya çevrilmesi yolu ile asıl borçlu ve ipotek maliki aleyhine takip yapması mümkün olmadığı gerekçesi ile istinaf talebinin HMK’nun 353/1-b(1) maddesi uyarınca esastan reddine karar verilmiştir.
2004 sayılı İİK’nun 308/h maddesinin 6. fıkrasında “Mahkeme, rehinli alacaklılarla yapılan anlaşmaları üçte iki oranına ulaşılıp ulaşılmadığı ve anlaşmaya varılamayan rehinli alacaklılar varsa bunlara uygulanacak ödeme planının bu maddede öngörülen şartlara uyup uymadığı bakımından kontrol ettikten sonra anlaşmaları ve ödeme planını, 305 inci ve 306 ncı maddeler uyarınca vereceği karara dahil eder.” hükmüne, yine İİK’nun 308/c maddesinin 2. ve 3. fıkrasında “Bağlayıcı hâle gelen konkordato, konkordato talebinden önce veya komiserin izni olmaksızın mühlet içinde doğan bütün alacaklar için mecburidir. 206 ncı maddenin birinci sırasında yazılı imtiyazlı alacaklar, rehinli alacaklıların rehnin kıymetini karşılayan miktardaki alacakları ve 6183 sayılı Kanun kapsamındaki amme alacakları hakkında bu maddenin ikinci fıkrası hükmü uygulanmaz.” hükmü düzenlenmiştir.
Somut olayda, alacaklı ile borçlu şirket arasında konkordato projesi kapsamında herhangi bir protokol veya benzeri anlaşma belgesi imzalanmadığı, yukarıda bahsi geçen hükümler dikkate alındığında asliye ticaret mahkemesinin konkordatonun tasdikine ilişkin kararında anlaşmaya varılamayan rehinli alacaklılar hakkında herhangi bir ödeme planına veya düzenlemeye yer verilmediği, rehnin paraya çevrilmesi yolu ile takip yapılmamasına ilişkin herhangi bir tedbir kararının da olmadığı, hatta konkordato tasdik kararının 5. bendinde “İİK’nun 307/1. maddesi uyarınca rehinli malların muhafaza altına alınmasına ve satışının ertelenmesine yer olmadığına” karar verildiği, ayrıca İİK’da da konkordatonun tasdiki kararı ile rehnin paraya çevrilmesi yolu ile takip yapılmasını yasaklayan bir hükmün yer almadığı dikkate alındığında, ilk derece mahkemesince asıl ve birleşen dosyadaki şikayetlerin reddine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsizdir.
SONUÇ : Alacaklının temyiz isteminin kabulü ile yukarıda yazılı nedenlerle 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK'nun 364/2. maddesinin göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK'nun 373/1. maddesi uyarınca, ... Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesinin 21.09.2021 tarih ve 2021/1270 E. - 2021/1359 K. sayılı kararının (KALDIRILMASINA), ... 1. İcra Hukuk Mahkemesinin 03.06.2021 tarih ve 2021/56 E. - 2021/334 K. sayılı kararının (BOZULMASINA), peşin alınan harcın istek halinde iadesine, dosyanın İlk Derece Mahkemesi'ne, kararın bir örneğinin de Bölge Adliye Mahkemesi'ne gönderilmesine, 30/03/2022 gününde oy birliğiyle karar verildi.