Yargıtay 12. Hukuk Dairesi 2021/9997 Esas 2022/4183 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Bir davada, davalının harçtan muaf olduğu tespit edilmiş ve karar ilam harcı ile istinaf harcı davalı tarafından ödenmesi gerekirken, bu harçlar davacıya yüklenmiştir. Bu nedenle karar fıkrasında yapılan düzeltme ile davacıya yüklenen harçlar davalıdan tahsil edilerek davacıya geri verilmiştir. Mahkeme ayrıca kanun maddelerine atıfta bulunarak harçların yasal düzenlemelere uygun şekilde belirlenmesi gerektiğini belirtmiştir. Kararda HMK.nın 332. maddesi, 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK'nun 364/2. maddesi ve 6100 sayılı HMK'nun 370/2. maddesi de yer almaktadır.

MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 12. Hukuk Dairesi

Yukarıda tarih ve numarası yazılı Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın müddeti içinde temyizen tetkiki davalı tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü :
1-Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararında yazılı gerekçelere göre, davalının aşağıdaki bendin dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2- HMK.nın 332. maddesi uyarınca yargılama giderlerine, bu kapsamda harca ilişkin hususlarda mahkemece re' sen karar verilir.
Karar-ilam harcı harçtan muaf olmamak koşulu ile davayı kaybeden tarafa yükletilmesi gereken bir harç türü olup, diğer yargılama giderlerine katılarak kabul/redde göre oranlanamaz.
Davanın kısmen kabulü halinde dahi davacıya harç yükletilemez.
Açılan davada davalının/davalıların tamamının harçtan muaf olduğu hallerde davanın kabul yada kısmen kabulüne karar verildiğinde karar ilam harcı ile davacının yaptığı harç masraflarına ilişkin olarak;
“ – Davalı/davalılar harçtan muaf olduğundan davalı/davalılar aleyhine harca hükmedilmesine yer olmadığına,
- Davacının yatırdığı başvuru harcı, peşin harcın karar kesinleştiğinde ve isteği halinde davacıya iadesine “ şeklinde karar verilmelidir.
Davada harçtan muaf olan davalının yanında harçtan muaf olmayan davalı/davalılar var ise karar ilam harcı ile davacının yaptığı harç masrafları harç masrafının kabul redde göre oranlanmayacağı gözden kaçırılmadan harçtan muaf olmayan davalı/davalılara yükletilmelidir.
Kanun yoluna başvuruya ilişkin harçlarda da hukuki durum aynıdır.
Ayrıca hüküm kurulurken tereddüt ve çelişki yaratılmamalıdır.
Bölge Adliye Mahkemesi tarafından İlk Derece Mahkemesinin kararı kaldırılarak hüküm kurulurken 6001 sayılı Yasa’ nın 12. maddesi uyarınca harçtan muaf olan davalı T.C. ...' ne davacı tarafın yatırdığı harçların yargılama giderlerine katılarak harç yükletilmesi hatalı olup, bozma sebebi ise de, bu yanlışlığın düzeltilmesi yeniden yargılamayı gerektirmediğinden, Bölge Adliye Mahkemesi kararının düzeltilerek onanmasına karar vermek gerekmiştir.
Aynı hata İlk Derece Mahkemesince de yapılmış ise de, Bölge Adliye Mahkemesince İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırıldığından sonuca etkili görülmemiştir.
Davacının talepleri kısmen de olsa kabul edildiğinden ve davalı harçtan muaf olduğundan davacının yatırdığı başvuru harcı, peşin harç ve istinaf harçlarının tamamının davacıya iadesi yerine hatalı şekilde davacıya karar-ilam harcı ile istinaf harcı yükletilmesi davacı temyizi olmadığından bozma sebebi yapılmamıştır.
Sonuç:
... Bölge Adliye Mahkemesi 12. Hukuk Dairesi' nin 15.06.2021 tarih ve 2020/2140 E. - 2021/1423 K. sayılı kararının, hüküm fıkrasının, 1/c ve 4 numaralı bentlerinin hükümden çıkartılarak, yerlerine;
"c- Davalı T.C. ... harçtan muaf olduğundan davanın yaptığı harçlar hariç toplam 91,40 TL. yargılama giderinden, kabul/ret oranına göre belirlenen 45,00 TL. sinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
4- Davacının yaptığı harçlar hariç toplam 43,00 TL. istinaf masrafının davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine, " bentlerinin yazılmasına, Bölge Adliye Mahkemesi kararının 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK'nun 364/2. maddesinin göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK'nun 370/2. maddesi uyarınca bu şekli ile DÜZELTİLEREK ONANMASINA, harç alınmasına yer olmadığına, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine, dava dosyasının İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine, 30/03/2022 tarihinde oy birliği ile karar verildi.