Yargıtay 12. Hukuk Dairesi 2022/4018 Esas 2022/5778 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Davacı, İcra Hukuk Mahkemesi'nin ihalenin feshi talebinin reddine ilişkin kararının yargılamasının yenilenmesini talep etmiş, ancak mahkeme talebin süre aşımından reddetmiştir. Talebinin ardından yapılan istinaf başvurusu da reddedilmiştir. Davacı, yargılamanın yenilenmesi sebeplerine aykırı olarak başvurduğundan dolayı davanın reddedilmesi gerektiği belirtilmiştir.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 374. maddesi, yargılamanın yenilenmesi istenebilecek kesin hüküm niteliğindeki kararları belirtmektedir. Aynı Kanun'un 377. maddesi, yargılamanın iadesi için belirli bir süre öngörmektedir. Yargılamanın iadesi sebepleri ise, Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 375. maddesi tarafından belirlenmektedir. Kanun koyucu, yargılamanın iadesi sebeplerini tek tek sayarak belirlemiştir.
İcra mahkemesince verilen kararlar (istihkak davalarında verilen kararlar ile ihalenin feshi isteminin reddi kararları hariç), maddi anlamda kesin hüküm niteliği taşımadığından, bu kararlara yargılamanın yenilenmesi yoluna başvurulamaz.
Yargılamanın yenilenmesi

MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 12. Hukuk Dairesi


Yukarıda tarih ve numarası yazılı Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın müddeti içinde temyizen tetkiki davacı tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü :

Davacı, ... İcra Hukuk Mahkemesi'nin 2018/540 esas - 2020/47 karar sayılı ve 14/01/2020 tarihli, ihalenin feshi talebinin reddine ilişkin kararının yargılamasının yenilenmesini talep ettiği, mahkemece, talebin süre aşımından reddine karar verildiği, yapılan istinaf başvurusu üzerine bölge adliye mahkemesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verildiği görülmüştür.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 374. maddesine göre yargılamanın yenilenmesi istenebilecek kararlar, aynı Kanun'un 303. maddesi anlamında maddi anlamda kesin hüküm niteliği taşıyanlardır.
Yine aynı Kanun’un 377. maddesi uyarınca yargılamanın yenilenmesi için; en az üç ay ve en fazla 10 yıllık süreler öngörülmüştür.
Yargılamanın iadesi sebepleri ise, Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 375. maddesinde sıralanmıştır. Kanun koyucu, yargılamanın iadesi sebeplerini genel ifadelerle düzenlemek yerine tek tek sayma yöntemine başvurmuştur. Böylece, yargılamanın iadesi sebeplerinin kıyas yoluyla genişletilmesi ve bunların haricindeki bir sebebe dayanılarak yargılamanın iadesi talep edilmesi mümkün olamayacaktır.
Yargılamanın iadesi, hukuki niteliği itibariyle ayrı ve bağımsız bir davadır. Bu sebeple mutlaka duruşma yapılarak incelenmesi gerekir. Mahkeme öncelikle davanın dinlenmeye değer olup olmadığını kendiliğinden araştırır. Bu aşamada genel dava koşullarından ayrı olarak yargılamanın iadesi sebeplerine dayanılıp dayanılmadığı hususu incelenir. Bu bağlamda yargılamanın iadesi talebi üzerine mahkeme, tarafları davet edip dinledikten sonra;
Talebin kanuni süre içinde yapılmış olup olmadığını,
Yargılamanın iadesi yoluyla kaldırılması istenen hükmün kesin olarak verilmiş veya kesinleşmiş olup olmadığını,
İleri sürülen yargılamanın iadesi sebebinin kanunda yazılı sebeplerden olup olmadığını, kendiliğinden inceler.
Bu koşullardan biri eksik ise hâkim davayı esasa girmeden reddeder.
İcra mahkemesince verilen kararlar (istihkak davalarında verilen kararlar ile ihalenin feshi isteminin reddi kararları hariç), kural olarak maddi anlamda kesin hüküm teşkil etmediğinden bu kararlara karşı yargılamanın yenilenmesi yoluna başvurulamaz.
Somut olayda, yargılamanın yenilenmesi talep edilen icra mahkemesi kararı, ihalenin feshi talebinin reddine ilişkin olup, yargılamanın yenilenmesi talep edilecek kararlardan olduğu gibi davacı tarafından (yargılamanın yenilenmesine konu ihalenin feshi talebinin reddine dair kararın 23/06/2021 tarihinde kesinleştiği gözetildiğinde) 06/08/2021 tarihinde yapılan başvuru süresindedir. Bununla birlikte; davacının ileri sürdüğü sebepler HMK’nun 375.maddesinde sayılı yargılamanın yenilenmesi nedenleri arasında yer almamaktadır.
O halde mahkemece; yukarıdaki ilkeler ışığında davacının ileri sürdüğü sebepler, kanunun aradığı sebepler arasında yer almadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmesi gerekirken, yazılı gerekçeyle reddi doğru değil ise de; sonuçta istem reddedildiğinden ve Bölge Adliye Mahkemesince de istinaf başvurusunun esastan reddine karar verildiğinden, sonucu doğru kararın onanması gerekmiştir.
SONUÇ :
Davacının temyiz itirazlarının reddi ile sonucu doğru Bölge Adliye Mahkemesi kararının yukarıda yazılı nedenlerle 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK'nun 364/2. maddesi göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK'nun 370. maddesi uyarınca ONANMASINA, alınması gereken 80,70 TL temyiz harcından, evvelce alınan harç varsa mahsubu ile eksik harcın temyiz edenden tahsiline, 16/05/2022 gününde oy birliğiyle karar verildi.