Yargıtay 12. Hukuk Dairesi 2022/499 Esas 2022/6259 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Alacaklının takip sırasında üçüncü kişinin istihkak iddiasına itiraz etmesi üzerine İcra Hukuk Mahkemesi'ne dosyanın teslim edilmesi kararı verilmiştir. İlk derece mahkemesi bu kararı doğru bularak davanın İİK’nın 99. maddesi uyarınca işlem yapmak üzere iade edilmesine hükmetmiştir. Ancak, Bölge Adliye Mahkemesi İİK’nın 97/a maddesinde öngörülen mülkiyet karinesinin 3. kişi yararına olduğu gerekçesiyle alacaklının istihkak davası açmak üzere icra müdürlüğünce süre verilmesi için dosyanın icra müdürlüğüne gönderilmesine karar vermiştir. Temyiz sonucunda Yargıtay da İcra Mahkemesi'nin yasal görevi olan \"takibin devamına veya talikine karar vermek\" yerine İİK'nın 99. maddesinde belirtilen başka bir karar vermesinin hatalı olduğuna hükmetmiştir.
Kanun Maddeleri:
- İİK. nın 97/1. maddesi: Üçüncü şahsın istihkak iddiası
- İİK. nın 97/5. maddesi: Takibin devamına dair icra mahkemesi kararının kesinliği
- İİK. nın 99. maddesi:

MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 23. Hukuk Dairesi
DAVALILAR : Borçlu : ...

Yukarıda tarih ve numarası yazılı Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın müddeti içinde temyizen tetkiki alacaklı tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü :
A) Talebin Özeti:
... 35. İcra Dairesi 2020/6734 esas sayılı takip dosyası ile 08.07.2020 tarihinde gerçekleştirilen haciz sırasında 3. kişinin istihkak iddiası ve alacaklının İcra Dairesine itirazı üzerine 16.07.2019 tarihli karar ile “ İİK. nun 97. maddesi uyarınca takibin taliki veya devamı hakkında karar verilmesi için dosyanın İcra Hukuk Mahkemesine tevdiine'' karar vermiştir.
B) İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti:
İlk Derece Mahkemesince, dosya üzerinden yapılan değerlendirme sonucunda;
“ Haczin takip dayanağı genel kredi sözleşmesi üzerinde yazılı adreste yapılmadığı, borçluya ödeme emrinin bu adreste tebliğ edilmediği, haciz mahallinde borçlunun hazır bulunmadığı ve haciz mahallinde borçlunun şahsına ait herhangi bir belge bulunmadığı, istihkak iddiasına konu olan malların üçüncü kişinin zilyetliğinde haczedildiği, İİK'nın 99. maddesinin tatbik edilmesi gerekirken 96. maddesi tatbik edilerek 97. maddesine göre karar verilmek üzere dosyanın gönderildiği gerekçesiyle İİK 97. maddesi kapsamında karar verilmesine yer olmadığına, İİK'nın 99. maddesine göre işlem tesis etmesi için dosyanın icra müdürlüğüne iadesine '' karar verilmiştir.
C) İstinaf;
İlk Derece Mahkemesi kararını alacaklı vekili istinaf etmiştir.
Ç) Bölge Adliye Mahkemesi Kararının Özeti;
... Bölge Adliye Mahkemesi 23. Hukuk Dairesi, 26.10.2021 tarih ve 2020/2407 E. 2021/2409 K. sayılı kararı ile özetle;
“...haciz 3.şahsın adresinde yapılmış olup, haciz sırasında bulunan belgeler İİK'nun 97/a maddesinde öngörülen mülkiyet karinesinin borçlu dolayısıyla alacaklı yararına olduğunu göstermeyeceğinden, ayrıca borçlunun, 3.kişi şirketin eski ortağı olması ve şirket ortağının borçlunun eşi olmasına ilişkin sair hususların istihkak iddiasının esasıyla ilgili muhtemel yargılama sırasında değerlendirilmesi gereken hususlar olduğu, mevcut durumda İİK'nun 97/a maddesinde öngörülen mülkiyet karinesinin 3. kişi yararına olduğu dikkate alındığında,İİK'nın 99. maddesi uyarınca alacaklıya istihkak davası açmak üzere icra müdürlüğünce süre verilmesi için dosyanın icra müdürlüğüne gönderilmesine dair mahkeme kararı isabetlidir. ... '' gerekçesi ile alacaklının istinaf başvurusunun esastan reddine karar vermiştir.
D) Temyiz;
Kararı alacaklı vekili temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
İcra Müdürlüğünün talebinin yasal dayanağı İİK. nın 97/1. maddesidir.
2004 sayılı İcra İflas Kanunu’ nun “ Üçüncü şahsın istihkak iddiası '' başlıklı 97/1. maddesi;
İstihkak iddiasına karşı alacaklı veya borçlu tarafından itiraz edilirse, icra memuru dosyayı hemen icra mahkemesine verir. İcra mahkemesi, dosya üzerinde veya lüzum görürse ilgilileri davet ederek mürafaa ile yapacağı inceleme neticesinde varacağı kanaate göre takibin devamına veya talikine karar verir.
İİK. nın 97/5. maddesi ise;
“ Takibin devamına dair verilen icra mahkemesi kararı kesindir. '' hükmünü içermektedir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararındaki diğer sebeplerin yanı sıra '' İcra Mahkemesinin icra müdürlüğünün talebi ve hatalı hukuki değerlendirmesiyle bağlı olmadığı, '' gerekçesine yer verilmiş ise de bu gerekçe İİK. nun 97/1. maddesindeki düzenlemeye aykırıdır.
İİK. nun 97/1. maddesi, icra müdürüne ( 3. kişinin istihkak iddiasına karşı alacaklı veya borçlunun itirazı halinde ) dosyayı re’ sen ve derhal icra mahkemesine göndermek,
İcra Mahkemesine ise icra dosyası içeriğine göre “ takibin devamına veya talikine karar vermek '' görevi yüklenmiştir.
Yasal düzenleme çok açık olup, İcra Mahkemesince, İcra Müdürlüğü’ nün İİK. nun 97/1. maddesine ilişkin talebi üzerine vereceği karar, “ takibin devamına veya talikidir”, başka bir karar verilemez.
İcra Mahkemesi, 97. maddenin yerine 99. maddenin uygulanıp, uygulanmayacağını takibin taraflarının ya da 3. kişinin şikayeti üzerini değerlendirebilir.
Somut uyuşmazlık ve kararlar yukarıdaki açık yasal düzenlemelere göre değerlendirildiğinde;
İcra Mahkemesince, İcra Müdürlüğü’nün İİK. nun 97/1. maddesine ilişkin talebi üzerine ( takibin taraflarının ya da 3. kişinin bu yolda bir şikayette olmadığı gözetilerek ) “ takibin devamına veya talikine” karar verilmesi ile yetinilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olup, bozmayı gerektirmiştir.
F) SONUÇ;
Alacaklının temyiz itirazlarının kabulü ile, ... Bölge Adliye Mahkemesi 23. Hukuk Dairesi, 26.10.2021 tarih ve 2020/2407 E. 2021/2409 K. sayılı kararının yukarıda yazılı nedenlerle, KALDIRILMASINA, İlk Derece Mahkemesi kararının 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK'nun 364/2. maddesi göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK'nun 371/1. maddeleri uyarınca BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde temyiz edene iadesine, dosyanın HMK'nun 373/1. maddesi uyarınca kararı veren İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin de Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 24/05/2022 tarihinde oybirliği ile karar verildi.