Yargıtay 12. Hukuk Dairesi 2021/10395 Esas 2022/6372 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Üçüncü kişi, noterden yapılan marka devri sözleşmesiyle borçludan satın aldığı markaların haciz konulduğunu iddia ederek istihkak iddiasının kabul edilmesini ve hacizlerin kaldırılmasını talep etmiştir. Mahkeme, dosyanın takipsiz bırakılması nedeniyle davanın açılmamış sayılmasına karar vermiştir. Bu karar, iflas idari vekili tarafından temyiz edilmiştir. Yargıtay, davacının duruşmaya çağrılmaması nedeniyle kararın bozulmasına karar vermiştir. HMK'nun 150/1 ve 320/4. maddelerinde duruşma yapılması gereken hallerde taraf teşkili davanın şartı olduğu, yasanın bu hükümlerinin emredici nitelikte olduğu ve mahkemece re'sen uygulanması gerektiği belirtilmiştir. Sonuç olarak, mahkeme kararı bozulmuştur ve İİK'nun 366 ve HUMK'nun 428. maddeleri uyarınca bozulmuştur. İİK'nun 366. maddesi, temyiz yoluyla kararın bozulması durumunda yeniden yargılama yapılmasını öngörmektedir. HUMK'nun 428. maddesi ise, yargılama sırasında yanlışlık yapılmışsa kararın düzeltilmesine olanak tanımaktadır.

MAHKEMESİ :İcra Hukuk Mahkemesi

Yukarıda tarih ve numarası yazılı mahkeme kararının müddeti içinde temyizen tetkiki üçüncü kişi tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü:
Davacı üçüncü kişinin; haciz konulan markaların noterden yapılan marka devri sözleşmesi ile borçludan satın alındığını ileri sürerek istihkak iddiasının kabulü ile hacizlerin kaldırılmasına karar verilmesini talep ettiği, mahkemece verilen davanın reddi kararının üçüncü kişi tarafından temyiz edilmesi üzerine, Yargıtay 8. HD’nin 26/02/2019 tarih ve 2016/19020 E. - 2019/1961 K. sayılı ilamıyla, markaların davacı üçüncü kişi tarafından alacağa mahsuben satın alınıp alınmadığı, borçlunun üçüncü kişiye borcunun bulunup bulunmadığı, mahsup edilen alacağın üstünde kalan kısmın çekle ödenip ödenmediğine ilişkin ticari defterler ve kayıtlar üzerinde inceleme yapılarak sonucuna göre karar verilmesi gerektiği yönünde bozulduğu, mahkemece, takipsiz kalan dosyanın işlemden kaldırıldığı, sonrasında süresinde usulünce yenilendiği, yeni duruşma gün ve saatinin taraflara tebliğine rağmen dosyanın davacı tarafından ikinci kez takipsiz bırakıldığı gerekçesiyle davanın açılmamış sayılmasına karar verildiği, kararın davacı üçüncü kişi adına iflas idare vekili tarafından temyiz edildiği görülmüştür.
6100 sayılı HMK'nun 150/1 maddesinde; "Usulüne uygun şekilde davet edilmiş olan taraflar, duruşmaya gelmedikleri veya gelip de davayı takip etmeyeceklerini bildirdikleri takdirde dosyanın işlemden kaldırılmasına karar verilir", aynı Kanunun 320/4. maddesinde ise; "Basit yargılama usulüne tâbi davalarda, işlemden kaldırılmasına karar verilmiş olan dosya, yenilenmesinden sonra takipsiz bırakılırsa, dava açılmamış sayılır" hükümleri yer almaktadır. Yasanın anılan hükümleri emredici nitelikte olup, kamu düzenine ilişkin bulunduğundan mahkemece re’sen uygulanmalıdır. Duruşma yapılması gereken hallerde taraf teşkili dava şartı olup, davanın her aşamasında mahkemece kendiliğinden dikkate alınmalıdır. Mahkemenin, dava dilekçesini ve duruşma gününü kendiliğinden taraflara tebliğ edip taraf teşkilini sağlaması, Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun amir hükmü gereğidir. Kişinin ne zaman yargı merciinde duruşması olduğunu bilmesi, ancak 7201 Sayılı Tebligat Kanunu ve Tebligat Yönetmeliğinde açıklanan usule uygun tebligat yapılması ile sağlanabilir.
Somut olayda, yargılama sırasında, ... 1. Asliye Ticaret Mahkemesinin 23/11/2016 tarih ve 2014/3024 E. 2016/1908 K. sayılı ilamı ile davacının iflasına karar verildiği, iflas işlemlerinin ... 1. İcra ve İflas Müdürlüğü'nün 2016/5 İflas Sayılı dosyasıyla yürütüldüğü, mahkemece bozma ilamı ile duruşma gününü içeren tensip zaptının müflis şirketi temsilen iflas idare memurlarına tebliğ edilmeksizin 27/02/2020 tarihinde davacı tarafın duruşma gününü bildirir davetiye tebliğine rağmen duruşmaya gelmediği ve mazeret bildirmediği gerekçesi ile dosyanın işlemden kaldırılmasına karar verildiği, 03/03/2020 tarihli dilekçe ile iflas idaresi vekili olarak Av.... tarafından vekaletname ibrazı ile yenileme talebinde bulunulduğu, anılan vekilin 07/07/2020 tarihinde vekalet görevinden çekilme dilekçesi sunduğu, ancak vekilin çekilme dilekçesi ile 10/09/2020 tarihli duruşma zaptının iflas idare memurlarına tebliğ edilmediği anlaşılmıştır.
O halde mahkemece, iflas idare memurlarına usulüne uygun olarak duruşma davetiyesinin tebliği ile yargılamaya devam edilmesi gerekirken, iflas idaresi duruşmaya davet edilmeden yazılı gerekçe ile davanın açılmamış sayılmasına karar verilmesi isabetsiz olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ : Üçüncü kişi-İflas idaresi vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile mahkeme kararının yukarıda yazılı nedenlerle İİK'nun 366 ve HUMK’nun 428. maddeleri uyarınca (BOZULMASINA), peşin alınan harcın istek halinde iadesine, ilamın tebliğinden itibaren 10 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 26/05/2022 gününde oy birliğiyle karar verildi.