Yargıtay 12. Hukuk Dairesi 2022/6500 Esas 2022/6846 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Sanık, 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu'nun 340. maddesi uyarınca borcunu ödemeyerek taahhüdü ihlal ettiği için 3 aya kadar tazyik hapsine çarptırılmış. Ancak Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı, benzer bir olaya ilişkin önceki kararları gerekçe göstererek, ilk taksitin ödenmemesi durumunda tüm cezanın infazı halinde takip eden taksitlerin ödenmemesi durumunda artık borçlunun cezalandırılamayacağına dair açıklamalar yapmış. Bu sebeple sanığın aynı borç için farklı takiplerdeki taahhütlerden dolayı ayrı ayrı cezalandırılması mümkün olup, mükerrer cezalandırma söz konusu değildir. Kararda bahsi geçen kanun maddesi 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu'nun 340. maddesidir.

Borçlunun ödeme şartını ihlâl suçundan sanık ...'in, 2004 sayılı İcra ve İflâs Kanunu’nun 340. maddesi uyarınca 3 aya kadar tazyik hapsi ile cezalandırılmasına dair ... 24. İcra Ceza Mahkemesinin 21/11/2019 tarihli ve 2019/751 esas, 2019/1395 sayılı kararına yönelik itirazın reddine ilişkin ... 25. İcra Ceza Mahkemesinin 10/01/2020 tarihli ve 2019/181 değişik ... sayılı kararı aleyhine ... Bakanlığı'nın 16/03/2022 gün ve 94660652-105-34-12247-2021-Kyb sayılı kanun yararına bozma istemini içeren yazısı ekindeki dava dosyası Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının 29/04/2022 gün ve KYB- 2022/42642 sayılı ihbarnamesi ile Dairemize gönderilmekle okundu.
Anılan ihbarnamede;
Benzer bir olaya ilişkin Yargıtay Ceza Genel Kurulunun 29/09/2009 tarihli ve 2009/16.HD-188 esas, 2009/205 sayılı ilâmında yer alan, ''... Hapsen tazyik yaptırımında amaç, bir yükümlülüğün yerine getirilmesini sağlamak olduğundan, alt sınırdan belli bir ceza belirlenmesi gerekmemekte, yükümlülük yerine getirilene kadar ve en çok 3 ay süreyle kişinin yükümlülüğüne uygun davranması için zorlanması söz konusu olmaktadır... Ancak, ilk taksitin ödenmemesi üzerine 3 aya kadar hapsen tazyik kararının tamamının infazı halinde takip eden taksitlerin ödenmemesi durumunda artık borçlunun cezalandırılması olanağı kalmayacaktır. Bir başka anlatımla, ilk taksitin ödenmemesi nedeniyle maddede öngörülen cezanın tamamının infazı hâlinde, yaptırım uygulama olanağı kalmadığından, diğer taksitlerin ödenmemesi ayrıca bir taahhüdü ihlâl kabahatini oluşturmayacaktır... Zira, her bir taksit için ayrı ayrı hapsen tazyik kararı verilmesi halinde, bu kararların her biri infaz yeteneğine sahip olup, usulüne uygun bir şekilde kaldırılmadığı sürece, Yasanın aradığı en çok 3 aya kadar tazyik hapsi verilebileceği kuralını aşacak şekilde infaz edilmeleri söz konusu olabilecektir. Yerel Mahkemece yapılması gereken, borçlunun ilk taksiti ödememek suretiyle ödeme taahhüdüne aykırı davranması nedeniyle 3 aya kadar hapsen tazyikine ilişkin ilk hükmün infazını bekleyerek, eğer kabahatli, bu hapsen tazyik kararının yerine getirilmesinden sonra borcu öder ise, ödenmeyen diğer taksit yönünden kalan süre kadar hapsen tazyik kararı vermektir. Yerel Mahkemece, ilk taksitin ödenmemesi nedeniyle verilen hapsen tazyik kararının infaz edilip edilmediği araştırılmadan, son taksitin ödenmemesi nedeniyle yapılan şikâyet üzerine, borçlunun yeniden 3 aya kadar hapsen tazyik ile cezalandırılması yasaya aykırı olup, kararın bu nedenle yasa yararına bozulması gerekirken, Özel Dairece yasa yararına bozma isteminin reddine karar verilmesi isabetli değildir.'' şeklindeki açıklamalar nazara alındığında,
2004 sayılı Kanun’un "Borçlunun ödeme şartını ihlali halinde ceza" başlıklı 340. maddesinin "111 inci madde mucibince veya alacaklının muvafakati ile icra dairesinde kararlaştırılan borcu ödeme şartını, makbul bir sebep olmaksızın ihlal eden borçlunun, alacaklının şikâyeti üzerine, üç aya kadar tazyik hapsine karar verilir. Hapsin tatbikine başlandıktan sonra borçlu borcun tamamını veya o tarihe kadar icra veznesine yatırmak zorunda olduğu meblağı öderse tahliye edilir; ödemelerini tekrar keserse, hakkında tazyik hapsine yeniden karar verilir. Ancak, bir borçtan dolayı tazyik hapsinin süresi üç ayı
geçemez." hükmü karşısında, aynı borç ilişkisi nedeniyle sanık hakkında bir defaya mahsus olmak üzere 3 aya kadar tazyik hapsine karar verilebileceği,
Sanığın ... 14. İcra Müdürlüğünün 2019/7061 esas sayılı dosyası kapsamında, 18/07/2018 tarihli ve 5.000,00 Türk lirası bedelli bonoya istinaden yapılan takip sonucunda, vermiş olduğu 13/05/2019 tarihli taahhüde ilişkin borcunu ödemeyerek taahhüdü ihlâl etmesi eylemi nedeniyle, ... 24. İcra Ceza Mahkemesinin 21/11/2019 tarihli ve 2019/761 esas, 2019/1393 sayılı kararıyla 3 aya kadar tazyik hapsi ile cezalandırılmasına karar verildiğinin anlaşılması karşısında, sanık hakkında tarafları aynı ve yine 18/07/2018 tarihinde düzenlenmiş olan 5.000,00 Türk lirası ve 7.000,00 Türk lirası bedelli üç ayrı bonoya dayanak olarak ... 14. İcra Müdürlüğünün 2019/4595 esas sayılı dosyası kapsamında 13/05/2019 tarihli taahhüde dair borcunu ödemeyerek taahhüdü ihlal etmesi nedeniyle görülen davada, bahse konu Ceza Genel Kurulu kararında belirtilen şekilde Mahkemesince aynı tarihli bonoların aynı borç ilişkisinden dolayı düzenlenip düzenlenmediğine ilişkin gerekli araştırma yapılmaksızın sanık hakkında tazyik hapsine karar verilemeyeceği gözetilmeden, itirazın kabulü yerine yazılı şekilde karar verilmesinde isabet görülmediği gerekçesiyle 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 309. maddesi uyarınca anılan kararın kanun yararına bozulması isteminde bulunulmuş ise de;
... 24. İcra Ceza Mahkemesinin 21/11/2019 tarihli ve 2019/751 esas, 2019/1395 Karar sayılı dosyasında; ... 14. İcra Müdürlüğünün 2019/4595 esas sayılı icra dosyasında, 13/05/2019 tarihinde vermiş olduğu taahhüdü ihlâl etmesi eyleminden dolayı 3 aya kadar tazyik hapsi ile cezalandırılmasına karar verildiği, ... 24. İcra Ceza Mahkemesinin 21/11/2019 tarihli ve 2019/761 esas, 2019/1393 Karar sayılı dosyasında ise; sanığın ... 14. İcra Müdürlüğünün 2019/7061 esas sayılı icra dosyasında, 13/05/2019 tarihinde vermiş olduğu taahhüdü ihlâl etmesi eyleminden dolayı borçlunun ödeme şartını ihlâl suçundan 2004 sayılı İcra ve İflâs Kanunu’nun 340. maddesi gereğince 3 aya kadar tazyik hapsi ile cezalandırılmasına dair karar verildiği, şikayet konusu edilen taahhütlerin farklı icra takiplerinden kaynaklanan farklı taahhütler olduğu ve ... 14. İcra Müdürlüğünün 2019/4595 esas sayılı ve 2019/7061 esas sayılı icra dosyalarında takibe konu borç kaynaklarının farklı olduğu ve sanığın aksine ispata yarar belge sunmadığı anlaşıldığından, farklı icra takiplerinde verilen farklı taahhütlerden dolayı 2004 sayılı İcra ve İflâs Kanunu’nun 340. maddesi gereğince borçlunun ödeme şartını ihlâl suçunun ayrı ayrı oluşabileceği, sanığın ayrı ayrı cezalandırılması mümkün olup, bu durumda mükerrer cezalandırma söz konusu olmayacağından, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının yerinde görülmeyen kanun yararına bozma isteminin REDDİNE, 07/06/2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.