Yargıtay 12. Hukuk Dairesi 2022/939 Esas 2022/7317 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Alacaklı, üçüncü kişinin istihkak iddiasına karşı takibe devam için İcra Müdürlüğü tarafından tesis edilen kararın hukuka aykırı olduğunu belirterek, yetkili mercilerin karar vermesini talep etmiştir. İlk derece mahkemesi, dosyanın İcra Mahkemesine gönderildiği gerekçesiyle hüküm kurmamıştır. Alacaklı tarafından yapılan istinaf başvurusu sonucunda Bölge Adliye Mahkemesi, İcra Mahkemesinin takibin devamına veya talikine karar vermesi gerektiğini açıklayarak, istinaf talebini reddetmiştir. Ancak, üçüncü kişinin istihkak iddiasına ilişkin İcra Mahkemesinin kararının verilmediği belirtilmiştir.
İİK'nın 97/1 maddesi, İcra Müdürlüğü'ne dosyayı derhal İcra Mahkemesine göndermek ve İcra Mahkemesinin takibin devamına veya talikine karar vermekle yükümlü olduğunu belirtmektedir. İcra Mahkemesi'nin başka bir karar verme yetkisi yoktur. İcra Mahkemesi, İcra Müdürlüğü'nün talebi üzerine İİK'nın 97. maddesini ya da 99. maddesini uygulayabilir, ancak bu karar şikayete konu edilebilir. Bu nedenle, İcra Mahkemesi'nin kesin kararı İİK'nın 97/5 maddesi uyarınca verilir.
Kanun maddelerinin bu açıklamalarıyla, alacaklının temyiz itirazlarının kabul edildiği ve İlk Derece Mahkemesi ile İcra Hukuk Mahkemesinin kararlarının bozulduğu belirtilmiştir.

MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 21. Hukuk Dairesi

Yukarıda tarih ve numarası yazılı Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın müddeti içinde temyizen tetkiki alacaklı tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü :
Davacı üçüncü kişi vekilinin, istihkak davası açması için alacaklıya süre verilmesi gerekirken, İİK'nın 97. maddesinin uygulanmasına yönelik icra müdürlüğünce karar tesis edildiğini belirterek, hukuka açıkça aykırı olarak tesis edilen kararın kaldırılmasına, haczin İİK'nın 99.maddesine göre yapılmış sayılmasına karar verilmesini talep ettiği, İlk derece mahkemesince "Şikayet tarihinden sonra aynı mahkemenin 12/11/2020 tarihli kararı ile İİK'nın 99. maddesi gereğince işlem yapılması için dosyanın icra müdürlüğüne iadesine karar verildiği gerekçesi ile konusuz kalan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına dair hüküm kurulduğu, karara karşı alacaklı tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine ... Bölge Adliye Mahkemesince alacaklının başvurusunun esastan reddine karar verildiği, kararın alacaklı tarafından temyiz edildiği anlaşılmaktadır.
Dosyada bulunan bilgi ve belgelere göre; 02.10.2020 tarihinde yapılan hacizde 3. kişinin ileri sürdüğü istihkak iddiasının alacaklı vekilince kabul edilmemesi üzerine, İcra Müdürlüğünce 09/10/2020 tarihinde İİK'nın 96-97 maddeleri uyarınca takibin taliki veya devamı hususunda karar verilmek üzere takip dosyasının İcra Hukuk Mahkemesine gönderilmesine karar verildiği, ... 2. İcra Hukuk Mahkemesi'nin 2020/476 Esas 2020/445 Karar sayılı dosyasından verilen 12/11/2020 tarihli karar ile şikayete konu haciz ile ilgili İİK'nın 99. maddesi gereğince işlem yapılması için dosyanın icra müdürlüğüne iadesine karar verildiği, Dairemizin dosya eksiklik talebi üzerine ... 2. İcra Hukuk Mahkemesinden gelen 08.06.2021 tarihli cevabi yazıda, ... 2. İcra Hukuk Mahkemesi'nin 2020/476 Esas 2020/445 Karar sayılı kararının tebliğe çıkarılmadığından kesinleşmediğinin bildirildiği görülmektedir.
2004 sayılı İcra İflas Kanunu’nun "Üçüncü şahsın istihkak iddiası" başlıklı 97/1. Maddesi; İstihkak iddiasına karşı alacaklı veya borçlu tarafından itiraz edilirse, icra memuru dosyayı hemen icra mahkemesine verir. İcra mahkemesi, dosya üzerinde veya lüzum görürse ilgilileri davet ederek mürafaa ile yapacağı inceleme neticesinde varacağı kanaate göre takibin devamına veya talikine karar verir. İİK. nın 97/5. maddesi ise; “Takibin devamına dair verilen icra mahkemesi kararı kesindir. “ hükmünü içermektedir.
İİK. nun 97/1. maddesi, icra müdürüne (3.kişinin istihkak iddiasına karşı alacaklı veya borçlunun itirazı halinde) dosyayı re’sen ve derhal icra mahkemesine göndermek, İcra Mahkemesine ise icra dosyası içeriğine göre “ takibin devamına veya talikine karar vermek “ görevi yüklenmiştir. Yasal düzenleme çok açık olup, İcra Mahkemesince, İcra Müdürlüğü’nün İİK.'nın 97/1. maddesine ilişkin talebi üzerine vereceği karar, “takibin devamı veya talikidir”, başka bir karar verilemez.
İcra Mahkemesi, 97. maddenin yerine 99. maddenin uygulanıp, uygulanmayacağını takibin taraflarının ya da 3. kişinin şikayeti üzerini değerlendirebilir ki; şikayete ve temyize konu uyuşmazlık, 3. kişinin icra müdürlüğünce İİK'nın 97. maddesinin uygulanmasına ilişkin şikayetine ilişkin olup, mahkemece işin esasına girilerek, deliller değerlendirilmek suretiyle oluşacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken davanın konusuz kaldığından bahisle karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi doğru olmayıp bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ : Alacaklının temyiz itirazlarının kabulü ile yukarıda yazılı nedenlerle 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK'nun 364/2. maddesinin göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK'nun 373/1. maddesi uyarınca, ... Bölge Adliye Mahkemesi 21. Hukuk Dairesinin 27/10/2021 tarih ve 2021/796 E. - 2021/2774 K. sayılı istinaf talebinin esastan reddine ilişkin kararının KALDIRILMASINA, ... 2. İcra Hukuk Mahkemesinin 07/01/2021 tarih ve 2020/482 E., 2021/16 K. sayılı kararının BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcını istek halinde ilgiliye iadesine, dosyanın İlk Derece Mahkemesi'ne, kararın bir örneğinin de, Bölge Adliye Mahkemesi’ne gönderilmesine,
16/06/2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.