Yargıtay 12. Hukuk Dairesi 2022/1092 Esas 2022/7742 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Bir borçlu hakkında, kambiyo senedine dayalı icra takibi ve rehinli alacağın paraya çevrilerek ilamlı icra takibi başlatılmış. Ancak, aynı borca ilişkin başlatılan iki takibin de alacak miktarları farklı olsa da, alacaklı vekilinin cevap dilekçesi ve takip talebinde yer alan ibarelerden aynı borç ilişkisinden kaynaklandığı anlaşılmaktadır. Kanunlar gereği, borç ipotekle temin edilmiş olsa bile elinde kambiyo senedi bulunan alacaklı, kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile takip yapabilir. Ancak tercih hakkını bu takip türünden yana kullanmış ise aynı borca ilişkin olarak ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla takip yapamaz. İlk derece mahkemesi, bu sebeple kambiyo senetlerine mahsus haciz yoluyla icra takibinin iptaline karar vermiş, ancak Bölge Adliye Mahkemesi istinaf başvurusunda esastan reddetmiştir. Bunun üzerine, borçlunun temyiz istemi kabul edilerek kararın bozulması ve dosyanın Bölge Adliye Mahkemesi'ne gönderilmesi kararlaştırılmıştır.
Kanun maddeleri: İİK'nun 45. maddesi, 167. madde, 364/2. madde, 6100 sayılı HMK'nun 373/2. madde.

MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi


Yukarıda tarih ve numarası yazılı Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın müddeti içinde temyizen tetkiki borçlu tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü :
... 11. İcra Müdürlüğü'nün 2018/12417 Esas sayılı takip dosyası ile başlatılan ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla ilamlı icra takibinde, borçlu, aynı alacağın tahsili için daha önce ... 24. İcra Müdürlüğü'nün 2018/9629 Esas sayılı dosyası ile bonoya dayalı olarak kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile takip yapıldığını, alacaklının tercih hakkını bu takipten yana kullandığını ileri sürerek takibin iptali istemiyle icra mahkemesine başvurduğu, İlk Derece Mahkemesince; şikayetin kabulü ile takibin iptaline karar verildiği, hükmün alacaklı tarafından istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesince; aynı alacağa ilişkin olarak kambiyo senetlerine mahsus haciz yoluyla takip yanında bu takiple tahsilde tekerrür olmamak kaydıyla ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla takibe geçilmesinde yasal engel bulunmadığı gerekçesi ile istinaf başvurusunun kabulüne, mahkeme kararının kaldırılmasına ve davanın reddine karar verildiği anlaşılmaktadır.
İİK'nun 45. maddesinde; rehinle temin edilmiş bir alacağın borçlusunun iflasa tabi şahıslardan olsa bile alacaklının yalnız rehnin paraya çevrilmesi yoluyla takip yapabileceği, poliçe ve emre muharrer senetlerle çekler hakkındaki İİK’nun 167. madde hükmünün mahfuz olduğu, aynı kanunun 167. maddesinde ise; alacağı çek, poliçe veya emre muharrer senede müstenit olan alacaklının, alacak rehinle temin edilmiş olsa bile kambiyo senetlerine mahsus haciz yoluyla takipte bulunabileceği düzenlenmiştir.
Somut olayın incelenmesinde; 08.08.2018 tarihinde başlatılan ... 24. İcra Dairesi’nin 2018/9629 Esas sayılı takip dosyasında; alacaklı tarafından şikayetçi ... ve dava dışı diğer borçlular hakkında kambiyo senetlerine mahsus haciz yoluyla icra takibi başlatıldığı, bundan sonra 16.10.2018 tarihinde ... 11. İcra Dairesi’nin 2018/12417 Esas sayılı takip dosyası ile borçlu ... hakkında ipoteğin paraya çevrilmesi yolu ile ilamlı icra takibi başlatıldığı, takip talebinde "... 24. İcra Müdürlüğü'nün 2018/9629 Esas sayılı dosyası ile tahsilde tekerrür olmamak kaydıyla ödenmesi” ibarelerinin bulunduğu görülmüş olup anılan takip dosyalarında yer alan alacak miktarları tam olarak aynı olmasa da takip talebi ve icra emrinde yazılı ibareler ve alacaklı vekilin cevap dilekçesi ile her iki takip dosyasına konu borcun aynı borç ilişkisinden kaynaklandığı anlaşılmaktadır.
Her ne kadar yukarıda anılan kanun hükümleri uyarınca borç ipotek ile temin edilmiş olsa bile elinde kambiyo senedi bulunan alacaklı, kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile takip yapabilirse de tercih hakkını bu takip türünden yana kullanmış ise aynı borca ilişkin olarak ipoteğin paraya çevrilmesi yolu ile takip yapamaz. Bu husus süresiz şikayete tabidir. (Prof. Dr. L. ..., Doç. Dr...., Dr. Öğretim Üyesi ... ..., İcra ve İflas Hukuku, Ocak 2022, s. 318, 319).
O halde, İlk Derece Mahkemesince, şikayetin kabulü ile ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla ilamlı icra takibinin iptaline karar verilmesi yerinde olup, Bölge Adliye Mahkemesince, istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsizdir.
SONUÇ:
Borçlunun temyiz isteminin kabulü ile, ... Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesinin 08.11.2021 tarih ve 2021/634 E. - 2021/2762 K. sayılı kararının yukarıda yazılı nedenlerle, 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK'nun 364/2. maddesi göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK'nun 373/2.maddeleri uyarınca BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesi’ne gönderilmesine, 23.06.2022 gününde oy birliğiyle karar verildi.