Yargıtay 12. Hukuk Dairesi 2022/7106 Esas 2022/7899 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Tüzel kişiliğe yapılan bir taşınmaz satışında, satış ilanının tebliğ işlemlerinde usulsüzlükler yapılmıştır. Borçlu şirketin temsilcisinin ölümü sonrasında yapılan ihaleye hazırlık işlemlerinin hatalı olduğu ve satış ilanı tebligatının usulsüz yapıldığı gerekçesiyle borçlular tarafından ihalenin feshi istemiyle dava açılmıştır. İlk derece mahkemesinde şikayet kabul edilmediği için dava istinafa götürülmüştür ancak istinaf başvurusu da reddedilmiştir. Ancak, tüzel kişilere yapılan tebligatın usulsüzlüğü nedeniyle ihale feshine karar verilmesi gerektiği belirtilmiştir. Bu nedenle, Bölge Adliye Mahkemesi kararı kaldırılmış ve İcra Hukuk Mahkemesi kararı bozulmuştur.
Kanun maddeleri:
- 7201 Sayılı Tebligat Kanunu'nun 12. ve 13. maddeleri, hükmi şahıslara tebligatın nasıl yapılacağını belirlemektedir.
- Kanunun 21/1. ve 35/4. maddeleri, tüzel kişilere tebligat yapılması durumunda izlenecek yöntemleri belirlemektedir.
- İİK'nun 127. maddesi, taşınmaz satışlarında satış ilanının borçluya tebliğ edilmesi gerektiğini düzenlemektedir.
- 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK'nun 364/2. maddesi, İlk Derece Mahkemesi kararlarının temyiz edilebileceğini belirtmektedir.
- 6100 sayılı HMK'nun 373/1. maddesi, temyiz incelemesinde hukuki nedenlerin dikkate alınacağını belirtmektedir.

MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 21. Hukuk Dairesi


Yukarıda tarih ve numarası yazılı Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın müddeti içinde temyizen tetkiki şikayetçiler tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü :
1)Şikayetçi gerçek kişiler ..., ..., ... yönünden temyiz itirazlarının incelenmesi bakımından;
Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararında yazılı gerekçelere göre yerinde bulunmayan temyiz itirazlarının REDDİNE,
2)Şikayetçi tüzel kişi ... yönünden temyiz itirazlarının incelenmesi bakımından;
Borçlular tarafından ihalenin feshi istemiyle açılan davada şikayetçi borçlu şirketin tek temsilcisinin ölümü üzerine şirketi temsile yetkili olmadan yapılan ihaleye hazırlık işlemlerinin hatalı olması, satış ilanı tebligatının usulsüz olduğu, konkordato kararını veren mahkemece satışın durdurulması kararına rağmen gerçekleşen ihalenin feshinin talep edildiği, ilk derece mahkemesince; fesih nedenlerinin bulunmadığı gerekçesiyle reddine karar verildiği, borçluların kararı istinafı üzerine Bölge Adliye Mahkemesi' nce aynı gerekçelerle istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmesi üzerine şikayetçi borçlularca dava ve istinaf dilekçesindeki nedenlere dayalı olarak, Bölge Adliye Mahkemesi'nce verilen karar temyiz edilmiştir.
Hükmi şahıslara ne şekilde tebligat yapılacağı 7201 Sayılı Tebligat Kanunu'nun 12. ve 13. maddelerinde belirlenmiştir. Borçlu şirketin tebligat adresinin, ticaret sicilinde kayıtlı adresi olması ve tevziat saatlerinde kapalı bulunması veya tebligatın alınmasından imtina edilmesi halinde, bu adrese 7201 Sayılı Tebligat Kanunu'nun 21/1. ya da 35/4. maddelerine göre tebligatın yapılması gerekir.
Dairemizin yerleşik içtihatlarına göre tüzel kişiler adına ticaret sicilindeki adreslerine gönderilen tebligatın, Tebligat Kanununun 21/1. maddesine göre yapılmış olması halinde tebliğ memurunun, Tebligat Yönetmeliği'nin 30 ve 31. maddelerindeki koşulları araştırmasına gerek yoktur. Zira, muhatabın adreste bulunmaması halinde, bunun nedeninin araştırılması ve tevziat saatinden sonra adrese dönüp dönmeyeceğinin tespit edilmesi gerçek kişiler yönünden zorunlu olup, hükmi şahısların sıfatı ve niteliği itibari ile böyle bir araştırmanın yapılmamış olması, tebligatın usulsüzlüğü sonucunu doğurmaz. Ancak, Kanunun 21/1.maddesine göre tebligat yapılması halinde, tebliğ memuru, tebliğ evrakını tesellüm edenin adresini ihtiva eden ihbarnameyi gösterilen adresteki binanın kapısına yapıştırmakla beraber, adreste bulunmama halinde, tebliğ olunacak şahsa keyfiyetin haber verilmesini de, mümkün oldukça en yakın komşularından birine, varsa yönetici veya kapıcıya da bildirir.

Öte yandan, 7201 Sayılı Tebligat Kanunu'nun 12. maddesine göre, hükmi şahıslara tebligat selahiyetli mümessillerine, bunlar birden fazla ise yalnız birine yapılır. Aynı Kanunun 13. maddesine göre de, tebliğ yapılacak bu kişiler, herhangi bir sebeple mutad iş saatlerinde işyerinde bulunmadıkları veya o sırada evrakı bizzat alamayacak bir halde oldukları takdirde, tebliğ orada hazır bulunan memur ve müstahdemlerinden birine yapılır. Tebligat Yönetmeliğinin 21. maddesinde de, tüzel kişi adına, tebligatı kabul edecek kişi herhangi bir sebeple mutad iş saatlerinde bulunmadığı veya o sırada evrakı bizzat alamayacak durumda olduğu takdirde tebliğin, orada hazır bulunan memur veya müstahdemlerinden birine yapılacağı, kendisine tebliğ yapılacak memur veya müstahdemin tüzel kişinin o yerdeki teşkilatı veya personeli içinde vazife itibariyle tüzel kişinin yetkilisinden sonra gelen kimse veya evrak müdürü gibi esasen bu kabil işlerle vazifelendirilmiş biri olması lazım geldiği, bunların da bulunmadığı tebliğ mazbatasında tespit edilmek şartıyla, o yerdeki diğer memur veya müstahdemlerinden birine yapılacağı hüküm altına alınmıştır.
Somut olayda tüzel kişi şirkete 14/01/2021 tarihinde yapılan satış ilanı tebligatında ''şirket sahibi ... vefat etmiştir'' şeklinde şerh düşülerek iade edilmiş olup, muhatap şirketin açık veya kapalı olup olmadığı belirtilmeksizin iade edilmesi üzerine TK. 35. Maddeye göre şirketin ticaret sicili adresine tebligat yapılmış ise de; tüzel kişilere TK. 35. Maddeye göre tebligat yapılması için öncelikle iade edilen tebligatın, usulüne uygun olarak araştırılarak kanuna uygun şekilde iade edilmesi gerekirken, usulsüz şekilde yapılan tebligatın iadesi üzerine çıkartılan TK.35. Madde kapsamındaki tebligat işlemi de usule uygun olmayacaktır.
Öte yandan şikayetçi tüzel kişi şirketin tek yetkilisi ...' nun ölümü üzerine ... 3. Noterliği' nden 08/01/2021 tarih ve 175 yevmiye no ile tasdikli imza sirkülerinden anlaşılacağı üzere ... Petrol Ürünleri Gıda İthalat İhracat San. Ve Tic. Ltd. Şti.' ni münferiden aksi karar alınıncaya kadar temsile ... isimli kişi yetkili olarak seçilmiş olup, bu kişiye ayrıca gerçek kişi olarak takipte taraf olması nedeni ile satış ilanı teblig edilmiş olsa da; çıkarılan tebligat şirket adına yapılmış ve öğrenilmiş sayılamaz.
İİK'nun 127. maddesi gereğince taşınmaz satışlarında, satış ilanının bir örneği borçluya (varsa vekiline) tebliğ edilmelidir. Borçluya satış ilanının tebliğ edilmemiş olması veya usulsüz tebliğ edilmesi, Dairemizin süreklilik arzeden içtihatlarına göre başlı başına ihalenin feshi sebebidir.
O halde, İlk Derece Mahkemesi’nce şikayetin, şikayetçi tüzel kişiliğe satış ilanı tebliğ işleminin usulsüz olması nedeniyle tüzel kişiliğin şikayetinin kabulü ve ihalenin feshine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi ve Bölge Adliye Mahkemesi’nce de istinaf başvurusunun esastan reddedilmesi isabetsiz olup, İlk Derece Mahkemesi kararının bozulması gerekmiştir.
SONUÇ : Şikayetçi şirketin temyiz isteminin kabulü ile yukarıda yazılı nedenlerle 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK'nun 364/2. maddesinin göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK'nun 373/1. maddesi uyarınca, ... Bölge Adliye Mahkemesi 21. Hukuk Dairesi'nin 20.4.2022 tarih ve 2022/171 E. - 2022/1311 K. sayılı kararının (KALDIRILMASINA), ... İcra Hukuk Mahkemesi'nin 07.9.2021 tarih ve 2021/69 E. - 2021/259 K. sayılı kararının (BOZULMASINA), peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, dosyanın İlk Derece Mahkemesi'ne, kararın bir örneğinin de Bölge Adliye Mahkemesi'ne gönderilmesine, 28/06/2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.