Yargıtay 12. Hukuk Dairesi 2022/6998 Esas 2022/7921 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Sanık, borçlunun ödeme şartını ihlal suçunu işlediği gerekçesiyle 3 aya kadar tazyik hapsine çarptırılmıştır. Ancak, borçlunun aynı borç ilişkisi kapsamında önceden verilen hapsen tazyik kararı infaz edilmeden tekrar ayrı ayrı 3 aya kadar tazyik hapsine karar verilmesi yasaya aykırıdır. Bu nedenle, ... 2. İcra Ceza Mahkemesinin 02/12/2020 tarihli ve 2020/114 değişik iş sayılı kararı ile ... 2. İcra Ceza Mahkemesinin 10/11/2020 tarihli ve 2020/310 esas, 2020/465 sayılı kararı kanun yararına BOZULMUŞTUR.
Kanun Maddeleri:
- 2004 sayılı İcra ve İflâs Kanunu’nun 340. maddesi: Borçlunun ödeme şartını ihlali halinde ceza.
- CMK’nın 309/4. maddesi: Kararın kanun yararına bozulması istemi.

Borçlunun ödeme şartını ihlal suçundan sanık ...'in, 2004 sayılı İcra ve İflâs Kanunu’nun 340. maddesi gereğince 3 aya kadar tazyik hapsi cezası ile cezalandırılmasına dair ... 1. İcra Ceza Mahkemesinin 03/11/2020 tarihli ve 2020/157 esas, 2020/483 sayılı kararına (... 1. İcra Ceza Mahkemesinin 2020/361 esas ve 2020/440 sayılı dosyası ile birleşen) karşı yapılan itirazın reddine ilişkin mercii ... 2. İcra Ceza Mahkemesinin 02/12/2020 tarihli ve 2020/114 değişik iş sayılı kararı ile, Borçlunun ödeme şartını ihlal suçundan adı geçen sanığın, 2004 sayılı Kanun'un 340. maddesi uyarınca 3 aya kadar tazyik hapsi cezası ile cezalandırılmasına ilişkin ... 2. İcra Ceza Mahkemesinin 10/11/2020 tarihli ve 2020/310 esas, 2020/465 sayılı kararı aleyhine ... Bakanlığı'nın 08/04/2022 gün ve 94660652-105-25-8209-2021-Kyb sayılı kanun yararına bozma istemini içeren yazısı ekindeki dava dosyası Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının 26/05/2022 gün ve KYB- 2022/59003 sayılı ihbarnamesi ile Dairemize gönderilmekle okundu.
Anılan ihbarnamede;
Benzer bir olaya ilişkin Yargıtay Ceza Genel Kurulunun 29/09/2009 tarihli ve 2009/16.HD-188 esas, 2009/205 sayılı ilâmında yer alan, ''... Hapsen tazyik yaptırımında amaç, bir yükümlülüğün yerine getirilmesini sağlamak olduğundan, alt sınırdan belli bir ceza belirlenmesi gerekmemekte, yükümlülük yerine getirilene kadar ve en çok 3 ay süreyle kişinin yükümlülüğüne uygun davranması için zorlanması söz konusu olmaktadır... Ancak, ilk taksitin ödenmemesi üzerine 3 aya kadar hapsen tazyik kararının tamamının infazı halinde takip eden taksitlerin ödenmemesi durumunda artık borçlunun cezalandırılması olanağı kalmayacaktır. Bir başka anlatımla, ilk taksitin ödenmemesi nedeniyle maddede öngörülen cezanın tamamının infazı hâlinde, yaptırım uygulama olanağı kalmadığından, diğer taksitlerin ödenmemesi ayrıca bir taahhüdü ihlâl kabahatini oluşturmayacaktır... Zira, her bir taksit için ayrı ayrı hapsen tazyik kararı verilmesi halinde, bu kararların her biri infaz yeteneğine sahip olup, usulüne uygun bir şekilde kaldırılmadığı sürece, Yasanın aradığı en çok 3 aya kadar tazyik hapsi verilebileceği kuralını aşacak şekilde infaz edilmeleri söz konusu olabilecektir. Yerel Mahkemece yapılması gereken, borçlunun ilk taksiti ödememek suretiyle ödeme taahhüdüne aykırı davranması nedeniyle 3 aya kadar hapsen tazyikine ilişkin ilk hükmün infazını bekleyerek, eğer kabahatli, bu hapsen tazyik kararının yerine getirilmesinden sonra borcu öder ise, ödenmeyen diğer taksit yönünden kalan süre kadar hapsen tazyik kararı vermektir. Yerel Mahkemece, ilk taksitin ödenmemesi nedeniyle verilen hapsen tazyik kararının infaz edilip edilmediği araştırılmadan, son taksitin ödenmemesi nedeniyle yapılan şikâyet üzerine, borçlunun yeniden 3 aya kadar hapsen tazyik ile cezalandırılması yasaya aykırı olup, kararın bu nedenle yasa yararına bozulması gerekirken, Özel Dairece yasa yararına bozma isteminin reddine karar verilmesi isabetli değildir.'' şeklindeki açıklamalar nazara alındığında;
2004 sayılı Kanun’un "Borçlunun ödeme şartını ihlali halinde ceza" başlıklı 340. maddesinin "111 inci madde mucibince veya alacaklının muvafakati ile icra dairesinde kararlaştırılan borcu ödeme şartını, makbul bir sebep olmaksızın ihlal eden borçlunun, alacaklının şikâyeti üzerine, üç aya kadar tazyik hapsine karar verilir. Hapsin tatbikine başlandıktan sonra borçlu borcun tamamını veya o tarihe kadar icra veznesine yatırmak zorunda olduğu meblağı öderse tahliye edilir; ödemelerini tekrar keserse, hakkında tazyik hapsine yeniden karar verilir. Ancak, bir borçtan dolayı tazyik hapsinin süresi üç ayı geçemez." hükmü karşısında, aynı borç ilişkisi nedeniyle sanık hakkında bir defaya mahsus olmak üzere 3 aya kadar tazyik hapsine karar verilebileceği,
Dosyalar kapsamına göre, borçlu sanığın alacaklısı ... olan ... 2. İcra Müdürlüğünün 2020/2170 esas sayılı dosyası kapsamında vermiş olduğu toplam borcun 1.448.328,40 Türk lirası ve 16/03/2020, 10/04/2020, 11/05/2020, 10/06/2020, 10/07/2020 ve 10/08/2020 tarihli ödemeler olarak belirlenen 27/02/2020 tarihli taahhüde ilişkin borcunu ödemeyerek taahhüdü ihlâl etmesi eylemi nedeniyle, alacaklının ayrı ayrı şikayetleri üzerine, sanık hakkında aynı taahhüt nedeniyle ... 2. İcra Ceza Mahkemesinin 27/10/2020 tarihli kararı ile 3 aya kadar tazyik hapsi ile cezalandırılmasına dair karar verilmesine rağmen, sanık hakkında aynı taahhüt nedeniyle ... 1. İcra Ceza Mahkemesinin 2020/361 esas ve 2020/440 sayılı dosyası ile birleşen aynı Mahkemenin 2020/157 esas ve ... 2. İcra Ceza Mahkemesinin 2020/310 esasına kayden yapılan yargılamalar neticesinde de, bahse konu Ceza Genel Kurulu kararında belirtilen şekilde Mahkemesince "önceden verilen hapsen tazyik kararının infaz edilip edilmediği araştırılmadan" borçlunun tekrardan ayrı ayrı 3 aya kadar hapsen tazyikine karar verilmesinde ve ... 1. İcra Ceza Mahkemesinin 03/11/2020 tarihli ve 2020/157 esas, 2020/483 sayılı kararına yönelik itirazın kabulü yerine yazılı şekilde reddine karar verilmesinde isabet görülmediği gerekçesiyle 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 309. maddesi uyarınca anılan kararın kanun yararına bozulması isteminde bulunulmakla gereği görüşülüp düşünüldü;
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının kanun yararına bozma istemine dayanan ihbarname içeriği yerinde görüldüğünden ... 2. İcra Ceza Mahkemesinin 02/12/2020 tarihli ve 2020/114 değişik iş sayılı kararı ile ... 2. İcra Ceza Mahkemesinin 10/11/2020 tarihli ve 2020/310 esas, 2020/465 sayılı kararının CMK’nın 309/4. maddesi uyarınca BOZULMASINA, müteakip işlemlerin mahallinde mahkemesince yapılmasına, 28/06/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.