Yargıtay 12. Hukuk Dairesi 2022/5666 Esas 2022/7944 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Üçüncü kişi bir kooperatif, borçlu şirketin elma depolama işinde bulunduğunu ve haciz edilen elmaların depo bedeli karşılığı borçlu şirkete ait soğuk hava deposunda muhafaza edildiğini iddia ederek haczin kaldırılmasını talep etti. Mahkeme, davacı tanıklarının beyanlarına ve delillere dayanarak, elmaların borçlu şirkete ait olduğu yönünde karar verdi. Ancak, İİK'nun 97/a maddesi gereği, mülkiyet karinesi borçlu ve alacaklı yararınadır, dolayısıyla davacı üçüncü kişi tarafından aksine inandırıcı ve güçlü deliller sunulması gerekmektedir. Mahkemenin yaptığı incelemeler yeterli görülmediği için karar bozuldu. Bozma sebebi olarak, davacı üçüncü kişi ile borçlu şirketin aralarında devam eden cari ilişki ve depolama bedellerinin ödenip ödenmediği gibi konuların belirlenmesi gerektiği belirtildi. Kararda İİK'nun 96. ve 97/a maddeleri ayrıntılı olarak açıklandı.

MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi


Yukarıda tarih ve numarası yazılı Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın müddeti içinde temyizen tetkiki davalı-alacaklı tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü :
Davacı üçüncü kişi SS. ... Köyü Tarımsal Kooperatifi, ... vd; 15/12/2020 tarihinde haczedilen toplam 468.640 kğ elmanın davacılara ait olduğunu, borçlu şirketin 40 yıldır elma depolama işi yaptığını, hacze konu elmaların depo bedeli karşılığında borçluya ait soğuk hava deposunda muhafaza edildiğini ileri sürerek davanın kabulü ile haczin kaldırılmasını talep etmiştir.
Davalı alacaklı, cevap dilekçesi sunmamıştır.
Mahkemece, dinlenen davacı tanıklarının beyanlarından hacze konu elmaların davacıya ait olduğu, dosyaya sunulan elmaların teslim fişlerinden ve tutanaklarından borçlu şirketin elmaların maliki olmadığının anlaşıldığı, elmaların borçlu şirkete ait olduğuna dair her ne kadar ispat yükü üçüncü kişide olsa bile toplanan delillerin aksine alacaklı tarafından da herhangi bir karşı delil sunulmadığı gerekçesi ile davanın kabulüne karar verilmiş, davalı alacaklı tarafından İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf yoluna başvurulmuştur.
... Bölge Adliye Mahkemesince, mahkemenin istinaf incelemesine konu kararında, dosyadaki mevcut delillere göre yaptığı değerlendirmeye, takdire, ortaya koyduğu gerekçeye göre davalı alacaklının başvurusunun esastan reddine karar verilmiş, karar davalı alacaklı tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, üçüncü kişinin İİK'nin 96. vd. maddelerine dayalı istihkak iddiasına ilişkindir.
Dava konusu haciz, borçluya ödeme emrinin tebliğ edildiği ve borçlu şirket yetkilisinin huzurunda borçluya ait depo da yapılmıştır. Bu durumda, İİK'nun 97/a maddesinde öngörülen mülkiyet karinesi borçlu dolayısıyla alacaklı yararınadır. Bu yasal karinenin aksinin davacı 3. kişi tarafından inandırıcı ve güçlü delillerle ispat edilmesi gerekir. Bu doğrultuda Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş ise de, yapılan inceleme ve araştırma hüküm kurmaya yeterli değildir. Mahkemece, davacı üçüncü kişi ile borçlu şirketin ticari defterleri getirtilerek ticari defterlerin açılış ve kapanış tasdiklerinin usulüne uygun olup olmadığı hususu da dikkate alınmak sureti ile borçlu tarafından üçüncü kişiye depolama hizmeti verildiği iddia edildiğine göre borçlu ile 3.kişi arasında depolama faturaları düzenlenip düzenlenmediğinin ve varsa depolama bedellerinin ödenip ödenmediğinin belirlenmesi, davacı vekilinin dava dilekçesinde
delil olarak ileri sürdüğü tahsilat makbuzları, tartı ve mal giriş fişleri esas alınmak sureti ile inceleme yaptırılarak, haczedilen menkullerin davacının dayandığı belgelerde belirtilen menkuller olup olmadığının belirlenmesi, ayrıca davacı hacze konu menkullerin bulunduğu kasaların üzerinde ... yazılı olduğunu iddia ettiğine göre davacının iddialarının davacının sunduğu belgeler ve resimler nazara alınarak doğruluğunun saptanması, öte yandan borçlu ile üçüncü kişi arasında devam eden cari ilişki olup olmadığı hususlarının duraksamaya ver vermeyecek şekilde tespit edilmesi için bilirkişi raporu alınması, ondan sonra dosyadaki diğer bilgi ve belgeler de dikkate alınarak karar verilmesi gerekirken, eksik araştırma ve inceleme neticesinde yazılı şekilde karar verilmesi doğru olmayıp bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ : Davalı-alacaklının temyiz itirazlarının kabulü ile, yukarıda yazılı nedenlerle 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK'nun 364/2. maddesinin göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK'nun 373/1. maddesi uyarınca, istinaf talebinin esastan reddine ilişkin ... Bölge Adliye Mahkemesi 7.Hukuk Dairesi’nin 22.2.2022 tarih 2021/698 E.-2022/186 K. sayılı kararının KALDIRILMASINA, ... İcra Hukuk Mahkemesi’nin 12.3.2021 tarih, 2021/9 E. - 2021/15 K. sayılı kararının BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, dosyanın İlk Derece Mahkemesi'ne, kararın bir örneğinin de Bölge Adliye Mahkemesi'ne gönderilmesine, 29.6.2022 gününde oy birliğiyle karar verildi.