Yargıtay 12. Hukuk Dairesi 2022/1637 Esas 2022/8697 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Hukuk Dairesi tarafından verilen kararda, borçlu tarafından yapılan haczedilmezlik şikayeti kısmen kabul edilmiş ve mahkemece hesaptaki meblağ üzerinden haciz kaldırma kararı verilmişti. Ancak, Belediye Yasası ve İmar Kanunu'nun ilgili maddelerine göre, belediyelerin proje karşılığı borçlanma, şartlı bağışlar ve kamu hizmetlerinde fiilen kullanılan malları ile tahsil edilen vergi, resim ve harç gelirleri haczedilemezdi. Borçlu Belediyenin haczedilen gelirleri arasında yer alan park yeri işletme gelirleri de bu kapsamda değerlendirilerek haczi mümkün olmayan alacak niteliğinde kabul edilmekteydi. Ancak, Büyükşehir Belediyesinin otopark işletmeleri için oluşturulan hesaplarının otopark gelirleri niteliğinde olmayan başka tür hak ve alacakları da içerdiği ortaya çıkmıştı. Bu nedenle, mahkeme eksik inceleme ve yetersiz bilirkişi raporu ile karar verdiği için Karar bozulmuştur.
Kanun Maddeleri:
- 5393 Sayılı Belediye Yasasının 15/son maddesi
- 5779 sayılı Kanunun 7/1. maddesi
- 3194 sayılı İmar Kanunu'nun 37. ve 44. maddeleri
- Otopark Yönetmeliği

MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 20. Hukuk Dairesi

Yukarıda tarih ve numarası yazılı Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın müddeti içinde temyizen tetkiki borçlu tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü:
Alacaklı yanca borçlu hakkında yapılan ilamlı icra takibinde, borçlu Kartal Belediyesince ... Büyükşehir Belediye Başkanlığı uhdesinde bulunan vergi hükmündeki alacakları ile haczi kabil olmayan hesaplarının haczedildiği ileri sürülerek haczedilmezlik şikayetinde bulunulduğu, mahkemece haczedilmezlik şikayetinin kısmen kabulü ile hesaptaki bir kısım meblağ üzerinden hacizlerin kaldırılmasına karar verildiği, borçlunun istinaf başvurusu üzerine Bölge Adliye Mahkemesince borçlunun istinaf talebinin esastan reddedildiği görülmektedir.
5393 Sayılı Belediye Yasasının 15/son maddesine göre, belediyenin proje karşılığı borçlanma yoluyla elde ettiği gelirleri, şartlı bağışlar ve kamu hizmetlerinde fiilen kullanılan malları ile belediye tarafından tahsil edilen vergi, resim ve harç gelirleri haczedilemez. Ayrıca, 5779 sayılı Kanunun 7/1. maddesinde; bu kanunda il özel idareleri ve belediyelere, genel bütçe vergi gelirleri tahsilâtından ayrılacak paylar ile diğer kanunlarda bu idarelere verilmesi öngörülen payların vergi hükmünde olacağı belirtilmiştir.
Öte yandan, 3194 sayılı İmar Kanunu'nun 37. ve 44. maddesine dayanılarak çıkarılan Otopark Yönetmeliği'nin 12/4. maddesinde; otopark bedellerinin kamu bankalarından herhangi birinde açılacak otopark hesabına yatırılacağı, 13/2. maddesinde ise, otopark hesabında toplanan meblağın otopark tesisi dışında başka bir amaçla kullanılamayacağı düzenlemesine yer verilmiştir. Bu maddeler gereğince Belediyenin otopark hesabında bulunan paraların fiilen kamu hizmetinde kullanıldığının kabulü gerekeceğinden haczi mümkün değildir. Bir diğer anlatımla otopark hesabı niteliği gereği haczedilemez.
Somut olayda İlk Derece Mahkemesi tarafından alınan bilirkişi raporunda borçlu Belediyenin ... Büyükşehir Belediyesi nezdindeki alacaklarının eğlence vergisi payı, müze gelirleri payı, kazı ruhsat payı ve park yerleri işletme gelirleri olduğu saptanmıştır.
Ancak, park yeri işletmesi payının, kanun gereği Belediye’ye aktarılacak gelirlerden olup vergi hükmünde olduğu ve dolayısıyla haczi kabil olmayan alacak niteliğinde olduğu kabul edilmekte ise de, Büyükşehir Belediyesi tarafından 5216 Sayılı Yasanın 26.maddesine göre oluşturulan ... Otopark İşletmeleri Tic.A.Ş.(...) nezdindeki hak ve alacakları, 3194 Sayılı İmar kanunun 44/son maddesine dayanılarak çıkartılan otopark Yönetmenliği'nin 12/4 ve 13/2. maddelerinde düzenlenen otopark gelirleri niteliğinde olmadığından, bu nitelikteki gelirlerin haczi kabil olmakla, şikayete konu otopark gelirinin ... nezdindeki gelir olup olmadığının belirlenmesi gerekmektedir.
O halde, mahkemece borçlu Belediyenin otopark payı olarak belirtilen ve haciz konulan gelirinin ... geliri olup olmadığının tespiti için bilirkişiden ek rapor alınmak suretiyle oluşacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ve yetersiz bilirkişi raporuna dayalı olarak yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ : Borçlunun temyiz itirazlarının kabulü ile, yukarıda yazılı nedenlerle 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK'nun 364/2. maddesinin göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK'nun 373/1. maddesi uyarınca, istinaf talebinin esastan reddine ilişkin ... Bölge Adliye Mahkemesi 20. Hukuk Dairesinin 15/12/2021 tarih ve 2021/807 E. - 2021/3376 K. sayılı kararının KALDIRILMASINA, ... ... 5. İcra Hukuk Mahkemesinin 21/01/2021 tarih ve 2020/312 E.- 2021/52 K. sayılı kararının BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin de Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 13/09/2022 tarihinde oy birliği ile karar verildi.